ترجمه از نشریه آلمانی زبان ،اِل،ای،دی
Landwirtschaftlicher Informationsdienst
Nr.3085 vom 20.August 2012
در طی سالهای اخیر،خرید و زیر کشت بردن، زمین های کشاورزی کشورهای جهان سوم توسط سرمایه داران کشورهای سرمایه داری،بطور چشم افزونی شدت گرفته است.در این میان کشاورزان فقیر کشورهای جهان سوم بیشترین ضرر و زیان را متحمل میشوند.
بسیاری از سرمایه داران جهت کسب سود هرچه بیشتر، سرمایه خویش را در جهت خرید و واردات محصولات کشاورزی از کشور های جهان سوم مورد استفاده قرار می دهند. جهانی شدن سرمایه پدیده تازه ای نیست. سرمایه داران از این طریق سعی می کنند تا با سرمایه گذاری در کشور های فقیر که در آن ها دستمزد ها بسیار پائین است بیشترین سود را از آن خود سازند.
آن چه که در اینجا پدیده ای تازه به نظر می رسد،این است که سرمایه داران با سرعت سرسام آوری تلاش می کنند که مناطق حاصلخیز و مناسب کشورهای جهان سوم را خریداری و یا اجاره کرده، تا در دراز مدت بتوانند تمامی محصولات مورد نظر خویش را زیر کشت برده تولیدات و محصولات کشاورزی این کشور ها را نیز به انحصار خویش درآورند.
بانک تجارت جهانی و سازمان جهانی تغذیه و کشاورزی، این نوع سرمایه گذاری ها را نوعی بانک تجارت در جهان سوم می خوانند که از این طریق سرمایه گذاران کشور های صنعتی و پیشرفته با سرمایه گذاری خود در این کشور ها، با خرید هزاران هکتار زمین،آینده ای مطمئن برای تولید انبوه و انباشت سود سرمایه خود دست و پا می کنند.
اکثر قرار داد های مربوط به فروش املاک خرده مالکین، در شرایطی بین مسئولین کشورهای جهان سوم و سرمایه داران خارجی منعقد می گردد که خرده مالکین یا از این قراداد ها بی اطلاع بوده و یا کمترین نقشی در این رابطه نمی توانند داشته باشند.
تولید محصولات غذائی و سوختی
با صدور سرمایه و خرید زمین های جهان سوم،سرمایه دارن تلاش دارند تا که ظرفیت تولیدی خود را در خارج از مرز های خودی رشد و توسعه دهند. بزرگترین هدف این پروژه ها، تولید مواد غذائی است. بحران در تولید مواد غذائی و افزایش بی رویه قیمت این مواد در سال 2008،بیشترین انگیزه را در بین سرمایه داران ایجاد کرده و آن ها را به سوی سرمایه گذاری در کشور های جهان سوم و رقابت بین آنها برای خرید هر چه بیشتر زمین های این مناطق کرد. اکثر این سرمایه داران، مالکین کارخانه ها و یا سرمایه داران کشور های حوزه خلیج فارس هستند که در کشورشان بدلایل زیاد و از جمله غیر مرغوب بودن زمین های محل اقامت خودشان،در کشور های دیگری سرمایه گذاری می کنند.
یکی از کشور هائی که سرمایه داران آن روی به سرمایه گذاری در راستای خرید و یا اجاره زمین های کشاورزی آورده اند کشور چین است. بنا بر گزارش
Deutsche Netzwerk für Entwicklungsfragen (Inkota)
کشور چین تاکنون 2.8 میلیون هکتار زمین در سراسر جهان خریداری نموده است.هدف چین از این اقدام ، به زیر کشت بردن این زمین ها به منظورتامین مواد غذائی روز افزون این کشور است. کشور های آفریقائی،آمریکای شمالی و آسیائی، کشور هائی هستند که چین در آن ها سرمایه گذاری کرده است.این کشور همچنین در حال برنامه ریزی جهت خرید زمین های استرالیاست.
عربستان سعودی در سال 2009 توانست با خرید بخشی از زمین های حاصلخیز اتیوپی،اولین طرح خود را به اجرا درآورده و با زیر کشت بردن این مناطق برنج مورد نیاز خود را تامین نماید. به گزارش (اینکوتا) در شرایطی برنج اتیوپی به یغما برده می شود که نیمی از مردم این کشور در فقر و گرسنگی بسر برده و ناظر چپاول کشور خویشند.
کشورهای ثروتمند جهان از یکطرف اقدام به چپاول منابع غذائی جهان سوم کرده و به موازات آن سرمایه گذاران بخش خصوصی کشور های اروپائی و آمریکائی تلاش می کنند با زیر کشت بردن زمین های مرغوب این کشورها، مواد اولیه را جهت تامین مواد سوختی خود تامین نمایند. در طی سالهای اخیر،رهبران کشور های غربی به این فکر افتاده اند که ضمن خرید مواد مورد نیازشان جهت تامین سوخت کشور هایشان به محیط زیستشان کمتر آسیب رسانده شود. این امر هم اکنون به یکی از مسائل سیاسی جنجال برانگیز و پر اهمیت تبدیل شده است.
از آنجا که منابع طبیعی کشور های اروپائی و آمریکا، پاسخگوی نیازهای این کشور ها نیست،این کشور ها هم، مانند بسیاری از کشورها، اقدام به خرید منابع کشورهای آفریقائی،آسیائی و آمریکای جنوبی نموده اند که دارای سرزمین های حاصلخیز گسترده ای هستند.در سال 2007 کنسرن های تولید انرژی، در مجموع پنج میلیون هکتار از زمین های کشاورزی موزامبیک را که نزدیک به یک هفتم زمین های بارور این کشور است را خریداری نموده اند. این امر در شرایطی انجام پذیرفته است که 4/3 مردم این کشور از طریق کار کشاورزی امرار معاش می کنند.
کشور های فقیر طعمه ها ی سرمایه داری
همانگونه که اشاره شد، کشور های فقیر جهان سوم ، در رقابت های بین سرمایه داران از اهمیت قابل توجهی برخوردار گشته و مورد خرید و فروش قرار می گیرند و این در حالی است که اکثر این کشور ها، از نظر مواد غذائی با مشکل جدی روبرویند. «توماس بِرو» جانشین ریاست مرکز پیشرفت محیط زیست در شهر برن،تاکید می کند که سرمایه گذاران با هدف افزایش سود سرمایه خود، کشور های فقیر جهان سوم را مورد توجه قرار داده و علاقه زیادی به سرمایه گذاری در این کشور ها نشان می دهند.62% از خریداران و دلالان زمین به خرید زمین های کشور های آفریقائی علاقه نشان می دهند .علت این امر هم،ارزانی زمین های این کشور ها و عدم مشکلات قانونی برای خرید این زمین هاست. تا کنون 56.2 میلیون هکتار از زمین های آفریقا که معادل کل کشور کنیاست به سرمایه گذاران خارجی فروخته شده است.
در آسیا17.7 میلیون هکتار زمین به خریداران خارجی فروخته و یا اجاره داده شده است.در آمریکای لاتین نیز در مجموع 7 میلیون هکتار به سرمایه گذاران خارجی فروخته شده است.بدین ترتیب کل زمین های فروخته شده به سرمایه گذاران خارجی بیش از 83 میلیون هکتار یا معادل7/1 % کل زمین های بایر جهان است.
پیامد فروش زمین های حاصلخیز برای مردم بومی و محیط زیست:
در بسیاری از کشورهای پیشرفته،تولید و برداشت مواد غذائی یکی از مهمترین و اساسی ترین نیاز های جامعه است.بنابر این، سرمایه گذاری سرمایه داران در این راستا کاملآ درست و منطقی بنظر می رسد، در حالیکه سرمایه گذاری آنان نه بخاطر تامین کار و یا به نفع جهان سوم،بلکه با خرید زمین های مرغوب کشاورزی کشور های جهان سوم، عملآ امکان کار برای کشاورزان بومی از بین رفته و روز به روز این کشور ها فقیر تر و وابسته تر می شوند. با مکانیزه کردن کشاورزی و یا استفاده از مواد شیمیائی برای تولید هرچه بیشتر محصولات کشاورزی توسط سرمایه گذاران، در آینده ای نه چندان دور، زمین های زیر کشت رفته رفته خشک و غیر قابل استفاده می گردند.یک نمونه بارز این موارد، کشور برزیل است که با کشت و استفاده بی رویه از مواد شیمیائی در برخی از مناطق این کشور،این زمین ها امروز به کویر مبدل گشته اند. فروش زمین های جهان سوم برای بومیان این مناطق تنها به منزله رانده و آواره شدن آنان نبوده،بلکه به معنی پایمال گردیدن ابتدائی ترین حقوق مردمان این مناطق که مالکین این سرزمین ها هستند هم، هست.بسیاری از خرده مالکین، با از دست دادن زمین هایشان،به خیل عظیم حاشیه نشینان شهر های بزرگ می پیوندند که از کوچکترین چشم اندازی بی بهره اند.یکی دیگر از عوارض ناشی از فروش این زمین ها،ایجاد اختلاف در بین گرو ها و اقشار اجتماعی و از جمله ایجاد اختلاف بین کشاورزان و دامداران بومی است. چرا که با کمبود مراتع و زمین های سر سبز،بر سر استفاده از این زمین ها رقابت های شدیدی در میگیرد.کشور های اوگاندا، کنیا، سومالی، اتیوپی و سودان که در آنها ما شاهد جنگ های خونینی بوده و یا هستیم، نمونه های روشن این اختلافات است.
مسئله پر اهمیت دیگر این که، در این راستا کشت مورد نیاز ویژه اینگونه مناطق نادیده گرفته شده و به مرور زمان چنین محصولات غذائی خاصی که مورد استفاده بومیان است از بین رفته و در نهایت کشور های جهان سوم را هرچه بیشتر به کشور های توسعه یافته وابسته می کند. نتیجه چنین سیاستی،بدتر و سختر شدن زندگی مردمان بومی این مناطق است.
قیمت بسیار نازل زمین در بسیاری از کشور های جهان و همچنین مالیات بسیار ناچیز در این کشورها از عواملی هستند که جذبه و کشش لازم را در بین سرمایه گذاران و دلالان خارجی برای خرید زمین ها ی مورد نظر خود از طریق واسطه های بومی ایجاد کرده است. بسیاری از خریداران با دادن وعده و وعید های دروغین خود از قبیل ایجاد کار و زندگی بهتر برای همه سعی می کنند با جلب نظر بومیان به مقاصد شوم خود که خرید املاک آنان است دست یابن.به این شکل است که بومیان منطقه، مهمترین امکان امرار خویش را از دست داده و به بردگان سرمایه گذاران مبدل گشته و یا به حاشیه شهر ها رانده می شوند.
با مکانیزه شدن کشاورزی و ابزار کار آن،سرمایه داران جهت اجرای پروژه های خود در خارج از کشور به طور عمده متخصصین کشور خود را بکار گمارده و سعی می کنند که از متخصصین بومی کمتر استفاده شود.از طرفی دیگر ولع سیری ناپذیر و فساد مالی گسترده سرمایه داران، جائی برای کار و یا زندگی بهتر مردمان بومی نمی گذارد.
بسیاری ازبومیان منطقه ،در ادامه سیاست خرید زمین هایشان، سرمایه ناچیزی را هم که در طی سالیان سال با کار طاقت فرسای خود اندوخته اند از دست می دهند.بارزترین نمونه اینچنینی، کشاورزان کشور «سیرالئون» هستند که در ازای ترک اجباری زمین های کشاورزیشان که در اختیار کنسرن مواد سوختی «آدکس بیو انرژی» گذاشته شده است بخاطر هر هکتار، در طی سال، تنها هشت دلار دریافت می نمایند.
پتانسیل مورد استفاده قرار نگرفته:
چنانچه که قرارداد های عقد گردیده فی مابین سرمایه گذاران خارجی و فروشندگان زمین های مزروعی که به طور عمده ،حاکمان کشور های آفریقائی و جهان سوم هستند، منصفانه و به نفع طرفین انجام می پذیرفت،می توانست شرایط کار و زندگی را در این مناطق دگرگون ساخته و آنرا بهبود بخشد.از جمله شروطی که می توانست در حین عقد قرار داد بین خریداران و فروشندگان مورد توجه قرار گیرد مشخص نمود ن تعداد بومیانی است که باید به استخدام و آموزش شرکت ها و یا سرمایه گذاران خارجی درآمده و استفاده از ارزش اضافی تولید شده توسط کشاورزان بومی در راستای بهبود شرایط زندگی مردمان منطقه است. همچنین درآمد حاصله از کار و فروش محصولات کشاورزی می بایست منطبق با ارزش پول رایج کشوری باشد که زمین های آن در اختیار سرمایه گذاران خارجی قرار گرفته شده است. نتیجتآ اینکه سود حاصله، نباید تنها در اختیار قدرتمندان کشور های جهان سوم قرار گیرد. افزایش تولید محصولات کشاورزی و سود حاصله از آن در کشور های جهام سوم، می بایست منجر به ثروتمند شدن این کشورها و مردمان آن گردد.
پروژه هائی که با هدف سود هرچه بیشتر توسط سرمایه گذاران خارجی در کشور های فقیر و جهان سوم به اجرا در می آیند نمی توانند،سود همگانی را مورد توجه قرار دهند. اجرای این پروژه ها می بایست با دخالت فعال مالکین بومی این سرزمین ها به اجرا درآمده و کشاورزان بومی می بایست از بدو کار در جریان زوایای گوناگون این پروژه ها و سود و زیان آن قرار گیرند. آنها، همچنین می بایست در ازای فروش املاکشان، مبلغ مناسبی را دریافت کرده و تضمین لازم برای کار و آینده ای درخور به آنها داده شود.
سرمایه گذاری سوئیسی ها در کشور های جهان سوم:
شرکت های سوئیسی در این گیر و دار بیکار ننشسته و بر اساس آخرین آمار انتشار یافته و بر اساس آنچه که آقای «توماس بِرو» بیان می کنند سرمایه داران بخش خصوصی این کشور در راستای تولید گاز طبیعی(حاصل از تولید محصولات کشاورزی) برای سوخت قطار ها و اتومبیل ها در هیجده کشور جهان سرمایه گذاری کرده اند که مهمترین این شرکت ها«آدکس بیوانرژی» است که دفتر آن در شهر ژنو واقع گردیده.همچنین روزنامه«تاگس آنسیگه» گزارش داده است که تنها شرکت«گلن کُره» ،تاکنون بالغ بر 300 هزار هکتار از زمین های پاراگوئه، قزاقستان و اکراین را خریداری و یا به اجاره خود درآورده است و همینطور شرکت«آدکس بیو انرژی» 57000 هکتار از زمین های مزروعی کشور «سیرالئون» را با هدف کشت نیشکر خریداری نموده است.شرکت مزبور قصد دارد که با کشت نیشکر در این منطقه،واردات شکر به اروپا را به انحصار خود درآورد.
نقش مهم دیگر سوئیس سرمایه گذاری بانک های این کشور در این گونه پروژه هاست، این بانک ها با دادن وام به سرمایه گذاران خارجی، به حمایت از این پروژه ها می پردازند.به طور نمونه بانک «ساراسین» کمک مالی بلاعوضی را در اختیار پروژه«اتانول اکسپورتر» قرار داده و این تنها نمونه چنین حمایت هائی از این پروژه ها نیست. نمونه دیگر ، وام قابل توجهی است که «بانک توسعه» تحت لوای کمک به توسعه و پیشرفت کشور های جهان سوم، در راستای اجرای پروژه های کشاورزی در کشور«سیرالئون» قرار داده است.
سازمان غیر دولتی «نان برای همه» که چگونگی اجرای پروژه ها در خارج از کشور سوئیس را تحت کنترل و نظارت خود دارد، می گوید، در اجرای این پروژه ها کمبود ها و ضعف های بسیاری دیده می شود، اگرچه مستتقیمآ نامی از کشور سوئیس در اجرای این پروژه ها دیده نمی شود و تنها سوئیس به عنوان پشتیبانی مالی و تقویت کننده مالی شناخته می گردد و نه به عنوان سرمایه گذار مالی.
انتخاب بین بشقاب غذا و یا مواد سوختی:
تمایل به سرمایه گذاری در کشور های جهان سوم،پروژه ای کوتا ه مدت و با هدف کوتاه مدت نبوده بلکه، این پروژه ها برنامه های دراز مدتی هستند که روز به روز کشش هر چه بیشتر سرمایه داران را برای سرمایه گذاری در آنها
موجب می گردند.رشد بی رویه جمعیت و کمبود منابع طبیعی و کشاورزی از عواملی هستند که میل و علاقه سرمایه داران را به سرمایه گذاری در کشور های جهان سوم با هدف غارت و چپاول هرچه بیشتر این کشور ها را موجب گردیده و بازار معاملات بین المللی و واسطه گری را داغتر و پر رونق تر کرده است.
بنظر می رسد که باید راه حلی عادلانه و منطقی برای برداشت های بی رویه و غارت و چپاول کشور های جهان سوم جستجو گردد. باید بطور جدی برسر این مسئله بحث و تصمیم گیری صورت گیرد که آیا زمین های کشاورزی را می بایست جهت پر کردن بشقاب های غذا و یا تولید مواد سوختی مورد بهره برداری قرار داد. درصورت عدم دست یابی به راه حلی منصفانه و در صورت عدم دسترسی همگان به آب و مواد غذائی،ما شاهد اعتراضات توده های بی چیز، افزایش فقر و فلاکت که نتیجه ای جز بروز جنگ ،آوارگی و مرگ ندارد خواهیم بود.
از آنجا که زمین های کشاورزی با هدف کشت مواد غذائی و کشت مواد سوختی خریداری و مورد استفاده قرار می گیرند، تعین قیمت محصولات غذائی،متاثر از قیمت مواد سوختی خواهد بود.
برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید به منابع زیر مراجعه کنید:
