مرز میان اظهار عقیده و اهانت کجاست؟
و چگونه می توان برای اهانت حکم مرگ صادر کرد؟

در مناظره ای میان مهدی مظفری- استاد دانشگاه در دانمارک و مرتضی کاظمیان- فعال سیاسی ملی مذهبی گر چه هر دو طرف نسبت به صدور حکم فتوا علیه "شاهین نجفی" داوری منفی دارند، با این حال مهدی مظفری معتقد است که ترانه شاهین نجفی «اصلاً حالت توهین آمیز ندارد»، در حالیکه مرتضی کاظمیان از آنچه که نجفی درباره یکی از چهره های مذهب شیعه خوانده است «ارزیابی وهن آلود» دارد.


میزگرد رادیویی زمینه ها و زمانه ها را بشنوید

نام بردن از امام دهم شیعیان در ترانه‌ای از خواننده جوان ایرانی شاهین نجفی، مدت کوتاهی است که به یکی از سوژه های پر اهمیت رسانه ها در داخل و خارج از کشور تبدیل شده است. گفته می شود که تا کنون آیت الله صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، جعفر سبحانی، مسلم ملکوتی و محمد جعفر منتظری (رئیس دیوان عدالت اداری) اقدام شاهین نجفی در استفاده طنز آمیز از نام امام دهم شیعیان را «ارتداد» قلمداد کرده و بطور صریح و یا تلویحاً خواهان قتل او شده اند.

در حالیکه شاهین نجفی در آلمان توسط پلیس این کشور مورد محافظت قرار گرفته و از انظار مخفی شده است، بمناسبت سالروز شهادت امام دهم شیعیان بار دیگر در مطبوعات وابسته به نیرو های موسوم به اصولگرا در ایران، اعتراض و تهدید های جانی علیه این خواننده ایرانی شدت گرفته است.

در تهران گروه‌هائی بنام خانواده شهدا در مقابل سفارت آلمان تظاهرات بر پا کردند و خواهان «استرداد» نجفی به ایران شدند و در خارج کشور نیز از جمله در دانمارک گروهی از ایرانیان مقابل سفارت ایران اجتماع کرده و علیه حکم قتل این خواننده ایرانی دست به اعتراض زدند.

امروز اعلام شد که چهار پژوهشگر دینی در خارج از کشور با صدور اطلاعیه ای خطاب به شش نفر از روحانیون صادر کننده حکم ارتداد و قتل، آنان را مورد انتقاد قرار داده و اظهار نظر کرده اند که «مجازات اهانت و تمسخر و تحقیر مطلقاً اعدام نیست»؛ این چهار نو اندیش دینی، محسن کدیور، حسن یوسفی اشکوری، عبدالعلی بازرگان و صدیقه وسمقی نسبت به پیامد های منفی حکم قتل هشدار داده اند.

***

در میز گردی به همین مناسبت، آقایان مهدی مظفری- پژوهشگر و استاد دانشگاه در دانمارک و مرتضی کاظمیان- فعال ملی مذهبی و روزنامه نگار مقیم فرانسه درباره این حادثه و پیامد های آن گفتگوئی انجام داده اند که شما را به شنیدن ان دعوت می کنیم.

در این میز گرد رادیوئی، مهدی مظفری معتقد است که احکامی که علیه نجفی صادر شده هیچکدام فتوای کلاسیک شیعه نیست؛ او می گوید این ها حکم قتل است و این بهیچ وجه با فتوایی که مرحوم شیرازی و یا کسان دیگر در مورد تنباکو و یا مسائل دیگر داده اند قابل مقایسه نیست. این ها در واقع قاتلانی هستند که به اسم اسلام و دین شیعه حکم قتل صادر می کنند.
بعقیده مهدی مظفری تجربه اروپا نشان می دهد که هر جا دامنه تقدس بیشتر باشد دامنه آزادی کمتر است و بالعکس.

مهدی مظفری یادآوری می کند که بیست و دو سال پیش که آقای خمینی درباره سلمان رشدی فتوا داد ایرانیان زیادی نبودند که به این فتوا اعتراض کنند.
او می گوید، «در اعلامیه دوازده نفری که من تهیه کردم و سلمان رشدی، برنارد هانری له وی و کسان دیگر آنرا امضاء کردند حتی یک ایرانی از آن بیانیه در مورد آزادی بیان حمایت نکرد و بر عکس سرکوب کردند؛ ولی حالا من میبینم با مسئله شاهین نجفی ایرانیان فراوانی اعلامیه امضاء می کنند و حتی اعلام می کنند که "مرتد" هستند».
مظفری نتیجه میگیرد که بنابراین ، تحول به جامعه ما هم رسیده است.

مهدی مظفری در بخش دیگری از سخنانش به مرزهای آزادی بیان و اهانت اشاره می کند و می گوید این دو مفهوم اصلاً ربطی به هم ندارند.

او در مورد خود نقل می کند در کتابی که درباره فتوای آقای خمینی علیه سلمان رشدی نگاشته است، فصلی را به موضوع خشونت و بی ادبی اختصاص داده و سلمان رشدی را از نظر بی ادبی و اهانتی که به پیامبر و همسران پیامبر شده مورد انتقاد قرار داده است. با این حال او اضافه می کند که ولی این دلیل نمی شود که ایشان حق نداشته باشد نظراتش را عنوان کند.

بنظر مظفری، شاهین نجفی هیچ گونه گناهی و تقصیری از نظر آزادی بیان مرتکب نشده است. او می گوید وقتی به شعر ترانه او توجه کنیم مضمونش این است که ای امام تقی حالا که امام مهدی خوابش برده است پس تو بیا.
مظفری می گوید نمی دانم این ها کجایش اهانت است. «بنظر من این اصلاً حالت توهین آمیز ندارد».

در این گفتگوی دو طرفه، برعکس، آقای مرتضی کاظمیان از مطالب ترانه شاهین نجفی و آنچه که او درباره یکی از چهره های مذهب شیعه خوانده است «ارزیابی وهن آلود» دارد.

کاظمیان تعریف می کند که شاهین نجفی یکی از خواننده هائی بود که بعد از جنبش سبز آهنگ هائی خواند که مورد اقبال قرار گرفت. وی اضافه می کند «من شخصاً بعنوان یکی از حامیان جنبش سبز حقیقتاً متأسفم».بنظر کاظمیان در شرایط موجود ایران این کار «یک خطای راهبردی بود» و جز این که به‌نفع تمامیت خواهی در ایران تمام شد اثر دیگری نداشت، باضافه این که، باعث خشنودی کسانی شد که رویکرد های ضد مذهبی دارند.

کاظمیان اظهار تأسف می کند که بخشی از مخالفان جمهوری اسلامی، در برابر تفریط هائی که در ایران انجام میگیرند به یک رویکرد افراطی متوسل شده اند.

بعقیده مرتضی کاظمیان حاکمان در ایران برای این که اقتدار خود را تثبیت کنند، با استفاده از ابزار گسترده رسانه ملی، مفاهیم مذهبی را مورد سوء استفاده ابزاری قرار می دهند؛ در برابر چنین وضعی متأسفانه بخشی از مخالفان نیز وارد نوعی مناظره با حاکمان می شوند.

کاظمیان می گوید اینها نمی دانند که به‌چه شکل جمهوری اسلامی از اقدامات اینها، بقصد تهییج بدنه اجتماعی حامی خود و یا فریب شهروندانی که بی اطلاع هستند، سوء استفاده می کند.