"شورای اطلاعات ملی" که شعبه سازمان سیا آمریکا است هر 5 سال یکبار در باره وضعیت جهان پیشگوئی میکند و اینبار چشم انداز بیست سال آینده جهان را به تصویر کشاند. پیش نویس اولیه این گزارش با عنوان چشم انداز" روند جهانی 2030 " از هم اکنون مورد توجه تعدادی از " اتاق فکر"ها ی واشنگتن قرار گرفته تا دستمایه ای از ارائه نظرات خود برای بعد از انتخابات نوامبر سال جاری قرار دهند. اولین جمعبندی این پیش نویس حکایت از نقلاب فنی ای دارد که میتواند بر روابط بین الملی از جمله ازتغییرات ژنتیکی گرفته تا دستگاه چاپگرسه بُعدی و ترمیم مصنوعی ستون فقرات و شبیه سازی انسان،اثر گذار باشد. بعلاوه این شورا نقد هائی را که بر گزارش قبلی اش شده بود در نظر گرفت و اینبار در این سند تغییرات ماهیتی ابر قدرت آمریکا در یک جهان در حال گذاررا مد نظر خود قرار داد.
این شورا در گزارش خود برای چشم انداز" روند جهانی 2030" گرایشات اصلی قریب به یقینی را که روابط بین المللی رامی سازند، شناسائی کرد: آزادی فردی، جمعیت، توزیع قدرت، مسئله حاد آب،انرژی و مواد غذائی. اثرات یکی از این متغییر های ثابت بطور متناوب بر دیگری اثر کرده و آنها را کلید تغییر شرایط میداند. از جمله میتوان از اقتصاد و حاکمیت جهانی، برخوردهای نظامی،تکنولوژی و بطورقاطع نقش ایالات متحد آمریکا در این متغییرها و تغییرات، نام برد. این پویائی میتواند برای چشم انداز"روند جهانی 2030" ، سه سناریو را در پی داشته باشد. 1ـ برگشت به عقب. 2ـ راه همکاری.3 ـ عدم درهم تنیدگی و پراکندگی.
به اعتراف مولفین این گزارش، وقوع سناریو آخر از همه محتملتر است. رشد نابرابر اقتصادی منجر به جابجائی جایگاه قدرت ها میشود. غرب در برابر آسیا تضعیف میگردد، ناپایداری بازارها و تغییرات آب و هوا، ثبات جهان را تهدید خواهند کرد.
در این جهان " پراکنده" و نبود اراده عمومی در ارائه یک راهبرد در راستای حل معضلات جهانی، نهادهای چند جانبه بین المللی به انزوا کشانده شده و خطر تضاد و اختلافات بین دولتها تشدید میشود. اگر برخورد های عمده نظامی مثلا بین آمریکا و چین بتوانند قابل اجتناب باشند، اما جهان بطور مداوم در آستانه یک تنش و پرتگاه قرار دارد.
سناریو " برگشت به عقب" که برگشت به دنیای پیشا ـ آمریکا، یعنی دوران بی ثباتی نیمه اول قرن بیستم را در نظر دارد هم جندان خوشبینانه نیست. ایالات متحده آمریکا با گیر کردن در باتلاق بودجه اش دیگر توانائی دخالت در صحنه بین المللی را ندارد. هر چند این وضعیت در ابتداء میتواند با استقبال قدرتهای نوظهور مواجه شود اما این عقب نشینی و استیصال آمریکا بطور سریع به نوبه خود به یک منشاء عدم ثبات تبدیل میگردد. در شرایط رکود ـ تورمی اقتصاد جهانی، تنشهای قومی و ژئو پولیتیکی در آسیا و خاورمیانه میتوانند با سرعت به جنگ تبدیل شوند. بنابراین آینده جهان در چشم انداز" روند جهانی 2030" تاریک بنظر میرسد.
از این سه سناریو ای که در پیش نویسِ چشم انداز"روند جهانی 2030" به تصویر کشیده شده، تنها یکی از آنها بواسطه "غیر رئالیسم" اش میتواند مثبت بنظر آید ،سناریو دوم یعنی همکاری "کوپراسیون" میباشد. " کوپراسیون" ی که خبر از زایش جهان نوینی میدهد که با همکاری چین و آمریکا پیش برده میشود و این همکاری بر روی تکنولوژی منجر به عصر طلائی نوینی در روابط بین المللی خواهد شد.
حسن نادری
17 ژوئیه 2012 ـ 27 تیر 1391 .
نظر شما پس از بازبینی توسط مدير سايت منتشر خواهد شد
