گفتگویِ نوشتاری (۳)

بابک امیرخسروی با فرخ نگهدار، مهدی فتاپور و رضا سیاوشی

يکشنبه ۷ خرداد ۱۳۹۱ - ۲۷ مه ۲۰۱۲

مجموعه ای که در زیر می آید، بخشی از بحث ها در درون ای میل لیست اتحاد جمهوریخواهان ایران است. موضوع اصلی این بحث ها «انتخابات آزاد» و جایگاه آن در استراتژی و سیاست اتحاد جمهوریخواهان و دیگر نیروهای سیاسی در ایران است.. گزیده ای از این بحث ها با توافق نویسندگان برای اطلاع عموم منتشر می شود.

گفتگویِ نوشتاری (۳)

بابک امیر خسروی:
انتخابات آزاد چه وظیفه ای برعهده دارد؟

دوست ارجمندم فرخ، پس ازسلام!
صادقانه بگویم، شگفت زده ام که تو مقصود دوستانی را که شعار«انتخابات آزاد» را مطرح ساخته اند، هنوزدرنیافته ای؟ آیا این «تجاهل عارف» است یا علت دیگری دارد؟ برخلاف آنچه تومی پنداری، از منظرآنها، معنای شعار«انتخابات آزاد» طراحی«یک طرح استراتژی و تاکتیک برای نهادینه کردنِ انتخابات آزاد»، نیست. یعنی فراهم کردن شرایط سیاسی که درآن، برگذاری همۀ انتخابات ها درشرایط آزاد، میسرباشد؟ مثلاً درمورد: انتخابات ریاست جمهوری، مجلس شورای اسلامی، شوراها ومجلس خبرگان وغیره!
تو دربارۀ فواید نهادینه شدن انتخاباتی که درشرایط آزاد برگذارشود، مثلاً نظارت استصوابی نباشد، مطبوعات آزادباشند، احزاب آزادباشند، تبعیض نباشد، صحبت می کنی. ولی این مطالب ربطی به شعار«انتخابات آزاد»، ندارد که برخی ازدوستان ما مطرح می کنند وتازگی هم ندارد. آنها خواستاربرگذاری یک انتخابات آزاد زیرنظرناظران بین المللی هستند که باید دربارۀ رژیم مطلوب مردم درلحظۀ آن انتخابات تصمیم بگیرد. انتخاباتی که نقشی درمقام «همه پرسی» دارد نه انتخابات عادی! بی آنکه روشن بگویند، چنین استنباط می شود که هدف این دوستان ازانتخابات آزاد، (Régime Change) است. راه تحمیل چنین «انتخابات آزاد»را بررژیم حاکم، تاکتیک«محاصرۀ مدنی» که یک اصطلاح نظامی است، پیشنهاد می کنند. درطرح این دوستان، دستکاه حاکمه نقشی جزتسلیم به خواست انتخابات آزاد زیرفشارتوده های مردم ندارد.
امیدوارم من اشتباه می کنم ونظراین دوستان رادرست نفهمیده ام. جا دارد آقای گنح بخش که طراح آنست، این سوء تفاهمات را مرتفع بکند. روشن بگوید انتخابات آزاد پیشنهادی آنها، چه وظیفه ای برعهده دارد؟
ارادتمند بابک امیرخسروی
06/05/2012

***********

فرخ نگهدار:
دگرگونی در مناسبات نیروهای سیاسی عمده در کشور انتخابات آزاد را نهادینه می کند.

دوست ارجمند بابک عزیز و گرامی
ممنون از اظهار نظر.
بابک جان من در ابتدای نوشته ام تصریح کرده بودم که درک واحدی از آنچه "استراتژی انتخابات آزاد" مطرح شده وجود ندارد. مساله تجاهل عارف نیست. من می دانم و می دانستم که برخی دوستان در سجا مراد دیگری از آنچه «استراتژی انتخابات آزاد» می نامند ارایه می دهند. مراد آن دوستان از «استراتژی انتخابات آزاد»‌ که شما هم به آن اشاره کرده ای این است که: همه نیروهای اپوزیسیون از راه «محاصره مدنی» به حکومت متحدا فشار بیاورند که قبول کند که زیر نظارت بین المللی در ایران انتخابات آزاد برگزار شود. این که برخی از دوستان در سجا به غلط نام استراتژی سیاسی خود را «استراتژی انتخابات آزاد» گذاشته اند دلیل این نمی شود که هیچ استراتژی سیاسی روشنی برای فراهم کردن شرایط برای انتخابات آزاد وجود نداشته باشد. در پائین خواهیم دید که چرا استراتژی دوستان با یک استراتژی سیاسی برای بستر سازی برای انتخابات آزاد زاویه دارد و چرا و چگونه می توان و باید یک استراتژی سیاسی واقع بینانه و متضمن مقصود برای بستر سازی و فراهم آوردن شرایط برای انتخابات آزاد طراحی کرد.

همه می دانیم که، در نوشته های دوستان در سجا، نه در باره یک نقشه راه برای فراهم کردن زمینه انتخابات آزاد سخنی روشن دارد و نه در این مورد که زمینه مذکور را باید در همین حکومت هموار کرد یا در حکومت بعدی سخنی گفته شده است. لذا به هیچ تعبیر نمی توان آن را یک استراتژی برای تحقق شرایط انتخابات آزاد قلمداد کرد.

مراد امیر گنج بخش و رضا سیاووشی از آنچه تحت عنوان «استراتژی انتخابات آزاد» بیان می کنند در واقع تلاش برای رسیدن به نوعی توافق میان همه نیروهای سیاسی مخالف وضع موجود است بر سر شیوه تشکیل حکومت. مراد این دوستان این است که همه مخالفین جمهوری اسلامی با هم توافق کنند که نوع و ترکیب حکومت از طریق صندوق رای، با نظارت بین المللی و با تضمین حق مشارکت تمام نیروها، تعین شود. معنای این سخن سخنی کاملا روشن است و برای همه دموکراسی خواهان هم کاملا پذیرفتنی است. همان طور که گودرز اقتداری هم نوشته است: فقط مستبدین و سلطه جویان ممکن است در عمل مخالف آن باشند.
بنابراین واژه «استراتژي»‌ را دوستان سجا بجا بکار نمی برند. آنچه در سجا تحت عنوان «استراتژی انتخابات آزاد» اعلام می شود در واقع «هدف استراتژی» است و نه خود استراتژی.
آنچه امیر گنج بخش و رضا سیاوشی می گویند یک استراتژی سیاسی است. اما نه برای بستر سازی برای انتخابات آزاد. استراتژی آنان، به استنباط من، این است که همه نیروهای مدافع انتخابات آزاد را برای به دست گرفتن قدرت باید با هم متحد کرد و پاسخ به این سوال، که انتخابات آزاد مطالبه ای از همین حکومت است یا از حکومت بعدی، را به همان اتحاد واگذار واگذار نمود.

و من، بابک جان، درست عکس این دوستان فکر می کنم.
فکر من این است که فقط کسانی می توانند و باید با هم متحد شوند که مصمم اند در همین حکومت و از همین امروز برای بستر سازی برای انتخابات آزاد، تا هرجا که ممکن است، تلاش کنند. هیچ گاه معتقد نبوده ام و قبول ندارم که کسانی که معتقدند برای برگذاری انتخابات آزاد اول باید این حکومت را از سر راه برداشت، می توانند با کسانی که با وجود جمهوری اسلامی می خواهند نظامات انتخاباتی موجود را به سمت آزادی بیشتر و مشارکت بیشتر سوق دهند نیروهایی هم فکر یا همسو هستند و می توانند با هم در این زمینه همکاری سیاسی داشته باشند.

تفاوت نظر فوق قطعا به یک تفاوت نظر جدی تر فرا می روید. تفاوت نظری که به جدایی نابهنگام این دوستان از اجا انجامید: معتقدم به همان اندازه که کاستن از فضای خصومت، بد فهمی، و انگ زنی labelling، میان گروه های اپوزیسیون جمهوری اسلامی ایران اهمیت دارد (و در تاکید بر این اهمیت من و امیر و رضا و کاظم همه هم نظریم) به همان اندازه کاستن از فضای تنش و تخاصم و دشمن انگاری و ترس میان گروه های اپوزیسیون جمهوری اسلامی و حاکمان بر جمهوری اسلامی هم حائز اهمیت است. آرزویم این بوده و هست که احتیاط و توجهی که در سخن و در رفتار امیر و کاظم و رضا نسبت به گروه های غیر جمهوریخواهِ مخالف جمهوری اسلامی هست، نسبت به رهبران جمهوری اسلامی ایران هم دیده می شد.
هم عقل سلیم و هم تجارب ما ثابت می کند که در هیچ کجای دنیا نیروهایی که با هم اختلاف وجودی existential دارند، اگر زورشان برسد حق یک دیگر را برای شرکت در انتخابات مراعات نمی کنند. محور اصلی هر استراتژی سیاسی برای سوق شرایط حاکم بر کشور به سمت انتخابات آزاد - از نظر من - همانا تلاش برای ریختن ترس نیروهای سیاسی از به حکومت رسیدن دیگری است. و هسته اصلی این محور همانا مداوم کردن و نهادینه کردن دیالوگ میان آن نیروهاست. اصلا بیهوده و تصادفی نیست که در تمام جوامع دموکراتیک مهم ترین و پایه ای ترین رکن آزادی همانا آزادی بیان شناخته شده است.
راست این است که هم از «شرایط مطلوب برای انتخابات آزاد» و هم از «شیوه هموار کردن راه برای انتخابات آزاد» در بین ما دو درک متفاوت وجود دارد. من نام آنچه را که دوستان در سجا آن را «استراتژی انتخابات آزاد» نهاده اند استراتژی انتخابات آزاد نمی گذارم. نام آنچه آن دوستان می خواهند «اتحاد میان نیروهای معتقد به انتخابات آزاد برای کسب قدرت و توزیع آن بر اساس انتخابات آزاد» است.
من در اعتقاد این دوستان و دیگر متحدانشان به انتخابات آزاد هیچ تردید ندارم. آنها واقعا قصد دارند «تناسب قوا» میان اپوزیسیون و حکومت را شکسته و انتخابات آزاد در ایران برگزار کنند. اما مگر «توازن قوا» تنها مانع نهادینه نشدن انتخابات آزاد در ایران است؟ مگر در عراق توازن قوا شکسته نشد؟‌ مگر در سوریه و لیبی توازن قوا شکسته نشده؟ مگر انقلاب بهمن توازن قوا را نشکست؟ حرف مهدی فتاپور راست است که می گوید: با درکی که سازمان های اصلی سیاسی ایران در ایام پس از انقلاب از مقاصد یک دیگر داشتند، با آن سطح از بدگمانی و زیادت طلبی همگانی، حتی اگر دست بالا را هم پیروان آیت الله خمینی نمی گرفتند و مجاهدین و سلطنتی ها و چریک ها فائق تر از این می بودند باز هم بسیار بعید بود که همه گروه ها حق وحقوق دیگران را برای مشارکت محترم می شمردند.
برای مشارکت سیاسی همگانی باید مناسبات میان نیروها دگرگون شود و نه فقط تناسب قدرت اجتماعی و سیاسی میان آنها.
انتخابات آزاد را دگرگونی در تناسب قوا میان حکومت و مخالفین نهادینه نمی کند. انتخابات آزاد را دگرگونی در مناسبات نیروهای سیاسی عمده در کشور نهادینه می کند.
من تا این جا به بخش مهم دیگری از تفاوت ها با استراتژی سیاسی برخی دوستان در سجا اشاره نکردم. بخشی که به همسویی یا ناهمسویی با فشارهای خارجی علیه جمهوری اسلامی ایران باز می گردد. میدانیم که بخشی از نیروهایی که دوستان در سجا جزو نیروهای متحد «استراتژی انتخابات آزاد» در نظر می گیرند کسانی هستند که معتقدند برای شکستن تناسب قوای موجود میان حکومت و مدافعان انتخابات آزاد می توان و باید از فشارهای بین المللی علیه جمهوری اسلامی نیز بهره گرفت. منظورم کسانی است که فشار بیشتر بر جمهوری اسلامی را از جمله در مساله هسته ای، از جمله در انتقال بازار نفت کشور به کشورهای حاشیه جنوبی خلیخ فارس، از جمله حمایت فعال تر از ارتش آزاد سوریه، و چیزهای دیگر را جزئی از پروژه شکستن تناسب قوا میان حکومت و مخالفین و به سود انتخابات آزاد تصور می کنند.
و همه ما به خوبی آگاهیم که کسانی که برای شکستن توازن قوا میان خود و حکومت به افزایش فشار خارجی دل می بندند با تقسیم ایرانیان به نیروهای چشم دوخته به شرق و غرب به بی اعتمادی و تقابل میان آنان دامن می زنند. آنها با این کار چشم انداز انتخابات آزاد را باز هم دورتر می برند.
و می دانم که من و تو با اکثریت بزرگ فعالان اجا در این عرصه عمیقا همدلی داریم.
سلامت و سبز باشی
فرّخ (ارسالی 08/05/2012)

***************

بابک امیر خسروی:
سخن گفتن دربارۀ «انتخابات آزاد» همچون یک شعار، آن هم استراتژیک بی معناست.

دوست عزیزوارجمندم فرخ پس ازعرض سلام!
ازتوضیحاتی که برای باز وروشن کردن موضع ونظریات ات داده ای، صمیمانه سپاسگذارم. بی گمان اگرهمین ور اهگ بجای نامۀ پیشین فرستاده بودی، من واکنش نشان نمی دادم. متاسفانه نامۀ پیشین،لااقل برای من، ناروشن بود. شاید واکنش من این سود راداشت که موجب شد مواضع ات رابیشتربازبکنی تا سوء تفاهم هابرطرف گردد. دراینجا، تنها روی یکی دونکته آن هم به اجمال انگشت می گذارم:

1 ـ ور اهگش نوشته ای:«مراد آن دوستان از«استراتژی انتخابات آزاد»‌ ... این است که: همه نیروهای اپوزیسیون از راه «محاصره مدنی» به حکومت متحدا فشار بیاورند که قبول کند که زیر نظارت بین المللی در ایران انتخابات آزاد برگزار شود».

فکرنکنم مراد آن دوستان، برگزاری «انتخابات آزاد»، آنگونه که من وتو مدنظرداریم، باشد؟ یعنی برگزاری انتخابات، مثلاً انتخابات ریاست جمهوری یا مجلس شورای اسلامی؛ درهمین جمهوری اسلامی ودرچارچوب قانون اساسی باشد! مراد آن دوستان از«استراتژی انتخابات آزاد»، آنگونه که من استنباط می کنم، وصمیمانه آرزومندم اشتباه کرده باشم؛ برگزاری آن درورای دولت برسرکاروبا دورزدن آن ودرمحاصره گرفتن آن، وفرجام پیکاری تحت عنوانِ «محاصرۀ مدنی»است؛ که دولت جمهوریِ اسلامی راعملاً تسلیم کند، ور اهگش تابه برگزاری یک«انتخابات آزاد» زیرنظرناظران بین المللی تن دردهد(ملاحظه می کنی که دولت برسرکارازاین منظر، درنقش «شاه سلطان حسین» است). موضوع این «انتخابات آزاد» نیزگزینش نظام مطلوب مردم درآن لحظه است. که می تواند جمهوری باشد یا سلطنت مشروطه یا چیزدیگر! تعیین آن تابع توازن نیروهادرآن لحظه است. بدیهی است که اگر اصراراین دوستان برحفظ خواست انتخابات باشد، قاعدتاً منظورشان انتخابات مجلس موسسان است، وگرنه، چیزی جزهمه پرسی نیست.

بنابراین فرخ جان دقیق کردن این موضوع بسیارمهم است. باید ازپریدن درتاریکی پرهیزکرد. زیرا اگراین موضوع وخط ومرزهابه درستی روشن شود، ملاحظه خواهد شد که دیگرسخن گفتن دربارۀ «انتخابات آزاد» ازسوی ما، همچون یک شعار، آن هم استراتژیک بی معناست.

سیاست ما برای اتحاد با سایرنیروها نیز، تابع این مرزبندی است. اگردرشرایط کنونی پبکاربرای تامین حداقل آزادی ها:آزادی مطبوعات وقلم، آزادی احزاب و سندیکاها وتشکل های صنفی، آزادی زندانیان سیاسی ونیزتامین پیش شرط هایِ انتخابات ها درآزادی است؛ که لازمۀ آن، اضافه برتامین مطالبات بالا، لغونظارت استصوابی نیزهست؛ درآنصورت می توان گسترده ترین نیروهای درون کشوررابه این پیکارفراخواند. متحدین عینی وعنلی ما، دردرجۀ نخست نیروهای سبزو اصلاح طلبان درون کشوراست.
بی گمان، دستیابی به این خواست ها، فی نفسه هدف نیست. بل فراهم آوردن پیش شرط های هرمبارزۀ سیاسی دیکردرجهت تامین حاکمیت ملت است که درآن همۀ نهادهاناشی ازاراده ورای آزاد ملت باشد. ازاین منظر، که تو هم موافقی، وقتی خواست های حداقلی بالافراهم آمد، انتخابات ها به طورطبیعی وناخواسته، آزاد خواهند بود.
نکات دیگری هم هست که میل داشتم درمیان بگذارم. فعلابه همین مختصر بسنده می کنم.
سلامت وموفق باشی.

سلامت وموفق باشی.
قربانت بابک 08/05/2012

*************

با سلام بر بابک و حبیب و کاظم و رضای عزیز
حالا خیلی روشن تر از سابق معلوم شده است که حداقل در مورد مساله انتخابات آزاد مقدار زیادی از برداشت ها می تواند یکی شود.
تا این جا آن طور که من فهمیده ام بابک عزیز فکر می کند شعار انتخابات آزاد شعاری پیش رس است و ما مطالبات عاجل تری داریم که اگر آنها برآورده نشود انتخابات آزاد هم برگزار نخواهد شد. از آن جمله اند: آزادی قلم و بیان، آزادی احزاب و رسانه ها، آزادی زندانیان سیاسی و از این قبیل. بابک پیش کشیدن شعار انتخابات آزاد را تدبیر تازه ای برای پیشبرد سیاستی سرنگونی طلبانه و غیراصلاح طلب ارزیابی می کند.
تا آنجا که من متوجه شده ام حبیب عزیز می گوید چیزی به نام «استراتژی انتخابات آزاد» در فرهنگ سیاسی وجود ندارد. و آن چه من تحت این عنوان طرح می کنم در واقع همان طرح آشتی ملی است.
رضای عزیز می گوید استراتژی انتخابات آزاد کاملا قابل تعریف و مشخص است. معنای آن این است که همه نیروها با هر عقیده و سابقه و برنامه با هم به برای برگداری انتخابات آزاد فشار بیاورند و به اتکای یک ائتلاف گسترده از نیروهای حامی همان خواست ها و جلب حمایت متحدین جهانی خود، حکومت را وادارند که مطابق موازین شناخته شده ی بین المللی و تحت نظارت بین المللی انتخابات عمومی برگذار کند.

در مورد نظر بابک:
این نظر او که می گوید برای رسیدن به انتخابات آزاد باید پیش زمینه های آن - یعنی آزادی های سیاسی - فراهم شود کاملا درست است. نکته ای که من به آن اضافه می کنم ضرورت طراحی سیاست و پیگیری اقداماتی است که به گشایش فضای سیاسی و تخلیه فشارهای اعمال شده از سوی حکومت از یک سو و اطمینان او به حفظ ثبات سیاسی و اجتماعی در صورت گشایش فضای سیاسی است. تصورم از حرف بابک این است که او می گوید بیائیم با هم علیه حکومت متحد شویم اما نه برای شعار درشتی مثل انتخابات آزاد، بلکه برای خواسته هایی که گرفتنی تر است. فهم من این است که بابک مشکل نبود آزادی سیاسی، که مقدمه انتخابات آزاد است - را در ضعف نیروی اپوزیسیون و عدم تناسب قوای ضرور برای گرفتن این حق می بیند. من ثمر بخش بودن تغییر تناسب قوا میان اپوزیسیون و حکومت را نه رد می کنم و نه نامفید می شناسم. اما به تجربه دریافته ام که رعایت آزادی ها فقط مقدار کمی به تناسب قوا مربوط است و مقدار بیشتری به مناسبات قوائی که در صحنه هستند با یک دیگر مربوط است. در یک فضای خصمانه یک طرف طرفِ دیگر را دشمن می داند، اگر هم حاکم به رعایت آزادی ها التزام دهد، تا وقتی این فکر از سر او بیرون نرود که اپوزیسیون دشمن نیست، به محض اغتنام فرصت سر آن دشمن زیر آب خواهد رفت. اگر آزادی سیاسی ناشی از اعتماد طرفین به رعایت قوانینِ بازی توسط طرف مقابل نباشد، آن آزادی هرگز ماندگار نخواهد بود و هر طرف در اغتنام فرصت برای حذف دیگری است. تا کنون در تاریخ ما این نوع از آزادی ها - که بر اساس تناسب قوا بوده چندین بار پیش آمده. اما بیاد بیاوریم که آن شرایط به واقع از سوی هر دو طرف «شرایط بحرانی» انگاشته شده است. شرایطی که هر طرف کوشیده است هرچه زودتر تکلیف را به سود خود یک سره کند.
این کاش بابک در توصیف کارهایی که باید برای فراهم سازی پیش شرط های انتخابات آزاد انجام دهیم بیشتر صحبت می کرد. او از «مبارزه در راه آزادی قلم و بیان» صحبت کرده است. اما توضیح نداده است که آیا تامین آزادی قلم و بیان هم لوازم و پیش شرط هایی را می طلبد یا نه. اما آشنایی نسبی ام با فکر بابک به من کمک می کند که دریابم او می گوید «ما نیروهای آزادیخواه باید در این مرحله با نیروهایی که توان تغییر دارند، مثل ملی مذهبی ها و مشارکتی ها، متحد شویم (یا همکاری کنیم) تا نیروی کافی برای شکستن تناسب قوا پدید آید. (این را من از توضیحات بابک در این مورد که آنچه او می گوید یک استراتژی سیاسی است - یعنی نیروهایش و اهدافش و مسیرش مشخص است - برداشت کرده ام.)
این تصور که بابک امیر خسروی یک طرح استراتژی و تاکتیک روشن را در ذهن ندارد درست نیست. کارنامه سیاسی تو و تمام اقدامات سیاسیِ به دقت سنجیده ات نشان می دهد که تو یک طرح استراتژی و تاکتیک روشن را در ذهن طراحی کرده ای و همان را هم در عمل به اجرا گذاشته ای و این سال هاست که چنین است. آنچه تو می گویی و توصیه می کنی با آنچه من پی می گیریم شباهت ها و همسویی های بسیار دارد. دوستان هم به خوبی بر این نزدیکی و همسویی واقف اند. فقط یک نکته است که در هر عمل سیاسی من راهنمای عمل و رعایت آن اهمیتی استراتژیک دارد و در کلام تو هنوز جایگاهی را که شایسته است به زعم من نیافته است. در فکر من هم درک نیروهای سیاسی از ماهیت یک دیگر و هم تناسب قوا میان مولفه هایی مستقل از مناسبات میان آن نیروها نیست. هر استراتژی سیاسی که موضوع تغییر ماهیت نیروهای طرف دیگر را - و یا شکستن تناسب قوای میان خود و «آن دیگری» را در مرکز خود قرار دهد یک استراتژی سیاسی است که نمی تواند در طرف مقابل - آنهم در یک فضا بشدت استبداد زده - فکری جز دفاع و مقابله تولید کند.
ما زمانی - و فقط زمانی - به سوی یک دموکراسی پایدار پیش می رویم که نیروهای سیاسی عملا موجود در صحنه سیاسی کشور به جای نیروکُشی یا نیرو کِشی مشی خود را برای تغییر در فهم آنان از یک دیگر بسیج کنند و بکار گیرند و مهم ترین و برَاترین و کارسازترین وسیله برای تغییر در فهم و قضاوت دیگری نسبت به خود گفتگوی مستمر با اوست.
سوالی که در ذهن من بالا و پائین می شود چنین است: برای این که نحله های سیاسی عملا موجود در کشور به سمت پذیرش حق همدیگر برای مشارکت بروند چه باید کرد؟ پاسخ رایج این است که باید تناسب نیرو بین جریان هایی که می خواهند این حق پذیرفته شود و نیروهایی که نمی خواهند چنین شود به سود اولی ها شکسته شود. این جواب گرچه قانع کننده است اما هنوز پاسخِ «چه باید کرد»‌ نیست. برای بسط و رعایت حق مشارکت (انتخابات آزاد) درک نیروها از مقاصد همدیگر دگرگون شود. باید شناخت های نحله ها از همدیگر دگرگون شود. از نظر من باز کردن باب گفتگو میان نحله مهم ترین کاری است که در این جهت باید انجام داد. حتی به جرات می توانم مدعی شوم که نحله های اجتماعی که روابط مبتنی بر گفتگو (communication) بین نمایندگان آنها مستمر است کمترین تمایل را به سرکوب یک دیگر دارند و گروه های اجتماعی که کم ترین میزان رابطه مبتنی بر گفتگو را با هم دارند بیشتر تمایل به حذف دیگری را در خود ذخیره می کنند. برای این که گفتگو را جاری کنیم به دو چیز نیاز داریم: اول زبان گفتگوست و این زبان باید لزوما طوری گزین شود که راه تداوم گفتگو را هموار کند (زبانی که با زبانی که برای قطع گفتگو گزین می شود از زمین تا آسمان متفاوت است). دوم قواعد بازی است. ما برای رسیدن به گفتگوی مستمر با هر نحله دیگری نیاز به رعایت چارچوب حقوقی معین داریم. وقتی نحله ها به صورت «حکومت و اپوزیسیون» نیستند توافق روی این چارچوب هم سهل تر است و هم کم اهمیت تر می شود. اما بدون تکیه بر ضوابط حقوقی معین با حکومت تنظیم مناسبات با حکومت ناممکن است. سال هاست به این نتیجه ی قطعی رسیده ام که حکومت و اپوزیسیون قادر به سامان دهی یک گفتگوی ثمر بخش با هم نیستند هرگاه هیچ سیستم حقوقی شکل گرفته ای را مبنای روابط خود قرار ندهند. از نظر من این سیستم حقوقی هیچ چیزی جز سیستمی نیست که خود حکومت، در مناسبات با آحاد ملت، خود را به آن پای بند اعلام می کند.
می فهمم و می پذیرم که مشکلات عدیده سیستم حقوقی حاکم بر کشور ما باعث رویگردانی طیف وسیعی از نحله های سیاسی از مبارزه قانونی شده است و به حق. تازه عدم پای بندی این حکومت به حقوق قانونی مخالفان نیز غوز بالای غوز است. با وجود این دو مشکل من و شما اذعان می کنیم که هیچ سیستمی که مناسبات حاکمیت جمهوری اسلامی ایران با مخالفان را و حقوق طرفین را در مناسبات روزمره تعریف کند و بتواند مورد توافق طرفین هم قرار گیرد سراغ نداریم. کسانی که به دلیل استبدادی بودن قانون اساسی موجود مبنای دیگری جز قانون اساسی موجود را مبنای مناسبات حکومت با خود قرار می دهند در واقعیت و در عمل سیاسی برقراری مناسبات با حکومت را به برداشته شدن حکومت و استقرار نظامی تازه موکول می کنند.
بنابراین:
• برای رسیدن به انتخابات آزاد و تضمین حق مشارکت همگان در آن، تامین شرایط معینی - یا آزادی های معینی که بابک عزیز هم آن ها را برشمرده است - قطعا ضروری است.
• برای تامین پیش شرط های انتخابات تغییر در تناسب نیرو میان اپوزیسیون و حکومت مهم است اما تعیین کننده نیست. آنچه حق مشارکت (آزادی سیاسی) را نهادینه می کند تغییر در مناسبات نیروهاست.
• تغییر در مناسبات (در فهم) نیروها نسبت به یکدیگر محصول تحول اجتماعی-اقتصادی و نیز محصول عمل آگاهانه بازیگران سیاسی و اجتماعی است. آنچه از عهده نیروهای سیاسی مدافع مشارکت ساخته است تلاش برای تولید زبان و وسائط سامان دهی و دراندازی گفتگوی مستمر میان نحله های سیاسی متخاصم است.
• این گفتگو در مدار صفر درجه باقی خواهد ماند هرگاه حکومت و اپوزیسیون قادر نشوند طرح حقوقی معینی برای استمرار گفتگو میان خود دراندازند.
• از این روی تلاش هایی می تواند به دراندازی پیش شرط های انتخابات آزاد کمک کند که برقراری گفتگوی مستمر میان حکومت و اپوزیسیون، و به طریق اولی میان نحله های اپوزیسیون، را در مرکز توجه و عمل سیاسی خود قرار دهد.
• مناسبات اپوزیسیون و حکومت قطعا نیازمند یک مبنای حقوقی مرضی الطرفین است. قانون اساسی مبنای عملی و حقوقی تمام چالش های میان حکومت و مخالفان است. طراحی یک زبان شایسته ی استمرار گفتگو با حکومت و تکیه بر چالش های قانونی و حقوقی مبتنی بر حقوق مندرج در قانون اساسی است.
بابک جان
کاظم علمداری هوشمندانه از تو پرسیده است: آیا فکر نمی کنید تقسیم بندنی جنابعالی ازافراد و گروه ها در باره انتخابات آزاد نه تنهاشما را با فرخ نگهدار در یک گروه قرار نمی دهد، بلکه شما رابه سیاووشی نزدیک کرده است؟ شما می خواهید با کسانی که نگهدار می خواهد گفتگو کند پیکار کنید. اینگونه نیست؟
و تو هوشمندانه تر گفته ای:‌ کاظم جان راستش نمی فهمم نزدیکی ویا دوری احتمالیِ تحلیل من، ازنظریّات آقایان نگهداروسیاوشی چه اهمیّت ویژه ای دارد که شمامی پرسید؟ پاسخ به پرسش هائی ازاین نوع:«شما می خواهید با کسانی که نگهدارمی خواهد گفتگو کند پیکار کنید. اینگونه نیست؟»؛ مارا بیهوده وارد نوعی پلمیک بادوستان دیگر می کند.
با این وجه از حرفت که ما نباید وارد پلمیک شویم و مبنا را دوری و نزدیکی از افراد قرار دهیم کاملا موافقم. اما ایکاش به محتوای حرف هوشمندانه ی کاظم می پرداختی. او به درستی می بیند که تفاوت نظر - اگر وجود داشته باشد - بر سر سطح مطالبات، یعنی مبارزه برای کسب آزادی قلم و بیان، یا مبارزه برای انتخابات آزاد نیست. تفاوت مهم تر - اگر وجود داشته باشد - بر سر روش تامین شرایط است. آری. من روی گفتگوی مستمر سیاسی با تمام نحله های سیاسی کشور تاکید داشته ام و دارم. من تلاش برای تغییر رفتار حکومت از طریق مخاطب گرفتن حکومت را تجویز و اجرا می کنم. و به نظرم می رسد که بابک و سیاوش هر دو با این روش زاویه دارند. آنها هردو مخاطب گرفتن حاکم را به تناسب قوا موکول می کنند. اما یکی گفتگوی با سرنگونی طلبان را تجویز نمی کند چون به تناسب قوا لطمه میزند و دیگری گفتگوی با سرنگونی طلبان را تجویز می کند چون به تناسب قوا فایده میرساند. یکی می گوید انتخابات آزاد خواست واقع بینانه ای نیست و آزادی سیاسی را طلب کنیم. و دیگری می گوید اشکال ندارد. سطح مطالبه را می توان پائین تر آورد مشروط بر این که به تغییر دادن تناسب قوا میان حکومت و «مردم»‌ مومن باقی بمانی و حاضر باشی با تمام نیروهایی که حرف تو را می پذیرند متحد شوی.

بابک عزیز
اگر تناسب قوا را اصل بگیریم و برای تغییر آن مبارزه کنیم، آنوقت مساله سطح مطالبه مساله ای قابل حل یا توافق است. مگر این که شما بگوئید و صراحتا هم می گوئید که نزدیکی و همسویی و همکاری با سرنگونی طلبان بر تناسب قوا بسود گرفتن مطالبات ما از حکومت کمک نمی کند و وضع را به زیان ما تغییر می دهد. چون بخش بزرگ تری از نیروهایی که برای این خواسته ها تلاش می کنند را از ما دور می کند. در این جا رضا و کاظم از شما می پرسند:‌ اگر واقعا معتقدی که آن نیروهایی که از شما دور می شوند معتقد به آزادی قلم و بیان هستند و آن را مطالبه می کنند پس تلاش کن که نروند و دور نشوند. آیا دور شدن آنها اشتباه نیست؟
این استدلال فرجام منطقی دلچسبی ندارد. کار را به آنجا می کشاند که خیلی ها به آن رسیده اند. آنها می گویند: اپوزیسیون دموکراتیک باید نه با حکومت وارد گفتگوی فعال شود و نه با سرنگونی طلبان. آنها این کار را به وقتی موکول می کنند که تناسب قوا به سود اپوزیسیون دموکراتیک برهم خورده باشد. و حال پیدا کنید پرتقال فروش را: روابط با هیچ طرفی را تغییر ندهیم تا تناسب قوا به نفع ما به هم بخورد؟ و این حرف البته خریدنی نیست. نه تو به آن باور داری و نه کاظم و سیاوش.

کاظم و سیاوش می گویند مهم نیست هدف اتحاد را بزرگ بگیریم یا کوچک. اما بر سر هر چه توافق شد پی اش را بگیریم و هرکس خالصانه قدم پیش گذاشت خوش آمد بگوئیم. آنها می گویند هیچ مانعی ندارد. بیائید اتحادی درست کنیم که همه مدافعان آن شعار را در خود جای دهد. کاظم و سیاوش می گویند رضا پهلوی پای این کار هست و امتناع ما از حرف زدن با او بر برای روی هم گذاشتن نیروهامان بی منطق است. بابک می گوید این نزدیکی ما را از دیگران دور خواهد کرد و بر تناسب قوا تاثیر منفی دارد.

کاظم و سیاوش می گویند این که عده ای پای مبارزه برای خواست مشترک نیایند نشانه عدم پای بندی به آن خواست مشترک است. به این دلیل باید تلاش کرد آنها تکلیف خود را با آزادی بیان و قلم و غیره روشن کنند. آنها در عین حال می پرسند آیا ما متحد جهانی برای مبارزه در راه آزادی بیان و قلم و غیره داریم یا نداریم؟ اگر داریم، که داریم، چرا نباید با آنها برای تغییر تناسب قوا به سود جبهه آزادی وارد عمل شویم؟
این ها همه حرف هایی کاملا منطقی و پذیرفتنی است اما فقط آنگاه که مبنای استراتژی ما تغییر تناسب قوا، منزوی کردن حکومت و واداشتن آن به عقب نشنین از طریق اعمال قدرت باشد.

من با صدای رسا گفته ام و باز هم می گویم که رکن اصلی آن استراتژی سیاسی که من برای تامین آزادی سیاسی (پیش شرط های انتخابات آزاد) ممکن و متضمن مقصود می دانم متکی بر تغییرتناسب قوا میان حکومت و اپوزیسیون نیست. آنچه شرایط را برای فعالیت احزاب و تامین آزادی های حداقلی باز می کند تغییر در مناسبات میان نیروهای سیاسی و در راس همه مناسبات اپوزیسیون و حکومت است. من نخستین گام برای تغییر فضای مناسبات میان نیروهای متخالف، به شمول حکومتیان، را استقرار گفتگوی مستمر میان آنان و التزام همگان، به شمول حکومت، به یک میثاق مشترک می دانم. من مطمئنم که نیروهایی که آزادی را برای براندازی می خواهند، نیروهایی که حکومت کنونی را التزام پذیر به قانون و رعایت حقوق ملت نمی دانند و خود نیز چارچوب قانون اساسی را برای حقوق خود نمی پذیرند نیروهایی هستند که چنانچه کسانی که این ضوابط را می پذیرند در راه نزدیکی همسویی و همکاری با آنان گام بردارند بشدت به موقعیت خود و مناسبات میان خود و حکومت لطمه زده اند.

من گفته ام و تکرار می کنم که باید تلاش کرد رضا پهلوی و دیگر کسانی که تا امروز به مبارزه حقوقی و قانونی با حکومت برای تضمین حقوق خود تن نداده اند به جنبش اصلاح طلبانه ایران بپیوندند؛ به گفتگوی با مخالفان سیاسی و تلاش برای التزام حکومت به قانون تن دهند. گفته ام و تکرار می کنم که هیچ نوع سابقه ای و ماهیتی نباید و نمی تواند شرط اتحاد کردن یا اتحاد نکردن نیروهایی باشد که فعالیت خود را برای استیفای حقوق قانونی ملت، مندرج در قانون اساسی قرار می دهند. از همین امروز هم هرگاه رضا پهلوی و مریم رجوی اصول و قواعدی را بپذیرند که برای دراندازی پیش شرط های انتخابات آزاد ضروری است، من فورا تغییر موضع داده و از همگان دعوت خواهم کرد که با تمام قوا برای بازگرداندن این دو مولفه به جرگه نیروهایی که برای انتخابات آزاد تلاش می کنند اقدام کنیم. در این صورت آنها به ما همان قدر نزدیک خواهند بود که نیروهای اصلاح طلب درون و پیرامون نظام.

سرانجام باید همه ما باور کنیم که پیش شرط های انتخابات آزاد (که بابک پیشنهاد می کند و سیاوشی و فرخ و دیگران همه آن را می خواهند) با تغییر در تناسب قوا - با پیدا کردن متحدین ایرانی و خارجیِ بیشتر برای اپوزیسیون - نهادینه نمی شود. این شرایط با تغییر فضای مناسبات میان عمده ترین نحله های سیاسی کشور، با بسط گفتگو میان آنها و با التزام و اتکای طرفین به مبنای حقوقی واحد نهادینه می شود. من راه دوم را توصیه میکنم و برای آن هم دو اهرم معین توصیه می کنم: گفتگوی پایدار و مستمر با همه نحله های سیاسی کشور و التزام حاکمیت (و نیز مخالفان)‌ به رعایت حقوق قانونی همه نحله های سیاسی کشور.

من نام این خط مشی را به اصرار و کاملا آگاهانه استراتژی انتخابات آزاد می گذارم. چون که به روشنی هدف و غایت تمام تلاش ها و چالش هایی را که توصیه می کنم همانا بستر سازی برای رفتن همگان به پای صندوق رای می دانم. فکر کنم همه دوستان می توانند تصور کنند که فرخ نگهدار کدام تدابیر و تلاش ها را برای بستر سازی انتخابات آزاد توصیه می کند.
دوست گرامی حبیب پرزین می نویسد چیزی تحت عنوان استراتژی انتخابات آزاد در هیچ یک از مطالعات پیرامون توسعه سیاسی و دموکراسی وجود ندارد و من در آوردی است. شاید چنین باشد. اشکال ندارد. ما آن را می پروریم و عرضه می کنیم. شاید دانشوران سیاست هم بعدا عنایت کردند. حبیب عزیز هم چنین توصیه کرده است که به جای لفظ انتخابات آزاد ما از واژه «آشتی ملی» صبحت کنیم. آشتی ملی البته شاید برخی از جهات استراتژی مورد نظر مرا حمل کند. اما به سهولت می توان دریافت که آشتی ملی تمام بار حقوقی را که انتخابات آزاد حمل می کند با خود ندارد. آشتی بیشتر در اذهان عامه بیشتر به مفهوم بخشش و شروع تازه است و نه لزوما به معنای رعایت حقوق سیاسی مساوی برای مشارکت در سازمان دهی قدرت سیاسی.

با پوزش از اطاله کلام
فرخ(ارسالی 13/05/2012)

***************

فرخ عزیز، پس ارسلام!
به سهم خود، ازمشارکت تو دراین گفتگو وتبادل نظراستقبال می کنم وخوش آمد می گویم. نکات گوناگونی رامطرح کرده ای که شایان درنگ وواکنش است.
دراینجا تنهابه توضیح دوسه نکته بسنده می کنم که درتوضیح مواضع من، نادرست مطرح شده اند. بحث واظهارنظردربارۀ سایرنکات مطرح شده درنامه ات راکه عمدتاً به توضیح مواضع تودررابطه بامناسبات میان حکومتگران واپوزیسیون است، به فرصت دیگری می گذارم! شاید دیگرمخاطبان نامه ات به ویژه آقای علمداری به این موارد بپردازند.

1 ـ نوشته ای: «تا این جا آن طورکه من فهمیده ام بابک عزیز فکرمی کند شعار انتخابات آزاد شعاری پیش رس است و ما مطالبات عاجل تری داریم که اگر آنها برآورده نشود انتخابات آزاد هم برگزار نخواهد شد».
تاکید آن راپیش ازهرچیزضروری می دانم که من هرگز«شعارانتخابات آزاد» رابه عنوان موضوعی مستقل، که بشود برمحورآن یک استراتژیِ مبارزاتی تدوین کرد، مطرح نساخته ام؛ تا آن را، آنگونه که مطرح ساخته ای، «شعاری پیش رس» ارزیابی کرده باشم.

تا آنجا که بخاطردارم، هرجااصطلاح«استراتژی انتخابات آزاد»را به قلم آورده ام، صرفاً برای نقد آن ونشان دادن گوهرRégime change آن بوده است.
نقشۀ راهِ پیشنهادی من درراستای تحقق انتخابات هایِ نهاد ها وارگان هادرشرایط آزاد، درجمهوری اسلامی مطرح شده است؛ که خود، بخش جدائی ناپذیروبسیارضروری ازهمین مرحلۀ پیکارما برای تامین آزادی های اولیّه می باشد. دراین رابطه من توضیحاتی درپاسخ به نامۀ 14/05/2012 آقای علمداری(تحت عنوان: برخی تقاوت هاو توافق ها برای دگرگونی آنطور که من می فهمم، درمیلینگ لیست گذاشته اند) داده ام که دیگرتکرارنمی کنم. امیدوارم خوانده باشی.

حال آنکه طرح آن دوستان، آنگونه که من استنباط کرده ام وامیدوارم آقای سیاوشی باتوضیحات خود موضوع راروشن تربکند؛ برگذاری فقط یک انتخابات آزاداست! آن هم، نه به دست دولت برسرکاردر جمهوری اسلامی؛ بلکه دروراء آن وبا دورزدن ازآن وبه تسلیم واداشتن رژیم برسرکارصورت خواهد گرفت!.

چنانکه ملاحظه می کنی، متاسفانه، هیچ وجه تشابه وهیچگونه سنخیّت ماهوی میان آنچه دوستان تحت عنوان«استراتژی انتخابات آزاد» مطرح می سازند، که گوهرآن تغییرنطام است؛ بامطالبی که من در بارۀ برگذاری انتخابات های متداول درجمهوری اسلامی، یعنی: انتخابات ریاست جمهوری یا مجلس شورای اسلامی وغیره، درشرایط آزاد، ازآن سخن می گویم، وجود ندارد.

دراینجااضافه کنم که اگرموضوع بحث ونقد نظردوستان ما دربارۀ«استراتژی انتخابات آزاد» نبود، من شاید، به مقولۀ انتخابات های آزادِ ارگان ها ونهاد هایِ جمهوری اسلامی، حتّی اشاره ای هم نمی کردم. زیرااگرآن خواست های مرحله ای اولیّه مورد نظرما، یعنی: آزادی مطبوعات، احزاب وسندیکاها و نهادهای مدنی ونیزپیش نیازهای لازم برای برگذاری انتخابات ها درآزادی درکشورما، ازجمله لغو نظارت استصوابی، فراهم شده باشند؛ درآن صورت دیگرنیازی به طرح شعارانتخابات های آزاد نبود! زیرا برگزاریِ آزادِ انتخابات ها، نتیجۀ طبیعیِ وجودِ چنین جامعۀ نسبتاً باز وآزاد است وگفتن وخواستن ندارد! صد که پیش آید، نَود هم پیش ماست!

منتهی درشرایط کنونیِ جمهوری اسلامی، بخاطرنبود آزادی ها، هربارکه انتخاباتی پیش می آید، فرصتی دست می دهد تاخواست های آزادیخواهانۀ مردم، ازجمله تامین پیش شرط های انتخابات آزاد مطرح گردد. کاری که ازجمله آقایان محمد خاتمی ومیرحسین موسوی به آن دست یازیدند.
2ـ نوشته ای: «تصورم ازحرف بابک این است که اومی گوید بیائیم باهم علیه حکومت متحد شویم اما نه برای شعار درشتی مثل انتخابات آزاد، بلکه برای خواسته هایی که گرفتنی تراست».

من پیش تر، دربارۀ مرزبندی ام باطرح«استراتژی انتخابات آزاد» توضیح داده ام وتکرارنمی کنم. خلاصه من چنین حرفی نزده ام واعتقادی به آن ندارم. دررابطه با رویکرد سلبی یا ایجابی دربرابربا حکومت نیزدرنامه مورد اشاره ام به آقای علمداری توضیحاتی داده ام که ازتکرارآنها پرهیزمی کنم. مسالۀ رویکرد ایجابی یا سلبی درطرح مطالبات وسیاستگذاری، برای کسانی که طرفدارمشی سیاسیِ اصلاح طلبی هستند، بسیاراساسی است. زیرامی شود وباید، یک جنبش سیاسی ـ اجتماعی برای اصلاحات به راه انداخت ودرکل جامعه اثرگذاشت. امّا اصلاحات درنهایت ازبالاصورت می گیرد و نقش حکومت دراین راستا، پراهمیّت است.
قربانت بابک امیرخسروی 14/05/2012

*******************

فرخ نگهدار:
شاید مشکل در نامِ «استراتژی انتخابات آزاد»‌ نیست

با سلام بر بابک عزیز
ممنون از توضیحات
اعتقادم این بوده است که من و تو در نکات توافق نظر داریم:
1. این انتخابات هایی که در جمهوری اسلامی ایران برگزار می شود به این معنا آزاد نیست که بخش عمده ای از نیروهای سیاسی – به شمول همه ماها که در این بحث شرکت داریم – از حق مشارکت در آن ها محروم هستیم.
2. همه ما داریم تلاش می کنیم و خواهان این هستیم که موانع حقوقی و سیاسی موجود بر سر راه شرکت بخش های محروم از حق مشارکت در جامعه ما از میان برداشته شود و شرکت در انتخابات برای همگان آزاد باشد.
3. همه ما داریم بحث و تبادل نظر می کنیم که برای این تلاش های خود یک طرح و نقشه ی مشخص تری تنظیم و با همدیگر همان طرح و نقشه را به طور همآهنگ با وجود همین جمهوری اسلامی پیگیری کنیم.
من نام این طرح و نقشه را گذاشته ام «استراتژی ما برای رسیدن به انتخابات آزاد» یا به طور خلاصه «استراتژی انتخابات آزاد».

بعد از این توضیحات برایم سوال ایجاد شد که شاید مشکل در نامِ «استراتژی انتخابات آزاد»‌ نیست. اگر ممکن است یک کلمه توضیح بده که آیا ما همچنان بر مضمون این سه بند توافق نظر داریم یا نه. این که می گویی در نظر کسانی «استراتژی انتخابات آزاد» دقیقا همان Régime change است دلیلی نمی شود که معنای ۳ بند فوق هم همان برندازی است.

با این حال برای این که فهم ما از حرف یک دیگر دقیق شود فعلا این اصطلاح «استراتژی انتخابات آزاد» را بگذاریم کنار. روی مضمون حرف بزنیم. آیا تو با مضمون سه بندی که در بالا برشمردم موافق هستی؟ حساب من این بوده است که هستی. چون بارها از ور اهگشا و شنیده ام که از شعار ایران برای همه ایرانیان استقبال می کنی. حساب من تا کنون این بوده که بابک امیرخسروی مضمون و محتوای سه بند فوق را تغییرات در رژیم جمهوری اسلامی ایران تعبیر می کند و نه یک ورزیون version از سیاست Régime change. جواب ور اهگشای ادامه این بحث مفید خواهد شد.
قربانت فرخ (ارسالی015 /05/2012)

*****************

سلام فرخ عزیز!
توضیخات من درمتن ارسالیِ تو، وباهمین رنگ بنفش وباقید توضیح بابک مشخص شده اند.

با سلام بر بابک عزیز
ممنون از توضیحات
اعتقادم این بوده است که من و تو در نکات توافق نظر داریم:
1. این انتخابات هایی که در جمهوری اسلامی ایران برگزار می شود به این معنا آزاد نیست که بخش عمده ای از نیروهای سیاسی - به شمول همه ماها که در این بحث شرکت داریم - از حق مشارکت در آن ها محروم هستیم.
توضیح بابک: به نظرمن انتخابات درایران بخاطرنبودآزادی ها، آزادی مطبوعات، آزادی بیان وقلم، آزادیِ احزاب وتشکلات مدنی است که آزاد نیست.
بباورمن، آزادی انتخابات، فی نفسه، اصل نیست، امرمستقلی نمی باشد. بل، فرع بر خویشکاری(Fonction) یک جامعۀ باز وآزاد است. اگردرکشوری آزادی های فوق الذکرفراهم آمده باشد، انتخابات ها خودبه خود آزاد است. این یک مسالۀ مصنوعی است که دوستان ما به عنوان«استراتژی انتخابات آزاد»‌علم کرده اند. وبدبختانه به همه سرایت کرده است.
2. همه ما داریم تلاش می کنیم و خواهان این هستیم که موانع حقوقی و سیاسی موجود بر سر راه شرکت بخش های محروم از حق مشارکت در جامعه ما از میان برداشته شود و شرکت در انتخابات برای همگان آزاد باشد.
توضیح بابک: تذکرپیشین من، شامل این بخش نیزمی شود. همان گونه که عرض کردم، مبارزه برای آزادی ها می باید اساس تلاش مشترک ما باشد، نه انتخابات ها.
3. همه ما داریم بحث و تبادل نظر می کنیم که برای این تلاش های خود یک طرح و نقشه ی مشخص تری تنظیم و با همدیگر همان طرح و نقشه را به طور همآهنگ با وجود همین جمهوری اسلامی پیگیری کنیم.
من نام این طرح و نقشه را گذاشته ام «استراتژی ما برای رسیدن به انتخابات آزاد» یا به طور خلاصه «استراتژی انتخابات آزاد».
1. توضیح بابک: فرخ جان! طرح«استراتژی انتخابات آزاد»، صاحب دارد وبنام آنها ثبت شده است. دیرآمدی ای نگارسرمست! گذشته ازآن، آنچه این دوستان بنام«استراتژی انتخابات آزاد»، مطرح می سازند، امری درورای همین جمهوری اسلامی، وعلی رغم آن وتسلیم آن وبرای Régime changeمطرح کرده اند. حال آنکه به نظرتو، وچنانکه نوشته ای، درجستجوی آن هستی که 3بند مورد نظرت را: «به طورهمآهنگ با وجود همین جمهوری اسلامی پیگیری کنیم». لذا «استراتژی انتخابات آزاد» این دوستان، درتناقض بادرک ورویکرد توست وسنخیّتی لا هم ندارند.
2. من این موضوع رادرآخرین پاسخ ام به آقای علمداری، به وضوح نشان داده ام. اگرفرصت خواندن نداشته ای، خواندن آن را توصیه می کنم. تکرارآن حرف هارا دراینجا زاید می دانم.
بعد از این توضیحات برایم سوال ایجاد شد که شاید مشکل در نامِ «استراتژی انتخابات آزاد»‌ نیست.
توضیح بابک: مشکل هم درنام وهم درمضمون آنست که پبش تراشاره کردم.

اگر ممکن است یک کلمه توضیح بده که آیا ما همچنان بر مضمون این سه بند توافق نظر داریم یا نه. این که می گویی در نظر کسانی «استراتژی انتخابات آزاد» دقیقا همان Régime change است دلیلی نمی شود که معنای ۳ بند فوق هم همان برندازی است.

توضیح بابک: من با آن 3 بند بادرنظرگرفتن توضیحانی که دادم، مخاففتی ندارم. تا آنجه که تو در جستجوی راهی دردرون جمهوری اسلامی وبااستفاده ازقانون اساسی؛ برای پیکاردرجهت اصلاح و تغییرات درآن، درراستای تحقق هرچه بیشترِحاکمیّت ملت هستی، موافقم.

با این حال برای این که فهم ما از حرف یک دیگر دقیق شود فعلا این اصطلاح «استراتژی انتخابات آزاد» را بگذاریم کنار. روی مضمون حرف بزنیم. آیا تو با مضمون سه بندی که در بالا برشمردم موافق هستی؟ حساب من این بوده است که هستی. چون بارها از تو خوانده و شنیده ام که از شعار ایران برای همه ایرانیان استقبال می کنی. حساب من تا کنون این بوده که بابک امیرخسروی مضمون و محتوای سه بند فوق را تغییرات در رژیم جمهوری اسلامی ایران تعبیر می کند و نه یک ورزیون version از سیاست Régime change. جواب تو راهگشای ادامه این بحث مفید خواهد شد.

توضیح بابک: بله لازم است طرح«استراتژی انتخابات آزاد» را کنارگذاشت وباآن مرزبندی کرد. زیرا چنانکه گفتم، با فرهنگ سیاسی تو ومن نمی خواند وهمسوئی ندارد. اصالت(Originalité) ما در رفرمیست بودن ماست. نباید ازبیان آن شرمنده باشیم. ازدوپهلوسخن گفتن ومیان دوصندلی نشستن پرهیزکنیم. ماهم انقلابی وهم رفرمیست نیستیم. به این معنی که اگرشداصلاحات، وگرنه انقلاب! نظریّه های التقاتی نظیراصقلاب راکناربگذاریم. منظورمن همانگونه که به درستی بیان کرده ای، اصلاحات و «تغییرات در رژیم جمهوری اسلامی ایران» درراستایِ تحقق هرچه فزایندۀ ترِحاکمیّت ملت است.

قربانت بابک 14/05/2012

***********************************

بخشی از مباحثات در ای میل لیست جمهوری
بابک امیرخسروی – مهدی فتاپور

***********************************

بابک عزیز
من در این زمینه که امروز با توجه به تعادل نیروها در جامعه درست آنست که خواسته هایی در دستورکار مبارزه برای تحقق همین امروز در دستور قرار گیرد که امکان تحقق آن وجود داشته باشد موافقم. در این رابطه توافق بر سر اینکه کدام خواسته‏ها چنین موقعیتی را دارند زیاد دشوار نیست و اگر هم در این رابطه اختلاف نظر وجود داشته باشد پراتیک عملی زندگی امکان تصحیح نظر را مرتب پدید میاورد. ولی آنچه در نوشته های شما مفقود است خواسته های عمومی و عامتر است. خواسته هایی که امروز دست یابی به آنان در دستور نیست ولی دست یابی به آنان نیازمند شکل گیری نیرو و اقبال جامعه در یک پروسه دراز مدت است. خواسته هایی که در چهارچوب خواسته های درازمدت ما میگنجد ولی امروز امکان تحقق آن وجود ندارد. من از پاسخ شما به کاظم و فرخ و (همچنین از نوشته هایتان) چنین برداشت کرده ام که ابتدا باید خواسته های مقدماتی تری تحقق یابد تا بتوان خواستار تحولات بنیادین شد. برای مثال در پاسختان به کاظم میگویید امروز مرحله مبارزه برای آزادیهای اولیه است پس از آن تلاش برای حضور در قوه مقننه و مجریه همین رژیم سپس طرح لغو نظارت استصوابی بعد انتخابات آزاد و یا حذف مطلقه بودن ولی فقیه و سپس ..
در طرح شما هیچ تمایزی مابین مبارزه سازمانهای سیاسی و تشکلهای موضوعی در شرایط امروز وجود ندارد. تمایز در حرکات فرداست که مثلا یک سازمان سیاسی در چند مرحله بعد خواستار حذف مطلقه بودن ولایت میشود و یک سازمان موضوعی در آزادی مطبوعات متوقف میشود. ولی در واقعیت زندگی حرکت و زندگی مردم به موضوعات مطرح در خواسته اول متوقف نمیشود. مردم در کوچه و خیابان و مجالسشان صحبت میکنند از یارانه ها تا خطر حمله آمریکا تا شخصیت و اقدامات احمدی نژاد تا نقش رهبر حرف میزنند. صحبت مردم به آزادی زندانیان و مطبوعات محدود نمیماند و شاید حتی چنین موضوعاتی در رده سوم مسائل مورد توجه مردم باشد. حزب سیاسی نمیتواند با مردم حرکت نکند. یک حزب سیاسی در همه این زمینه‏ها مدعیست که حرف و حدیث دارد. شما نمیتوانید از مردم بخواهید که صبر کنید تا آزادی زندانیان فراهم شود و آنوقت بتوانیم راجع به مشکلات دیگر اقدام کنیم. زندگی واقعی تک موضوعی نیست. مردم در صحبت هایشان چشم انداز میجویند و در همین کلنجارهاست که زمینه برای اقبال بیشتر مردم به ضرورت تحولات بنیادیتر فراهم میگردد. مبارزه برای تشریح راه حل های بنیادین برای حل مشکلات جامعه ، برای شکل دادن نیرو برای تحولات فردا همین امروز در جامعه جریان دارد. زندگی واقعی در جامعه پیچیده تر از تقسیم بندی بر مبنای نبود تعادل نیرو برای تحقق خواست های معین است
بابک جان بیش از شصت هفتاد تحول در بیست سی سال اخیر در جهان اتفاق افتاده. شما مشکل بتوانید پنج تحول ذکر کنید که از این مرحله بندی ها گذر کرده باشد. من در نقد دیدگاههای مونیستی به استراتژی توجهم به هم سن و سال های خودم است که تربیت شده سالهای دهه پنجاهند و من مشکل را بدلیل اینکه خود هم یکی از افراد همین نسلم میشناسم و هم سن و سال های شما نوع دیگری با سیاست تماس گرفته اند و پراگماتیسم و میانه بودن و سازش برای شما فحش نبوده ولی شما هم در این طرحتان بگونه دوستان دیگرمان مرحله بندی هایی را اساس قرار داده اید که مبنایش منطق است و با پروژه های علوم تجربی و طبیعی منطبق است تا زندگی متنوع و پر از کنش و واکنش جامعه بشری. بابک جان در اکثر تحولها این مراحل با هم تنیده شده است و از تقسیم بندی منطقی شما تبعیت نکرده. در روسیه و اروپای شرقی قانون اساسی زمانی عوض شد که نه آزادی مطبوعات بود و نه آزادی احزاب. اصلا (بجز لهستان) فشار جنبش مدنی نیرومند وجود نداشت. در کشورهای اروپای شرقی سناریوی شما از آخر به اول اجر اشد. در همسایگی ما ترکیه تحولات مرتب بین آزادی احزاب و مطبوعات و تغییر ساختار سیاسی و تغییر نقش ارتش در حال رفت و آمد است. یک گام اولی پیش میرود فشار میاورد یک گام دومی. این نیست که اول گامهای کوچک برداشته شده و قطعی شد وبعد گامهای بنیادین شروع شد. ده سال پیش من با یکی از رهبران احزاب و کاندیدای نمایندگی پارلمان آنجا صحبت داشتم و فردا از چند کانال به من پیغام داد که صحبت هایمان را منتشر نکنی چون من در صحبت هام گفته ام کردستان و اگر این لغت چاپ شود مرا به زندان میاندازند. بجایش بنویس مساله کرد وقبل از چاپ برای من بفرست. در حالیکه انتخابات نسبتا آزاد برگزار میشد و چیلر لیبرال نخست وزیر بود ولی هنوز آزادی بیان در خم یک کوچه بود.
در ایران تحقق برابری زن و مرد از حذف مطلقه بودن ولایت فقیه هم دشوارتر است ولی این دلیل آن نمیشود که ما در همه جا از این ایده دفاع نکرده و ضرورت برابری زن و مرد را بعنوان خواست خود طرح نکرده و همه جا بر آن تاکید نکنیم ولی وقتی میخواهیم یک خواست عملی طرح کنیم موضوع حضانت را ممکن است در دستور قرار دهیم.
بابک جان حزب توده بدرستی در سالهای قبل از انقلاب خواست نفی دیکتاتوری شاه را مطرح میکرد. کیانوری و اسکندری واقف بودند که این خواست امروز عملی نیست ولی این یک سمت گیری بود و نیروسازی. در دانشگاه ما که تجربه حزب توده به ما منتقل شده بود در تظاهرات دانشجویی قبل از سال 50 نمیگذاشتم که کسی شعار مرگ برشاه یا دیکتاتور بدهد و بر خواست های معین مثل آزادی دانشجویان زندانی و یا .. تکیه میکردم. ولی فهم این ضرورت طرح خواست مقابله با دیکتاتوری را نفی نمیکرد. تازه این مربوط به چهل سال پیش است و ما بیست سال هم نداشتیم
بابک جان در آلمان حزب سبزها سالهاست که خواستار حذف راکتورهای اتمی است. خواستی که از نظر سایر سیاستمداران غیرواقع بینانه است. خواست این حزب امکان تحقق در شرایط امروز آلمان ندارد. وقتی این حزب در حکومت قرار میگیرد با دیگران بر سر حذف راکتورهای قدیمی که ضریب امنیت کمی دارد و کاهش راکتورها توافق میکند. ولی همه اذعان دارند که تاکید این حزب بر مخالفت کلی با راکتورها زمینه ساز پذیرش ابعاد منفی این راکتورها در آلمان و پذیرش محدودیت در بکارگیری آن شده است.
خلاصه بابک جان در طرح خواستهای معین راحت میتوان به توافق رسید و من با شما در این رابطه هم نظرم ولی علاوه بر آن اولا جنبش نیازمند طرح شعارهای کلی و استراتژیکی دارد که امروز خصلت سمت دهی و ترویج و ساخت نیرو دارد و چهره و سیمای جریانات سیاسی را در سطح جامعه ترسیم میکند و ثانیا مرحله بندی جنبش از ساده به عمیق در زندگی واقعی اتفاق نمیافتد
مهدی فتاپور(ارسالی 15/05/2012)
**********************
سلام مهدی جان!
اگردرست فهمیده باشم، ایراد توویا کمبودی که درنوشته های من می بینی: «فقدان خواسته های عمومی وعام تراست». خواسته هائی که«امروزدست یابی به آنان دردستورنیست ولی دست یابی به آنان نیازمند شکل گیری نیرو واقبال جامعه دریک پروسه درازمدت است. خواسته هایی که درچهار چوب خواسته های درازمدت ما میگنجد ولی امروز امکان تحقق آن وجود ندارد.»!

نامه ات رابااین جمله پایان می دهی:«اولاجنبش نیازمند طرح شعارهای کلی واستراتژیکی دارد که امروزخصلت سمت دهی وترویج وساخت نیرو دارد وچهره وسیمای جریانات سیاسی را درسطح جامعه ترسیم میکند وثانیا مرحله بندی جنبش ازساده به عمیق درزندگی واقعی اتفاق نمیافتد».

مهدی جان! باآنکه موضوع رابازنکرده ای، که منظورت از«طرح شعارهای کلی واستراتژیکی»، به طورمشخص کدامست؟ ولی حدس می زنم طرح خواست هائی مانند مخالفت با ولایت فقیه وحذف آن، جدائی دین ازدولت وبرقراری جمهوری عرفی را، مدّ نظرداری؟ دریک کلمه مخالفت با کل نظام جمهوری اسلامی وبرداشتن آن واستقرارِجمهوریِ عرفیِ، متکی بررای مستقیم مردم! وازاین قبیل حرف ها.

ولی پیش ازوارد شدن دراین بحث، خواهشمندم توجّه داشته باش که برای داوری دربارۀ چندوچونِ یادداشت های اخیرمن، که به شکلِ گفتگویِ نوشتاری با آقای علمداری صورت گرفته است؛ لازم است علّت پیش آمدن وچارچوب آن گفتگورا؛ ونیزانگیزۀ مرابرای ورود به این بحث درنظرگرفت. قصد من درآن گفتگو، ارائۀ برنامۀ حزبی ویاتدوین منشورآن نبوده است. اینکارپیش ترصورت گرفته ومنشور10ـ 12ماده ای ماگواه آنست.

پس ازکنفرانس اخیرواشنگتن، دوموضوع باعث نگرانی من شد. اولّی طرح پرآهنگِ«استراتژیِ انتخابات آزاد»، ودومی گرایش به ائتلاف واتحاد باهواداران استقراردوبارۀ خاندان پهلوی به سلطنت! دوموضعی که درپیوند با یکدیگربوده اند. اساس بحث من نقد این مواضع ونشان دادن ضرورت مرزبندی باآنها بوده است. همین وبس!
نگرانی من هنگامی دوچندان شد که دیدم بسیاری ازافراد طرازاوّل«اجا» نیز، مستقیم وغیرمستقیم؛ گاه خجولانه، گاه بی پرده، به استقبال این دونظریّه رفتند. متاسفانه بعضی ازدوستان صادق نیز، بخاطراختلاط ومخدوش شدن مفاهیم، دراین دام گرفتارشده اند. وبه ترویج این فکرپرداختند که گویا همگان، ازمحمد خاتمی گرفته تااین دوستان، ازانتخابات آزاد حرف می زنند، وگویاحرف ها همسو و هدف یکی است!
ازسوی دیگر، بعضی ازدوستان ما، با حرکت ازاین اصل که باابلیس هم می شود گفتگوکرد، بستر ائتلاف واتحادی راگستردند که اگرجا بیفتد، سیاست همکاری ها وائتلاف مابا نیروهای سیاسی رادر مسیری سوق می دهد که چشم اندازهر گونه همکاری احتمالی بانیروهای سیاسیِ آزادیخواه واصلاح طلب درون کشوررا، ازمیان می برد.
لذا اگرمن، وارد این بحث شدم بخاطراحساس همین خطرها بود. وگرنه قصد تدوین برنامۀ حزبی درازوکوتاه مدت نداشتم وندارم. توبهترازهرکس می دانی که مدت هاست، ازدورناظراوضاع هستم و دربحث هائی که درمیلینگ لیست پیش می رود، کوچک ترین شرکتی ندارم.
انگیزۀ من برای مشارکت دراین بحث ازهمان جملۀ آغازین مکاتبه ام باآقای علمداری بازتاب دارد: نوشته بودم: آقای دکترعلمداری «باآنکه به دلایلی، قویّاً اکراه داشته ودارم که دراین بحث ها شرکت بکنم؛ ولی نوشته های متعدد شما وسایرعزیزان را که این روزه ها، به ویژه پس ازگردهمآئی یا کنفرانس واشنگتن (دکترمهرداد مشایخی) راخواندم، تذکرچند نکته به نظرم ضروری رسید».

بااین حال، درهمان نامۀ اوّل، برای پیشگیری ازایراد گیری های متداول میان ما، اهداف استراتژیک خودمان را، یعنی آنچه راکه تومی خواهی، یعنی «خواسته هایی که درچهارچوب خواسته های دراز مدت ما می گنجد ولی امروزامکان تحقق آن وجود ندارد»؛ به ایشان یادآوری کردم ونوشتم : «هنگامی که من وشما دست به دست هم دادیم واتحاد جمهوری خواهان ایران راپایه گذاری کردیم؛ اوّلین اقدام ماتدوین یک منشورجمهوری خواهی بود. انگیزۀ مامتحدساختن نیروهای پراکندۀ سیاسی جمهوری خواه بود که هدفشان برقراریِ یک: نظام جـمهوری پارلمانی براساس تفکيک قوای سه گانه وتضمين حقوق وآزادي های فردی واجتماعی مندرج دراعلاميه جهانی حقوق بشرورعایت اصل تناوب قدرت و انتخابی بودن سران کشورودولت، که هرگونه ادعای امتيازموروثی، دينی ومسلکی را درامرحکومت بی اعتبار می‌سازد! بباورمن، هنوزهم کارووظیفه اصلی ما متحد ساختن نیروهای سیاسی جمهوری خواهِ باورمند به آزادی ودموکراسی وپایبند به تحولات آرام وتدریجی ومسالمت آمیز است. این نیروها هنوزپراکنده اند وبرسربرخی مسائل مهّم اختلاف نظردارند. کارووظیفۀ اصلی ما همسو کردن هرچه بیشترنظرها ومتحد کردن هرچه گسترده ترکردنِ صفوف جمهوری خواهان است. بنابراین، بهتراست ازهراقدامی که به این وظیفۀ اساسی صدمه واردکند وخط ومرزهارامخدوش سازد، پرهیزنمود».

مهدی جان! آیااین اندازه گفتن وقید کردن ازمنظرِتو کافی نبود؟ جزاین ویا بیشترازاین می خواهی؟ اگرآری، کدامند؟ منتهی، مسالۀ من درآن بحث هااین بوده است که یک جریان سیاسی جدّی نمی تواند سیاست روزومرحلۀ خودرابرپایۀ اهداف نهائی خود تدوین کند. خطائی که بباورمن، دوستان ما در «سجا» باطرح «استراتژیِ انتخابات آزاد»، مرتکب شده اند، وبدبختانه، بعضی ازدوستان ما در «اجا» نیزدرتائید این سیاست، مستقیم وغیر مستقیم، قلم می زنند.

به گمانم پس ازاین گفتگوهای نوشتاری، لااقل این موضوع روشن شده باشد که تِزِ«استراتژیِ انتخابات آزاد»، تغییرنظام ازراه«محاصرۀ مدنی» یا«جنبش های اجتماعی» است. تا بااعمال زور، دولت برسرکاررا واداربه تسلیم وتمکین به برگذاریِ«یک انتخابات آزاد» بکند. اگرهنوزتردیدی داری، لطفاً نوشتۀ دوستمان آقای ملک محمدی رابخوان. آقای مهرداد درویش پورهم اخیراً مقاله ای درهمین راستا نوشته است که هرابهامی راازمیان برمی دارد.

آیا به نظرتومی توان با شعاری که آشکارا هدف آن تغییرنظام برسرکاراست، حرکت اجتماعی در ایران به وجود آورد؟ با طرح اینگونه استراتژی ها می توان عده ای رادرخارج کشورتجهیزنمود و کمی بازارگرمی کرد؛ ولی چه کسی درایران قادراست وحتّی خواهان آنست که برمحورآن، وارد میدان گردد؟
بنابراین، اساساًطرح مستمرِ«خواسته هایی که امروزامکان تحقق آن وجود ندارد»، که موضوع ایراد تست؛ درحال حاضر، چه گرهی ازکارمردم ایران رامی گشاید؟ اگرچنانکه اشاره کرده ای: برای آنست که با«طرح شعارهای کلی واستراتژیکی...چهره وسیمای جریانات سیاسی را درسطح جامعه ترسیم» کنیم؛ خوب آن مقدارکه درمنشورما آمده ومن ازهمان آغازگفتگوبا آقای علمداری، یادآوری کردم، کافی نبود؟ اگربیشترازاین می خواهی لطفاً بگو. وچرائیِ آن راتوضیح بده.

نوشته ای:«من دراین زمینه که امروزبا توجه به تعادل نیروها درجامعه درست آنست که خواسته ها یی دردستورکارمبارزه برای تحقق همین امروزدردستورقرارگیرد که امکان تحقق آن وجود داشته باشد موافقم». صمیمانه خوشحالم. پس ازهمینجاآغازبکنیم واین خواست هاراتدوین کنیم. ومردم را برای پیکاردرراه تحقق آنها تشویق وتجهیزبکنیم. وشیوۀ مبارزۀ همسو باآن را که تحقق اصلاحات وتغبیرات آرام وگام به گام است، ازیادنبریم وبه آن پایبند بمانیم. فراموش نکنیم که ازخُرداست که کلان برمی خیزد!

ازنوشتۀ تواین استنباط حاصل می شود که تومبارزه برای تامین آزادی ها:آزادی مطبوعات، آزادی زندانیان سیاسی، آزادی فعالیّت های حزبی وسندیکائی را، دفاع ازحقوق زنان ونظایرآنهارا خواست های ساده می دانی وخواست های ازنوع لغوولایت فقیه وجدائی دین ازدولت ونظایرآن راخواست های عمیق می پنداری! این درک درجای جایِ نوشته ات بنوعی بازتاب دارد وآخرین جمله ات به خوبی شاهد آنست: «ثانیا مرحله بندی جنبش ازساده به عمیق در زندگی واقعی اتفاق نمی افتد»!

بباورمن هیچ خواستی عمیق ترواساسی ترازخواست تامین آزادی ها درهمۀ زمینه ها، ازجمله آزادی های اجتماعی نظیرمناسبات عادی دختروپسرجوان، پوشش زنان، آرایش جوانان ورفع مزاحمت های روزانه ازسرمردم، نیست. آن روزی که درایران آزادی های پایه ای حتّی درسطح پائین برقرارشود وحداقل موازین دموکراسی که امکان دهد انتخابات های ارگان ها ونهادهای حکومتی آزادانه صورت بگیرد؛ باورکن آن موقع، چیزچندانی ازولایت مطلقۀ فقیه باقی نخواهد ماند. زیرا دستیابی به این خواست ها، حاصل یک پیکارگام به گام است. وهرپیروزی دراین راستا، موجب عقب نشینی گام به گام حاکمیّت خواهدشد.

ویژگی وامتیازمبارزه دراین راستا، ازجمله دراین است که طرح اینگونه خواست ها درچارچوب قانون اساسی صورت می گیرد، که بخشی ازحاکمیّت نیزخواستارآنست. درفصل سوم ازقانون اساسی،«محوهرگونه استبداد وخودکامگی وانحصارطلبی»؛ «تامین آزادی های سیاسی واجتماعی درحدودقانون»؛ «مشارکت عامۀ مردم درتعیین سرنوشت سیاسی؛ اقتصادی،اجتماعی وفرهنگی خوبش»، مورد تاکید قرارگرفته است. دراصل23 ام قید شده است که:«تفتیش عقاید ممنوع است وهیچ کس رانمی توان به صرف داشتن عقیده ای مورد تعرض ومواخذه فرارداد». دراصل26 ام و27 ام نیز درحمایت ازحقوق مردم نکات شایان توجهی وجوددارد. درست است که امروزحاکمیّت همۀ این اصول رازیرپاگذاشته است. ولی بخاطر پایۀ قانونی آن، مبارزه برای احیاء آنهاازهرخواستی که مضمون آن براندازی باشد، به مراتب آسان تراست. زیرا، نیروی عظیمی درجامعۀ ایران وجوددارند ونیروی پراهمیتی ازاصلاح طلبان درون وپیرامون حاکمیّت نیزدرشمارآنند که همصداباما خواستار تحقق این مواد «فراموش شدۀ» قانون اساسی هستند. لذا، میدان بسیاروسیعی برای پیکارآرام وگام به گام درپیش روی ماست.

مهدی جان ظاهراً این خواست هابه ظاهر«ساده» اند، اما هیچ خواستی رژف ترازاینها نیست. نوشته ای«شما نمیتوانید ازمردم بخواهید که صبرکنید تاآزادی زندانیان فراهم شود وآنوقت بتوانیم راجع به مشکلات دیگراقدام کنیم.». متاسفم که برخلاف انتظارم، توبحث راتا حدیک پلمیک ارزان پائین آورده ای؟ من بیش ازاین دراینباره مکث نمی کنم وازآن می گذرم.

راستش متوجه نیستم که با طرح اینگونه حرف ها: «درروسیه واروپای شرقی قانون اساسی زمانی عوض شد که نه آزادی مطبوعات بود ونه آزادی احزاب. اصلا(بجزلهستان) فشارجنبش مدنی نیرومند وجود نداشت. درکشورهای اروپای شرقی سناریوی شماازآخربه اول اجراشد»؛ چه پیامی رامی خواهی برسانی؟ بدیهی است که درایران نیزممکن است درشرایط استثنائی وغیرقابل پیش بینی، انفجارتوده ای رخ بدهد ورژیم ساقط شود. یا به ایران حملۀ نظامی بشود ودروضع بحرانی همه چیز کون فیکون شود. ولی این حالت ها به ما مربوط نیست.
وانگهی ایران بااین کشورها چه وجهِ تشابهی دارند؟ آنها وابسته به شوروی و اقماراوبودند. نه جامعۀ مدنی وجودداشت ونه نیروهای واسطه(جزدرلهستان). وقتی درشوروی رفرم های گورباچفی آغاز شد، دراین کشورها نیزاوضاع بهم ریخت. حال آنکه برعکس، دولت ایران مستقل، وبرآمده ازیک انقلاب است، ایدئولوژی مذهبی هنوزنقش معیّنی دارد. نیروی پرتوان اصلاح طلب دردرون وپیرامون خود دارد. گذشته ازآن، آخربه من چه دراین کشورها چه گذشت؟ وضعیّت ایران راباید به طور مشخص بررسی کرد وبه چاره جوئی نشست.

مهدی جان دررابطه بامطالبی که نوشته ای، حرف برای گفتن فراوان است. متاسفانه تا اینجا نیزخیلی طولانی شد. خسته هم شده ام. لذا بیش ازاین مزاحم نمی شوم.
قربانت بابک امیرخسروی 17/05/2012

*****************

بابک جان
منظور من از شعارهای عام و یا شعارهایی که تغییری در سیستم و یا ساختار اداره کشور را در بر میگیرد همانطور که خودت اشاره کردی خواست هایی است که برای مثال ما در بیانیه ده ماده ای تصویب کرده ایم و یا برای مثال آقای موسوی تحت عنوان اجرای کامل قانون اساسی مطرح میکند
مهدی فتاپور(ارسالی 18/05/2012)

******************

مهدی جان سلام!
خوب من که درهمان پاراگراف های اول به منشورمان اشاره کرده وحتی مادۀ مربوطه رابه تفصیل نقل کرده بودم. پس ایراد توکه جای آن خالی است، ازبرای چه بود وچه مجوری داشت؟ بگذریم.

مهدی جان! درنگاه به نامه ام خطاب بتو، متوجه شدم نکته ای را فراموش کرده ام یادآوری کنم که ضمناً دغدغۀ بسیارشدید ذهنی من نیزهست،. علت شاید طولانی شدن نامه وبه ویژه خستگی من بوده باشد که ماه هاست مراعاجزکرده است؟

باری! نقد ومرزبندی من باطرح «استراتژی انتخابات آزاد» وکوشش من برای رساندن این پیام که تامین آزادی های اولیّه وبازشدن فضای سیاسی، با همۀ دشواری آن، صرفاً ازاین بابت نیست که آزادی سیاسی- اجتماعی را اکسیرحیاتِ سالمِ جامعه برای همۀ ادوارمی دانم. وبرقراری مناسبات دموکراتیک وانتخابی بودن ارگان هاراشرط اولیۀ وضروریِ رشد وتوسعۀ اقتصادی واجتماعی موزون وواقعی وپایدارِکشورمی دانم. من این خواست هارا صرفاً یک مشغولیّت ذهنی روشنفکری نمی پندارم.

بباورمن، ضرورت پیکاردراین راستا، دراوضاع واحوال بحرانی کنونی کشور، دوچندان است. به روایت دوستان آگاه، که درماه های اخیر، ازایران آمده اند، حاکی ازتشدید فقردرمیان تودۀ مردم وتعمیق اختلاف طبقاتی میانِ«طبقۀ جدید»برآمده ازمیان«آقازاده ها»، قشربالای سپاه پاسداران ودستگاه امنیّتی وبوروکراسیِ دولتی و...؛ باهمین تودۀ میلیونی مردم است. دیگریارانه ها کارسازنیست. جزگداصفت پروری وزوال وانحطاط اخلاقی، کارگشا نیست. تحریم اقتصادی که هنوز تمام ابعادِ ویرانگرِآن گسترش نیافته است، به این پوپربزاسبون(Paupérisation)توده هایِ محروم؛ وتشدید اختلاف طبقاتی، دامن می زند. مردم خشمگین اند. خطرانفجارتوده ای نظیرچندسال پیش دراسلام شهر، که به خون کشیده شد، اینک دربطن شهرهای بزرگ، همچون بمب ساعتی، که فقط زمان آن معلوم نیست، پنهان است.

بازشدن فضای سیاسی، آزادی مطبوعات واحزاب ازاین جهت نیزاولویّت دارد؛ تا دردها آزادانه گفته شود، تا چاره اندیشی بشود، واصلاحات اقتصادی- اجتماعی لازم صورت بگیرد؛ سیاست خارجیِ عاقلانه ای برای عادی کردن مناسبات بین المللی وبرقراری روابط عادی ودوستاده با دول بزرگ به ویژه ایالات متحده اتخاذ شود، تاارشدت گرفتن بحران اجتماعی کنونی وانفجارکورتوده ای جلوگیری بشود. زیرا چنانکه درتوضیحاتم به آقای علمداری عرض کردم: سرنوشت ملت بزرگی همچون ایران را، نمی توان بدست مردم عاصی وخشمگین خیابان هاسپرد که درآن اوضاع واحوال، جزتخریب وآتش سوزی برای خواباندن خشم و نارضایتی خود، به چیزدیگری نمی اندیشند.

درست است که مایک جریان خارج کشورونسبتاً ضعیف هستیم. ولی وظیفه داریم دراین مباحث فعالانه شرکت بکنیم. بالاخره گوش شنوائی هست. شما که دررهبری«اجا» قراردارید می باید بجای بحث های وقت گیر، برای دادن این یا آن اعلامیّه که درواقع کاریک کمیسیون است، به این مباحث پایه ای بپردازید. مالااقل باید تجربۀ سیاسی خودرابه نسل جوان که تشنۀ آنست، منتقل کنیم. این طورنباشد که همواره هرنسل، ازصفرشروع بکند. کارما باید مثل دومیدانی باشد وچوب پبکارراازدست یک دونده بدست دوندۀ قوی تردیگری بسپاریم؛ تادرفرجام آن، به آرزوی دیرینۀ خود، که ایرانی آزاد وآباد وشکوفاست، دست بیابیم.

مهدی جان میدانی که من علی رغم همۀ انتقاداتم بتو، ترا صادقانه دوست دارم وفرزند خستگی ناپذیر وابدی این جنبش می دانم. سلامت وپایداربمانی.
قربانت بابک 19/05/20122

***********************************

بخشی از مباحثات در ای میل لیست جمهوری
بابک امیرخسروی – رضا سیاوشی

***********************************

رضا سیاوشی:
استراتژی رقیب انتخابات ازاد کدام است؟

پس از سلام از راه دور و از فاصله زمانی طولانی به بابک گرامی از او یک سوال دارم.
چه اشکالی دارد اگر درک های متفاوت از استراتژی انتخابات آزاد وجود داشته باشند. آیا گناه یا خطا است. چه بسا آینده نشان دهد که درک دیگری بجز درک ما صحت داشته است. همچنان که گذشته نشان داده است. می توان نشان داد که از 4-5 سال پیش که استراتژی انتخابات آزاد بصورت کنونی طرح شده ، آهسته ولی پیوسته در حال گسترش و فراگیری بوده است. این گسترش تنها به خارج و یا آپوزیسیون هم محدود نبوده ، سخنان تاج زاده و یا محمدرضا خاتمی و حتی سخنان خود محمد خاتمی و شروطش، و مقاله اخیر اشکوری در مخالفت، نشان از گستره این دیسکورس- چه موافق و چه مخالف- دارند. بنا براین خواهی نخواهی یک دیالوگ عمومی به گرد آن در سایت های خارج و حتی داخل شکل گرفته است . ایمیل لیست حاضر هم می تواند این دیالوگ را در خود بازتاب دهد، یا می تواند تصمیم بگیرد که به آن نپیوندد. نوشته فرخ را هم من در همین راستا درک می کنم. برای اینکار باید تلاش کرد تا دو یا سه نظر روشن در مقابل هم فرموله شوند. برای اینکار نیاز به یک دیالوگ هدفمند و سیستماتیک و محدود به درک های متفاوت از استراتژی انتخابات آزاد، و موافقت یا مخالفت با آن است. نه به قصد آنکه تئوری ها و تز های ما یکی شوند- که اگر بشوند هم اشکالی ندارد.- بلکه مهمتر آنکه تز های متفاوت در تقابل نظری با یکدیگری تدقیق شوند و تکامل یابند. تصور من این است که امروز همه ما به این نتیجه رسیده ایم که شیوه رایج در سابق که «اول بگو اصلاح طلبی یا برانداز تا ببینم با تو حرف بزنم یا نزنم» دیگر کار ساز نیست، در گذشته هم نبوده است. .

در مورد مخالفین استراتژی انتخابات ازاد هم پک اشاره کوتاه بی فایده نیست. از میان مخالفین استراتژی انتخابات آزاد، دست کم بخشی (نه همه ) دلیل مخالفت اشان آنست که اساسا" ضرورت داشتن استراتژی را قبول ندارند یا نسبت به مفاهیم حوزه استراتژی بی توجه یا نا آشنا هستند . آنها با «استراتژی» مخالفند ، با هر نوعش! نشانه اش هم آنستکه در مقابل استراتژی انتخابات ازاد هیچگاه خودشان استراتژی آلترناتیوی ارائه نمی دهند.

در نهایت بحث اصلی و سودمند بر سر رقابت دو یا چند استراتژی گذار در حوزه نظری است. اما استراتژی رقیب انتخابات ازاد کدام است؟
رضا سیاوشی.

****************
بابک امیر خسروی:
نقشه راه شما برای استراتژی انتخابات آزاد چیست؟

دوست ارجمندم آقای سیاوشی، پس ازسلام فراوان!
پرسش اصلی ومشگل این نیست که«درک های متفاوت ازاستراتژی انتخابات آزاد وجود داشته باشند» یانه. خواهش می کنم درنظرداشته باش که استراتژی انتخابات آزاد که شما ازآن سخن می گوئید، ازنوعِ برخی آیۀ هایِ آبسترۀ قرآنی نیست که تعبیروتفسیرهای گوناگون ازآن مجازباشد.
شعار«انتخابات آزاد» اگرمی خواهد استراتژیِ سیاسی فراگیرباشد ومردم را تجهیزکند ومردم ونیروهایِ سیاسی رابه پیکاروجانفشانی وادارد، دردرجۀ اوّل باید روشن وساده وهمه فهم ومورد پذیرش وقابل اجرا باشد. چگونه می شود دورِشعاری حلقه زد وآن را به موتورتحرکات سیاسی ـ اجتماعی مبدل کرد، که هرکس تفسیرودرک خاص خودراازآن دارد؟
سیاوشی عزیز! گمان کنم وقت آن رسیده است که شما ویاآقای امیرحسین، طرح رابازکنید وتوضیح بدهید. ودرضمن آن، لطف کرده، چند نکتۀ زیررا نیزروشن کنید:

1 ـ اگرمدّ نظرتان حرکاتی ازنوعِ خیزش های کورخیابانی نیست، که فکرکنم چنین نباشد؟ پس فکرمی کنید درنبود حداقل آزادی ها، چگونه می توان نقشۀ راه «محاصرۀ مدنی» راعملی ساخت؟ وبا کدام ایزار؟ اگرمعتقد هستید که درگام اول تامین حداقل آزادی ها درکشورالزام آوراست، وبدون دستیابی به آن تحقق پروژۀ محاصرۀ مدنی ناممکن ویا دشواراست. پس چرانقشۀ راهی برای دستیابی به آن رادرحال حاضرمطرح نمی کنید که نیروهای گسترده ای درایران خواهان آنند؟
2 ـ هنگامی که «محاصرۀ مدنی» پیشنهادی شماموفق گردید ورژیم تسلیم شد وبه برگزاری «انتخابات آزاد» مورد نظرشما تن داد؛ موضوع آن انتخابات چه خواهد بود؟
3 ـ آیاپروژۀ شما اساساً راهکاری دردرون جمهوری اسلامی است، یا درورایِ آن وباتحمیل آن ودرواقع، بانادیده گرفتن دولت برسرکاروتسلیم آن؟

پرسش آخر!
دوست عزیزم! آیا واقعاًفکرمی کنی پیوندمفهومی میان طرح شما؛ بامثلاً پیش شرط های محمد خاتمی برای برگذاری انتخابات مجلس شورای اسلامی درشرایط نسبتاً آزاد ویا سخنان تاج زاده ومحمدرضا خاتمی وجود دارد؟ پیشنهاد آنها درراستای احیاء مواد به فراموشی سپرده شدۀ قانون اساسی جمهوری اسلامی است؛ حال آنکه طرح شما درگذارازاین قانون اساسی، ودرنفی آنست!
قربانت بابک 08/05/2012

*********************

رضا سیاوشی:
هنوز این پرسش باقی می ماند که آلترناتیو استراتژی انتخابات آزاد کدام است؟

بابک بسیار عزیز
در زیر چند نکته در باره بحث جاری ، پیشنهاد شما و رابطه آن با استراتژی انتخابات آزاد
یکم – طرح پیشنهادی شما و استراتژی انتخابات آزاد
طرح پیشنهادی شما در نقل قول زیر را که می خوانم، آنرا بسیار نزدیک ، بلکه منطبق با پیشنهادی می بینم که از استراتژی انتخابات آزاد برای مرحله کنونی استخراج می شود، این امر از چشم تیز بین علمداری نیز پنهان نمانده و در ایمیل خود به آن اشاره کرده است. شما نوشته اید:
« درشرایط کنونی پبکاربرای تامین حداقل آزادی ها:آزادی مطبوعات وقلم، آزادی احزاب و سندیکاها وتشکل های صنفی، آزادی زندانیان سیاسی ونیزتامین پیش شرط هایِ انتخابات ها درآزادی است؛ که لازمۀ آن، اضافه برتامین مطالبات بالا، لغونظارت استصوابی . . »
این طرح شما می تواند محور اتحاد عمل، یا پروژه اتحادعمل اکثریت آپوزیسیون باشد ، مگر آنکه بدلایلی که در پاراگراف بعدی توضیح می دهم خودمان نخواهیم. اما اینجا تاکید می کنم که دست کم از منظر استراتژی انتخابات آزاد ، پیشنهاد شما بعنوان یک گام یا یک مرحله از کمپین انتخابات ازاد (کمپین بعوان تجلی عملی همان استراتژی) تبیین می شود . برای نمونه شما را رجوع می دهم به مقاله ای با عنوان « کمپین انتخابات ازاد، نقشه راه گذار گام به گام به دمکراسی» که چند سال پیش، در آستانه جنبش سبز نوشتم (سایت اخبار روز) . اما همین پیشنهاد وقتی از منظر استراتژی انتخابات آزاد یا هر استراتژی دیگری مطرح شود می تواند جامع تر و کامل تر باشد. چرا که در آنصورت همین پیشنهاد در دل یک پرسپکتیو فراگیرتر و چشم انداز دراز مدت تر و در مجموعه ای کامل تر ارائه می شود. برای نمونه، پرسش هائی مانند اگر نظام به مطالبات ما پاسخ نداد چه کنیم، اگر سران این نظام دوباره مانند سال 67 عمل کردند چه باید کرد، اگر مانند متحد استر اتژیک اشان حافظ اسد در سوریه اقدام کردند چه می توان کرد. اگر جنگ داخلی شد، اگر فروپاشی شد،.... پاسخ به همه این پرسش ها را می توان از استراتژی انتخابات ازاد استخراج کرد. اما در فقدان استراتزی روشن و مدون و فرموله، نه تنها پاسخی برای این پرسش ها وجود ندارد، بلکه ، حتی طرح آنها می تواند تابو محسوب شود. با این همه مشکل اصلی در راه اتحاد عمل بر سر پیشنهاد شما چیز دیگری است.
در بالا گفتم که این طرح شما می تواند محور اتحاد عمل، یا پروژه اتحادعمل اکثریت آپوزیسیون باشد، مگر آنکه ....(همه مشکل در این یک نکته نهفته است. تفاوت کسانی که راهبرد انتخابات آزاد را با مقتضیات آن می پذیرند، با آنها که با آن مخالف اند ، و یا حتی موافقند ولی نمی خواهند مقتضیات آن را بپذیرند، همین جا است) ... مگر آنکه بخواهیم با بازگشت به دسته بندی قدیمی «اصلاح طلب - برانداز» و یا تاکید بر زنده کردن دوباره دسته بندی های دیگر مانند (سلطنت – جمهوری) ، اتحاد عمل را تنها به خودی ها محدود سازیم.
خلاصه آنکه هر کاه استدلالات نظری و تئوری را کنار بگذاریم و صرفا" از زاویه عمل و پروژه ها و اقدامات عملی به پیشنهاد شما بنگریم، خواهیم دید که تفاوت چندانی میان اقداماتی که شما پیشنهاد می کنید و آنچه از استراتژی انتخابات آزاد استخراج می شود ، نیست.

دوم – آیا وجود برداشت های متفاوت از استراتژی انتخابات ازاد امری طبیعی و دیهی است یا امری استثنائی است که موجب بلاموضوع شدن آن میگردد. نوشته اید:
استراتژی انتخابات آزاد که شما ازآن سخن می گوئید، ازنوعِ برخی آیۀ هایِ آبسترۀ قرآنی نیست که تعبیروتفسیرهای گوناگون ازآن مجازباشد. شعار«انتخابات آزاد» اگرمی خواهد استراتژیِ سیاسی فراگیرباشد ومردم را تجهیزکند ومردم ونیروهایِ سیاسی رابه پیکاروجانفشانی وادارد، دردرجۀ اوّل باید روشن وساده وهمه فهم ومورد پذیرش وقابل اجرا باشد. چگونه می شود دورِشعاری حلقه زد وآن را به موتورتحرکات سیاسی ـ اجتماعی مبدل کرد، که هرکس تفسیرودرک خاص خودراازآن دارد؟
بابک ارجمند، اشکالی را که شما مطرح می کنید در واقع امری طبیعی و بدیهی و جهانشمول برای هر راه حل و هر گفتمان و هر استراتژی است. گل بی خار سخت پیدا می شود. برای نمونه همین ایراد به «اصلاحات» هم وارد است. در همین نقل قول شما ، هر کجا عبارت «انتخابات آزاد» بود آن را با واژه «اصلاحات» جایگزین کنید تا برایتان آشکار شود. فراموش نکننید که آقای خاتمی خودش بارها از وجود برداشت های مختلف و گاه متضاد از «اصلاحات» گلگی کرده است. از آن فراتر، شاید بتوان گفت درک امروزی سران اصلاحات با درک گذشته آنها متفاوت است. در مورد استراتژی انتخابات ازاد هم، همین امروز هم درک من با بخشی از دوستان سجا کاملا" منطبق نیست. ولی اشکال اساسی در پیش برد پروژه مشترک ایجاد نمی کند. البته کار را سخت تر می کند ولی طبیعی است.

سوم - هنوز این پرسش باقی می ماند که آلترناتیو استراتژی انتخابات آزاد کدام است. زیرا در نهایت بحث اصلی و سودمند بر سر رقابت دو یا چند استراتژی گذار خواهد بود. اما استراتژی رقیب انتخابات ازاد کدام است؟ شاید پاسخ در بقیه ایمیل ها باشد که هنوز نخوانده ام.
به امید بهترین ها
سیاوشی

******************
بابک امیر خسروی:
منظورشما از«انتخابات آزاد» چیست؟ انتخابات آزاد برای تشکیل مجلس موسسان است؟ ...
سلام رضا جان!
نوشتۀ درنگ شدۀ ات را با علاقه خواندم. بی گمان زمینۀ جالبی برای گفتگووجستجوی راهی برای تفاهم است. لذا علاقمند به این گقتگوهستم. منتهی پیش ازبیان نظرم دربارۀ نکات مطرح شده درنامه ات؛ وبررسی تفاوت ها وهمسوئی ها؛ لازم می بینم باپاسخ های روشن تودربارۀ پرسش هائی که درنامۀ پیشین خود مطرح کرده بودم، وهنوزپاسخی دریافت نکرده ام، آشنا بشوم. بعضی ازاستدلالات من، مبتنی براستنباطاتی است که ازنوشته های شما دارم؛ که برای داوری روشن وقطعی، ناکافی است.
لذا مصرانه ازتوخواهش می کنم، ولوکوتاه نظرات کلی همفکرانتان را، بیان بکنی. ازنگاه من، موضوعی را که «انتخابات آزاد» پیشهادی شما باید به کرسی بنشاند یا مسالۀ سیاسی- اجتماعی معیّنی راکه درنظردارد، حل کند، کاملاً روشن نیست. ویا اینکه منظورشما از«انتخابات آزاد» چه می باشد، اهمیّت دارد؟ حدس هائی می زنم، ولی لازم است روشن گردد. مثلاً آیا منظورتان انتخابات آزاد برای تشکیل مجلس موسسان است ویا «انتخابات آزاد» پیشتهادی شما چیزی از تبار«همه پرسی» برایِ تعیین تکلیف نظام برسرکاریا انتخاب نظام مطلوب است؟ استراتژی اگر می خواهد:«روشن وساده وهمه فهم ومورد پذیرش وقابل اجرا باشد»، می باید به این پرسش ها پاسخ روشنی ارائه دهد.
به همین ترتیب است چگونگیِ تحقق پروژۀ«محاصرۀ مدنی»، درنبود آزادیهای اولّیه است؛ که ازنگاه من، وجودآنها، کلید راه اندازیِ هرطرح سیاسی می باشد. لذاپاسخ شما به پرسش هائی که درنامۀ پیشین خودمطرح کردم، بسیارضروری است.
برایت آخرهفتۀ خوبی آرزو می کنم.
قربانت بابک 12/05/2012

***************

به بابک امیرخسروی گرامی،
با پوزش از آینکه پاسخ شما دیر شد. مشکل آن بود که نوشتن پاسخی که نه سخت باشد که موجب کدورت شود، و نه ناروشن که موجب سوء برداشت ، چندان آسان نبود. از طرف دیگر پاسخ ندادن خودش نوعی عدم احترام بود. بنا براین پاسخ زیر را اگر جاهائی ناخراشیده یافتید، مشمول تسامح و بزرگواری خود قرار دهید. اما قبل از آنکه به پاسخ مورد نظر بپردازم چند جمله راجع به استراتژی انتخابات آزاد می نویسم که کانون بحث فراموش نشود، سپس به پاسخ مورد نظر و در انتها دوباره بر می گردم به مبحث استراتژی.

1
استراتژی انتخابات آزاد یک ابزار مفهومی است که نقش راهنمای اقدامات ما در مسیر گذار به دمکراسی را دارد. چیزی مانند قطب نمای مفهومی با نقش چند وجهی که راهنمای ما برای گذار مسالمت آمیز به دمکراسی با کمترین هزینه و بیشترین نتیجه و ... است. بدیهی است که در این استراتژی انواع انتخابات نقش ویژه دارند. اما به هیچ وجه منظور یک انتخابات یا همه پرسی نیست، بلکه منتظم کردن کل پروسه و مسیر گذار به گرد یک محور معین است.

2
اکنون می پردازم به پاسخ مورد نظر. برای یاد آوری نگاهی به سخن اول شما و پاسخ اول من بیاندازیم. نوشته بودید:
« درشرایط کنونی پبکاربرای تامین حداقل آزادی ها:آزادی مطبوعات وقلم، آزادی احزاب و سندیکاها وتشکل های صنفی، آزادی زندانیان سیاسی ونیزتامین پیش شرط هایِ انتخابات ها درآزادی است؛ که لازمۀ آن، اضافه برتامین مطالبات بالا، لغونظارت استصوابی . . »
در پاسخ نوشتم :
« این طرح شما می تواند محور اتحاد عمل، یا پروژه اتحادعمل اکثریت آپوزیسیون باشد ، مگر آنکه بدلایلی . . . خودمان نخواهیم. اما اینجا تاکید می کنم که دست کم از منظر استراتژی انتخابات آزاد، پیشنهاد شما بعنوان یک گام یا یک مرحله از کمپین انتخابات ازاد (کمپین بعوان تجلی عملی همان استراتژی) تبیین می شود.»
اما همانگونه که پیش بینی می کردم، این پاسخ برای شما هنوز کافی نبود. شما می خواستید اول بدانید که اگر کسی با طرح شما موافقت می کند از چه منظری و با چه منظوری است. به همین دلیل چند پرسش مطرح کردید. همین جا مشکل ما شروع می شود. اگر شما با پرسش هائی که طرح کرده اید، در جستجوی نشانه هائی برای تفکیک قدیمی اصلاح طلب – برانداز هستید، این رویکرد اشکال بنیادی دارد. هر گاه با معیار سیاست ورزی مدرن و پراگماتیک و غیر ایدئولوژیک بنگریم، تنها چیزی که باید برای شما بعنوان پیشنهاد دهند یک طرح اهمیت داشته باشد،همان پذیرفتن طرح است ( البته بشرطی که دروغ و ترفند در کار نباشد). اینکه طرح شما از چه منظری یا با چه منظوری پذیرفته می شود (نیت یابی) نباید اهمیت داشته باشد. برای مثال ، در پارلمان کشورهای دمکراتیک، وقتی یک جناح سیاسی لایحه یا پروژه ای را برای تصویب به پارلمان می برد، حداکثر انتظارش از جناح رقیب آنست که به پروژه پیشنهادی اش رای مثبت بدهد. از جناح رقیب می خواهند که با هر نیتی که دارد و از هر منظری که می خواهد، به این پروژه رای مثبت دهد تا پروژه عملی شود. هیچگاه به رقیب سیاسی نمی گویند که اول بگو با چه نیتی به پروژه من رای دادی تا ببینم می توانم رای مثبت تو را قبول کنم یا نه. نشانه موفقیت در سیاست ورزی مدرن و پراگماتیک آنست که جناح رقیب را تشویق کنیم تا علی رقم نیت متفاوت یا حتی متضادش ، باز هم بر سر پروزه پیشنهادی ما با ما متحد شود. اما در مورد بالا به نظر می رسد که پذیرفته شدن طرح شما برایتان کافی نیست. نگاه شما در این مورد در مرز سیاست ورزی ایدئولوژیک قرار دارد. به ویژه که همه این ها در خلاء اتفاق نمی افتد و ما با افکار و عقاید هم نا آشنا نیستیم.
با دسته بندی سیاه و سفیدی که در ذهن شما است؛ حتی طرفداری از انتخابات ازاد برای شما براندازی بحساب می آید. با تحلیل شما، تفاوتی میان طرفداران استراتژی انتخابات ازاد، با کسانی که به جنگ مسلحانه اعتقاد دارند نیست. حتی وقتی گروه اول طرح پیشنهادی شما را طبق متن خودتان پذیرفته باشد. هنوز هر دو گروه مشمول همان قانون خودی و غیر خودی می گردند.
تابوی انتخابات آزاد
بیش از نیم قرن از زمانی که مصدق و جبهه ملی شعار انتخابات آزاد را مطرح کردند می گذرد. در این سالها چهره جهان کاملا" عوض شده. موج سوم دمکراسی آمده و رفته. جنگ سرد پایان یافته. دیوار برلین فروریخته. جهان وارد دوران تفوق دمکراسی شده است. موج چهارم دمکراسی هم فرارسیده است. اخیرا" در کشور گینه تحت نظارت بین المللی انتخابات ازاد برگزار شد. اما هیچ کدام از این اتفاقات برای شما قابل توجه نیستند. زیرا می خواهید معقول و خردمدارانه عمل کنید. اما چگونه؟ نشانه خردمداری ما کدام است؟ آنستکه از نیم قرن پیش هم عقب تر برویم و شعار انتخابات ازاد را که چندین دهه پیش تر در ایران شعار روز بوده را، امروز زودرس اعلام کنیم. و عبارت «انتخابات آزاد» را، چه بعنوان شعار روز، و چه استراتژی، تابو اعلام کنیم، و حاملین آن را برانداز بنامیم.......
خرد واژگونه
شما حاضر نیستند با کسانی که پیشنهاد بالا از طرف شما را می پذیرند، متحد، همسو، یا همراه شوید؛ گناهشان آن است که طرفدار استراتژی انتخابات آزاد هستند. اما در عوض پیگیر اتحاد با کسانی هستید که حاضر نیستند با شما متحد شوند (اصلاح طلبان حکومتی). از نظر شما تنها کسانی شایسته اند تا برای خواست هائی مانند لغو نظارت استصوابی مبارزه کنند، که خودشان مخالفت چندانی با نظارت استصوابی ندارند، (زیرا اگر لغو شود انحصار نسبی خود را در سیاست از دست می دهند.) نسخه شما برای اکثریت جوانان، از جمله جوانان سبزی که میهن خود را دوست دارند اما نظام را اصلاح پذیر نمی دانند چیست؟ حبس نفس. تنها کاری که حق دارند بکنند آنست که نفس خود را در سینه حبس کنند وگرنه از طرف شما مهر برانداز خواهند خورد. در عوض، تنها کسانی حق دارند با نظام مبارزه کنند، که از دید همین نظام مجاز به «مبارزه» باشند و از قبل اجازه نامه برای این «مبارزه» دریافت کرده باشند.
اگر تزهای شما را درست فهمیده باشم، حتی اگر بصورت ایده ال هم عملی شوند، در نهایت نتیجه اش چیزی نیست جز خارج کردن اکثریت نیروهای خواهان تغییر از صحنه سیاسی ایران، که به نفع اصلاح طلبان هم نیست. پشت آنان را خالی می کند و باعث می شود در صحنه سیاست ایران لخت و تنها بمانند و طعمه آسانی برای تندروان بدخیم شوند. در سناریوی ایده ال شما ، بجز اصلاح طلبان، بقیه باید ساکت باشند. توجه ندارید که در آنصورت حتی فشار از پائین و چانه زنی در بالا هم برای اصلاح طلبان بلاموضوع می شود. و دست خامنه ای برای تکمیل فروپاشی ایران و ایجاد تنش و جنگ در منطقه کاملا" باز می شود.
تفاوت میان دو رویکرد نسبت به «غیر خود»
در مقایسه با این رویکرد که در آن بجز اصلاح طلبان، برای هیچ نیروی سیاسی دیگری در ایران نقش مثبتی قائل نیست؛ استراتژی انتخابات آزاد برای تمام نیروها، از جمله اصلاح طلبان، و حتی نیروهای فراتر از آنها درون نظام نقش مفید تعیین کننده قائل است و جایگاه شایسته ای برای همه، بجز بیت ولایت، تبیین می کند. حتی جناح هائی که بیشتر از اصلاح طلبان از دمکراسی دور و به هسته سخت نظام نزدیک ترند نیز در پرتو استراتژی انتخابات ازاد پتانسیل پیوستن به مردم برای آینده دار شدن را می یابند. با این چشم انداز ، اتحاد بیشترین بر علیه کمترین ، اتحاد همه بر علیه خطاکار، برای گذار به دمکراسی مهیا می گردد. از روزن استراتژی انتخابات ازاد، وجود اصلاح طلبان هم به نوبه خود برای گذار مفید است. اما از دید تزهای شما، غیر اصلاح طلبان اگر وجودشان مزاحم و یا خطرناک نباشد، دست کم بیهوده است.

3
هر روزی بر عمر این نظام اضافه شود، ما به پرتگاه فروپاشی نزدیک تر می شویم. نه تنها فروپاشی سیاسی بلکه فروپاشی اجتماعی و اقتصادی، و انهدام و تجزیه کشور. این امر بر هیچ کس که خود را بخواب نزده باشد پنهان نیست. همه با ابعاد فاجعه امیز این خطر آشنائیم، با آمارهای فساد، قتل، خودکشی، اعتیاد آشنا هستیم. روند گسیختگی اجتماعی، پوک شدن نهادهای مدنی، فروپاشی اخلاق، خانواده، .. از چشم هیچ کس پنهان نیست. در میان ملل جهان هم ، نتیجه این نظام امحای جایگاه جهانی ایران ، افزایش تنش خارجی و خطر جنگ با همسایگان ، و فروکاسته شدن ایران به کشور درجه چندم با سران لمپن و دیوانه و غیر قابل اعتماد و غیر قابل پیش بینی که به هیچ اصلی بجز حفظ خود پایبند نیستند. در مقیاس تاریخی هم شاهد تخلیه تمدنی ایران، اغتشاش در هویت ملی، کم رنگ شدن یگانگی ملی، و ...پوک شدن نهادهای ملی و فرسایش نهاد دولت (به معنی State ) که در حال تکمیل است. هر روز بر عمر این نظام اضافه شودا، فروپاشی عمیق تر و کامل تر غیر قابل بازگشت تر می شود. فروپاشی که امروز ده ها بار عمیق تر و غیر قابل یازگشت تر از همین 10 ، 15 سال پیش که دوم خرداد اتفاق افتاد است. فردا از امروز بدتر است.

4
«سرنوشت کشور ما امروز در گرو نتیجه مسابقه میان انتخابات آزاد و فروپاشی است. یا انتخابات آزاد زودتر به ایران می رسد و از فروپاشی جلوگیری می کند، و یا پس از فروپاشی، به ناچار باید به گرد همان پروسه «انتخابات آزاد»، آشتی ملی به وجود آورد و کشور را از درون خرابه های فروپاشی بیرون کشید.

5
گفتمان انتخابات آزاد بطور طبیعی در رقابت با گفتمان اصلاحات قرار می گیرد. اگر هدف گفتمان انتخابات آزاد عبور مسالمت آمیز با بیشترین نتیجه و کمترین هزینه از نظام ولائی و استقرار دمکراسی است، در مقابل هدف اصلاحات چنانکه در مانیفست اصلاح طلبی آقای خاتمی به روشنی خورشید بیان شده ، همانا حفظ و تعدیل همین نظام ولائی است. (جمهوری اسلامی با چهره انسانی) . این دو گفتمان خواهی نخواهی در تقابل با هم قرار می گیرند و اکسیژن یکدیگر را مصرف می کنند. در چند سال گذشته، بخصوص تحت تاثیر جنبش سبز که شعار اصلی اش رای من کو بود، ما شاهد رشد گفتمان انتخابات آزاد بخرج گفتمان اصلاحات بوده ایم، تا آنجا که نه تنها گفتمان اصلاحات را تحت تاثیر قرار داده (سخنان تاج زاده و محمدرضا خاتمی، و در خود اجا هم تز اخیر فرخ) بلکه بسیاری از اصلاح طلبان را نیز به خود جلب کرده است . از آنطرف، عبارت «اصلاحات مرد، زنده باد اصلاحات» از سعید حجاریان ، به اندازه کافی گویای حال گفتمان اصلاحات است. اینکه اصلاحات چگونه دوباره زنده شود ، و تا کجا بتواند خود را تکرار کند، آینده پاسخ خواهد داد. در این میان، طبیعی است که بخشی ار اصلاح طلبان (دانسته یا نادانسته) تلاش در تلفیق یا استحاله استراتژی انتخابات ازاد و تبدیل آن به همان پروژه اصلاحات نمایند. بخشی دیگر هم به زمین وسط میان این دو گفتمان بعنوان محل امنی در مقابل انتقادات از دو سو پناه برند. اما هنوز بخش سومی از اصلاح طلبان باقی می مانند که استراتژی انتخابات آزاد را نفی و انکار خود می بینند. و خود را مجبور به تقابل مستقیم با آن می دانند. همین جا ریشه واکنش های تند و بی دلیل بخشی از اصلاح طلبان به گفتمان انتخابات آزاد را می توان جستجو کرد.

6
در ایمیل های بعدی کوشش می کنم به نکاتی که دوستان دیگر از جمله فتاپور و برزین و طبری در تفسیر یا انتقاد از استراتژی انتخابات آزاد مطرح کردند پاسخ دهم. اما همین جا، چند نکته :
الف – بعضی از دوستان اصولا" وجود چیزی به نام «استراتژی» را کتمان می کنند. یا آن را تعریف ناکردنی می دانند، بعضی دیگر نیاز به استراتزی واحد را قبول ندارند. به نظر من هر دو اشتباه می کنند. اولا" می توان ثابت کرد که چیزی به نام استراتژی با مفهوم معین و قابل فهم و قابل انتقال بصورت قطعی وجود دارد. توهم نیست. از چند هزار سال پیش هم بصورت مدون و سیستماتیک راجع به استراتژی نوشته اند. لزوم داشتن استراتژی هم به امری بدیهی تبدیل شده است. استراتژی نقطه شروع و فرآیند تصمیم گیری برنامه ریزی شده است. دوما" استراتژی بنا بر تعریف باید واحد باشد، وگرنه نقش استراتژی ندارد. البته می توان و باید در حوزه اتاق فکر، دو یا چند استراتژی تولید کرد و آماده نگه داشت. اما در حوزه تصمیم گیری نمی توان دو استراتژی کلان داشت . به اقدامات متناقض می انجامد.
ب – بر خلاف سخن دوستمان پرزین ، استراتژی انتخابات آزاد به مفهوم واقعی و به معنی صحیح «استراتژی» وجود دارد، و قابل تبیین و توضیح و اثبات است. و در کنار استراتژی اصلاحات طلبان (که دقیقا" نمی دانم چیست)، شاید تنها استراتژی مدون و روشن از زمان انقلاب 57 باشد که به تفصیل و ضمن دها مقاله، و از طرف گرایشات مختلف توضیح داده شده است. و مدتی است که آهسته و پیوسته در حال اشاعه است. مد روز نبوده که بیاید و برود. با اینهمه، هنوز این انتقاد وارد است که در توضیح آن کاستی و کمبود وجود دارد که باید جبران شود. بخشی از این کمبود ذاتی مفاهیم حوزه استراتژی است، که به اندازه مقاهیم سیاست روزمره در دسترس نیستند.
ج – استراتژی انتخابات آزاد یک ابزار مفهومی است که نقش راهنمای اقدامات ما در مسیر گذار را دارد. چیزی مانند قطب نمای مفهومی با نقش چند وجهی که راهنمای ما برای گذار مسالمت آمیز با کمترین هزینه و بیشترین نتیجه ... است. منظور از استراتژی انتخابات ازاد به هیچ وجه یک انتخابات یا همه پرسی نیست. بلکه منتظم کردن کل پروسه و مسیر گذار به گرد یک محور معین است.
د – اسفندیار طبری در تعریفش هدف استراتژیک را با خود استراتژی ادغام کرده ، شاید تشابه اسمی میان هدف و راهبرد ، این چنین تلفیقی را القاء کرده باشد. اما هدف استراتژیک می توانست نام دیگری داشته باشد، و هنوز نام این راهبرد همان استراتژی انتخابات ازاد باشد. توضیح بیشتر لازم است.
ر – در پاسخ به انتقاد مهدی فتاپور، لازم است تاکید کنم که استراتژی انتخابات ازاد نه تنها برای یک سناریو تدوین نشده است، بلکه برای تمام فصول است. مهدی جان، اگر بنویسید که از کدام شما به نقل قول یا نوشته به این نتیجه گیری رسیده اید، شاید بتوانم بهتر توضیح دهم. یا اگر اشتباهی شده بر طرف کنم. اما اتفاقا" رویکرد اصلاحات است که تنها برای یک سناریو نوشته شده؛ . پیش شرطش پذیرفته شدن از طرف ولایت است، که به سنگ برخورد کرده است.
س – در خاتمه
دست آخر بحث مفید تر آنست که دو استراتژی متفاوت گذار در کنار هم قرار بگیرند و نسبت به هم شناخته شوند و نکات قوت و ضعفشان در مقایسه با یکدیگر آشکار شوند. و در این رقابت در حوزه نظر، نسبت به هم تکامل یابند و تکمیل شوند. اما متاسفانه تا کنون کسی حاضر نبوده خطر کند و استراتژی رقیب انتخابات آزاد را ارائه دهد. دست کم انتظار است دوستانی که خود را به مشی اصلاح طلبی نزدیک می بینند، قدم جلو بگذارند و استراتژی گذار اصلاح طلبان را در این بحث نظری نمایندگی کنند. یعنی آن را بصورت منسجم و سیستماتیک و همه جانبه ارائه نمایند (گام به گام به کجا، چگونه، کدام نمونه) . در این میان، تلاش فرخ یک گام به پیش است. با اینکه تز او را تلاشی برای استحاله استراتژی انتخابات آزاد بسمت اصلاح طلبی، یا تلفیق ایندو می بینم (البته ایرادی به این تلاش نمی تواند باشد، حق اوست)، ولی بحثی را که ارائه می کند از انسجام نسبی و منطق درونی برخوردار است. و دست کم می توان فهمید که پاسخ اش به «چه باید کرد» چیست. منظورش از «گام به گام» کدام گام ها است؟ در آن پرسش «به کجا، و چگونه»، پاسخ خود را دارد. علاوه بر آن، فرخ مسئله «مناسبات میان نیروها» را هم در کنار مفهوم توازن قوای سیاسی و اجتماعی اضافه کرده است که در جای خود به تدقیق این مبحث کمک می کند. اما پاسخ به همین پرسش ها را به زحمت بتوان از مانیفست اصلاح طلبی خاتمی، یا از کل نوشته ها و سخنان اصلاح طلبان درون و بیرون کشور، دریافت کرد. از مطول شدن نوشته عذر می خواهم.
22 می 2012
به امید بهترین ها
رضا سیاوشی

***************

سلام رضا جان!
ازدریافت نامۀ مفصل وتحلیلی ات خوشحال شدم. افسوس که بسیاردیررسید. به ویژه آنکه پرسش های من همچنان بی پاسخ روشن ماند! استنباط من این بود که مایل به پاسخ به پرسش هایم نیستی. من هم صرف نظر کردم. به ویژه آنکه درهمین فاصله دوست ارجمندمان آقای ملک محمدی درمطلبی که نوشته بود، پاسخ یکی ازپرسش های کلیدی را که من ازتوکرده بودم، به روشنی بیان کرده بود. منظورم پرسش درمورد: «موضوع انتخابات آزاد» چیست. من هم به این حساب که ایشان ازرفقای معتبروصاحب نظرِ دوستان«سجا»ست، دربحث های بعدی به آن استناد کردم. مقاله ای هم ازآقای درویش پورخواندم که همان مضمون رامی رساند. دراینجا مقالۀ آقای ملک محمدی راکه درسایت«اخبارروز» منتشرشده است، ومن به آن استناد کرده ام، به مناسبت بحث، دوباره نقل می کنم: «آنها بااین عنوان که این استراتزی شکل امروزی ترهمان استراتزی کهنه سرنگونی و بر اندازی است با آن مخالفت می کنند. البته تردیدی نیست که به یک معنا، یعنی ازنقطه نظرمبارزه برای تحمیل انتخابات آزاد به جمهوری اسلامی وازنقطه نظرنتایج مورد نظرنیروهای دموکراتیک ازیک چنین انتخاباتی، این طرح یک طرح آلترناتیو وبراندازی است». ویا:«روشن می شود که گفتگوازیک انتخابات معمول، انتخاباتی درچهارچوب این نظام وبرای تشکیل نهادهای متکی به قانون اساسی آن نیست ، بلکه صحبت ازانتخاباتی است برای گزینش نمایندگان همه گروها و اقشار مردم جهت تشکیل مجلسی که قانون اساسی جدید راتقریرخواهد کرد. یا شاید انتخاب موقت قدرت مجریه ای باشد که دوران گذار را سازمان بدهد». این راهم اضافه کنم که ایشان درمقالۀ خود، ماده ای ازبیانیّۀ«سجا» رانقل کرده بود؛ که البته نه آن چنان بی پرده، ولی مضموناً در راستایِ همان حرف آقای ملک محمدی بود.
درنامۀ تومطلب به گونۀ کاملاًمتفاوتی ومتناقضی آمده است. نوشته ای:«بدیهی است که دراین استراتژی، انواع انتخابات نقش ویژه دارند. اما به هیچ وجه منظوریک انتخابات یا همه پرسی نیست، بلکه منتظم کردن کل پروسه ومسیرگذاربه گرد یک محورمعین است».
تصدیق می کنی که این دوتوضیح بیان مطلب همسوئی نیست. رضا جان! واقعیّت این است که درنامه ات مطالب جلب زیادی مطرح کرده ی وازهمه چیزسخن گفته ای. ولی متاسفانه به پرسش های صریح من پاسخ نداده ای. برای حضورذهن باردیگرآنهارانقل می کنم:«سیاوشی عزیز! گمان کنم وقت آن رسیده است که شما ویاآقای امیرحسین، طرح رابازکنید وتوضیح بدهید. ودرضمن آن، لطف کرده، چند نکتۀ زیررا نیزروشن کنید:

1 ـ اگرمدّ نظرتان حرکاتی ازنوعِ خیزش های کورخیابانی نیست، که فکرکنم چنین نباشد؟ پس فکرمی کنید درنبود حداقل آزادی ها، چگونه می توان نقشۀ راه «محاصرۀ مدنی» راعملی ساخت؟ وبا کدام ایزار؟ اگرمعتقد هستید که درگام اول تامین حداقل آزادی ها درکشورالزام آوراست، وبدون دستیابی به آن تحقق پروژۀ محاصرۀ مدنی ناممکن ویا دشواراست. پس چرانقشۀ راهی برای دستیابی به آن رادرحال حاضرمطرح نمی کنید که نیروهای گسترده ای درایران خواهان آنند؟
2 ـ هنگامی که «محاصرۀ مدنی» پیشنهادی شماموفق گردید ورژیم تسلیم شد وبه برگزاری «انتخابات آزاد» مورد نظرشما تن داد؛ موضوع آن انتخابات چه خواهد بود؟
3 ـ آیاپروژۀ شما اساساً راهکاری دردرون جمهوری اسلامی است، یا درورایِ آن وباتحمیل آن ودرواقع، بانادیده گرفتن دولت برسرکاروتسلیم آن؟

پرسش آخر!
دوست عزیزم! آیا واقعاًفکرمی کنی پیوندمفهومی میان طرح شما؛ بامثلاً پیش شرط های محمد خاتمی برای برگذاری انتخابات مجلس شورای اسلامی درشرایط نسبتاً آزاد ویا سخنان تاج زاده ومحمدرضا خاتمی وجود دارد؟ پیشنهاد آنها درراستای احیاء مواد به فراموشی سپرده شدۀ قانون اساسی جمهوری اسلامی است؛ حال آنکه طرح شما درگذارازاین قانون اساسی، ودرنفی آنست!»

بی گمان، اگرنامۀ تو به موقع رسیده بود، من حتماً نظرم را به طورمبسوط بیان می کردم. ولی درحال حاضرقصد دارم به این بحث ادامه ندهم. اگرتوجّه کرده باشی، به آخرین نامۀ آقای علمداری نیز، پاسخ نداده ام. زیرافکرمی کنم موضوع به ندازۀ کافی روشن شده باشد. تنها این رااضافه می کنم: آیا وجداناً براین باورهستی که دکترمحمد مصدق هم شصت سال پیش، «شعارانتخابات آزاد» را مطرح می کرده است؟
تاآنجا که بخاطردارم، برنامۀ دولت دکترمصدق که به مجلس برای کسب رای اعتماد ارائه داد، شامل دو ماده بود: اجرای قانون مصوبۀ مجلس درمورد ملی کردن صنعت نفت. ودیگری اصلاح قانون انتخابات. اومی خواست قانون موجود را درچارچوب قانون اساسی ورژیم برسرکار، اصلاح کند. آیا شما هم همین قصد را دارید؟ محمد خاتمی نیزمی خواست اصلاحاتی درلایحۀ پیشنهادی خود دربارۀ انتخابات، درچار چوب قانون اساسی موجود ورژیم حاکم، ارائه کند؛ آیا شماهم همین قصد رادارید؟
سلامت وموفق باشی ارادتمند بابک امیرخسروی 23/05/2012

نسخه مناسب چاپ بازگشت به صفحه اول

Google

Balatarin

Twitter

Facebook

Delicious

Donbaleh

Myspace

Yahoo

نظرات خوانندگان:

masoud

2012-06-06 13:03:34

خواست انتخابات آزاد از خونخوارترین حکومت جهان تنها خود فریبی بیش نیست. مبارزه برای ازادی باید توازن قووا را به سود اکثریت بر هم زند.به باور من تنها از طریق تبلیغ مبارزات صنفی اعتصابات،و ایجاد یک جنبش همگانی ممکن است.

به فرخ نگهدار
مریم

2012-06-02 11:37:04

چون حکومت حاضر به تقسیم حقوق کشورداری نیست، مناسبات میان نیروهای سیاسی عمده دگرگون نمیشود مگر اینکه مجبور شود، یعنی اینکه تناسب قوا میان مخالفین و حکومت عوض شود. چیزی که به عقیده من هیچوقت در ایران وجود نداشته است. وقتی می توان ازوجود تناسب قوا سخن گفت که نیروی نظامی کاملا بیطرف باشد و یا فشار مدنی وحتی به نظرمن مجموعه فشار مدنی و فشار بینالمللی نیروی نظامی را خنثی کند.

نظر شما؟

نظر شما پس از بازبینی توسط مدير سايت منتشر خواهد شد

صفحه اول	اخبار امروز	سياسی	حقوق بشر	زنان	اجتماعی	دانشجويی	کارگری	انديشه	ويژه نامه	تماس با عصر نو
سايت های ديگر	فرهنگ و ادب	اقتصاد	تاريخ	ملی/قومی	بين الملل	خانه احزاب	رویدادها	مصاحبه	گوناگون	آگهی در سايت عصرنو