سال خوب برای سینمای فرانسه

majidsedghi@yahoo.com
آیا سینمای فرانسه به دوران طلایی خود باز می گردد . ظاهرا همه چیز نشان از این بازگشت دارد , آن هم به دلیل نمایش موفق فیلم های فرانسوی در بازارهای جهانی . بنابر آمارهای منتشرشده در نشریات فرانسوی زبان , درسالی که گذشت نه تنها فرانسوی ها استقبال خوبی از فیلم ها کردند بلکه تولیدات سینمایی ا ین کشور توانست از مرزهای فرانسه بگذ رد . در مجموع نزدیک به شصت و شش میلیون تماشاگر غیرفرانسوی به دیدن فیلم ها رفتند که این رقم یک افزایش ده درصدی نسبت به سال 2010 را نشان می دهد.

در بازار داخلی , فیلم های فرانسوی در سال پیش 405 میلیون یورو فروش کردند که نسبت به سال قبل تر , 19 درصد افزایش داشته است . بنابراین می توان گفت که چنین نتیجه های دلگرم کننده ای دورنمای سینمای فرانسه را در سال جدید بسیار روشن و امیدوارکننده تر نشان می دهد .

یک روش موثر سینما گران برای ا طمینان از راه یابی به بازارهای خارجی استفاده از زبان انگلیسی به جای زبان فرانسوی است . ترفندی هوشمندانه که لوک بسون ,نویسنده , فیلمساز و تهیه کننده مشهور فرانسوی برای اکثر فیلم هایش به کار می برد . بسون در ژوئیه 2007 با یاری دو تن از دوستانش شرکت سینمایی EUROPA CORP را تاسیس کرد ند که یکی از هدف های مهم این شرکت تهیه فیلم های فرانسوی به زبان انگلیسی و سپس عرضه به بازارهای جهانی است .

در واقع اگر بحث دفاع از زبان و هویت ( که فرانسوی ها در مورد آن بسیار حساس هستند ) مهم نباشد این روش جدید برای ارسال فیلم های فرانسوی به بازارهای جهانی بهتر ین روش می تواند باشد . خانم کارولین موژه, مدیرقسمت فروش شرکت سینمایی SND می گوید : سینمای فرانسه در واقع به چهار نوع فیلم عامیانه , کمدی , حادثه ای و ملودرام تقسیم می شود و خریداران خارجی در این میان ارزیابی می کنند که چه نوع فیلمی می تواند در کشورشان فروش داشته باشد . سینمای فرانسه یک نوع فیلم هنری هم دارد که ویژه جشنواره هاست و معمولا این فیلم ها در بازار فروش قربانی می شوند . تنها موفقیت این فیلم ها شانس دریافت جایزه در حشنواره هاست .

درسال پیش سه فیلم فرانسوی در آن سوی مرزها با استقبال خوبی روبه روشدند : فیلم بدون هویت 12.5 میلیون تماشاگر رابه سوی سالن سینماها کشانید.دو فیلم بعدی سه تفنگدار ساخته ی پل ویلیام اسکات اندرسن با 8.5 میلیون تماشاگر و colombiana ساخته ی اولیورمگاتون با حدود هشت میلیون تماشاگر بود.

و اما بزرگ ترین موفقیت برای سینمای فرانسه در سال 2011 بیش تر متوجه دو فیلم فرانسوی Intouchables ) به کارگردانی اریک تولدانو و اولیور ناکا ش ) و فیلم صامت و سیاه و سفید آرتیست ( میشل آزاناویسوس ) بود که هردو از جمله فیلم های بحث برانگیز سینمای فرانسه محسوب می شوند . البته بیشترین موفقیت مالی فیلم نخست در داخل کشور بود . وقتی این فیلم برای نخستین بار از دوم نوامبر 2011 در فرانسه به نمایش در آمد در وهله نخست به نظر می رسید یک فیلم کمدی معمولی و بسیار ساده فرانسوی باشد اما استقبالی که تماشاگران از ا ین فیلم کردند نشان داد که این فیلم نمی تواند تنها یک کمدی ساده باشد. این فیلم که نمایش آن همچنان ادامه دارد تا سی و یکم ژانوبه امسال 18.735.000 تماشاگر را به سوی سالن های سینما کشانید ودر برخی از کشورهای دیگر نیز به نمایش در آمد . جالب آن که فیلم مزبور که به ارتباط دوستانه یک مرد سیاه پوست با یک مرد میانسال معلول سفید پوست می پردازد از سوی برخی نشریات آمریکایی به عنوان یک فیلم نژاد پرستانه قلمداد شد !!

ولی از سوی دیگر , آمریکایی ها فیلم آرتیست را پسندیدند و نقدهای مثبت بسیاری در مورد این فیلم در نشریات آمریکایی به چاپ رسید. این فیلم که با سرمایه ا ی معادل دوازده میلیون یورو ساخته شده نخستین بار در جشنواره کن سال پیش به نمایش در آمد و نمایش عمومی آن در فرانسه از دوازدهم اکتبر آغاز شد که همچنان ادامه دارد و تا سی و یکم ژانویه 1.764.537 تماشاگر در فرانسه به دیدن فیلم رفته اند .

نمایش فیلم آرتیست از 25 نوامبر در ایالات متحده آمریکا آغاز شد که فروش ان تا 29 ژانویه به 16.744.187 دلار رسید . این فیلم درمراسم گلدن گلوب آمریکا موفق به دریافت سه جایزه بهترین فیلم کمدی موزیکال بهترین هنرپیشه مرد ( ژان دو ژاردن ) وبهترین موسیقی ارژینال شد. این فیلم همچنین نامزد دریافت ده جایزه در اسکار امسال است که مراسم اهدای جایزه به برندگان در 26 فوریه برگزار خواهد شد . با توجه به موفقیت فیلم در گلدن گلوب که تاثیر بسیاری بر انتخاب های داوران اسکار دارد برنده شدن فیلم آرتیست چندان هم دور از انتظار نیست . این فیلم همچنین نامزد دریافت ده جایزه در رشته های مختلف در آکادمی سزار ( معروف به اسکار فرانسوی ها ) است که در 24 فوریه برگزیدگان معرفی خواهند شد.

سینمای فرانسه : نخستین دوران

پیش از جنگ 1914 سینمای فرانسه در زمینه تولید و توزیع فیلم نخستین سینمای مهم در جهان بود. مردانی مانند شارل پاته , ژرژ مه لیس , لئون گومون با بهره گیری از اختراع سینما توسط برادران لومیر به سینمای فرانسه اعتباری درخور توجه دادند و بازار جهانی را فتح کردند. پیش از آن در سال 1908 برادران پاته بزرگ ترین شرکت تهیه کننده فیلم در دنیا را تاسیس کردند و به تدریج شعبه های دیگری را در فرانسه و دیگر کشورهای جهان از جمله در آمریکا بوجود آوردند. در سال 1910 پاته به تنهایی پنجاه در صد بازار آمریکا را به دست آورد و شهر ونسن در فرانسه به عنوان مرکز جهانی سینما شناخته شد. در سال های 1912-1913 سینمای فرانسه 85 در صد اکران های سینمایی را تسخیر کرد .

وقوع جنگ 1914 پایانی بر این امپراتوری بود. تولید فیلم به دستور دولت متوقف شد و مرکز سینمایی پاته در ونسن به کارخانه جنگ تبدیل شد . تولید و تهیه فیلم در پایان 1915 و درسال 1916 دوباره از سرگرفته شد ولی دیگر خیلی دیر بود. در سال 1917 ایالات متحده آمریکا بار دیگر فرانسه را در بازار خود راه داد ولی گویی حتی پایان جنگ هم نتوانست اعتبار جهانی گذشته رابه سینمای فرانسه برگرداند. هرجند سینمای فرانسه بعدها با تولید آثار هنری توانست وجهه ای در جهان به د ست آورد ولی به لحاظ مالی موفقیت چندانی در بازارهای جهانی نداشت .

در دو دهه اخیرسینمای فرانسه تلاش می کند تا به بازارهای جهانی فیلم به ویژه در آمریکا را ه یابد. .به عنوان نمونه در سال 1999 پنج فیلم فرانسوی در سالن های سینماهای آمریکا با فروش های یک ونیم میلیون دلاری مواجه شدند که معروف ترین آن ها فیلم ژاندارک ساخته لوک بسون بود .

به رغم بحران های اقتصادی در اروپا , تولید فیلم های فرانسه در اروپا بیش از دیگر کشورهای اروپایی است . در سال 2000 ده فیلم فرانسوی به زبان های غیر فرانسوی تولید شد که شش تا از این فیلم ها به زبان انگلیسی بود. در سال 2007 سینمای فرانسه با 292 فیلم در مجموع53.7 میلیون تماشاگر را درسالن های سینماهای خارج از کشور به خود اختصاص داد و فیلم ها 252 میلیون یورو فروش کردند. در میان کشورهای اروپایی فرانسه در مجموع 61 درصد صادرات فیلم به کشو رهای دیگر را دارد ولی امروز مشگل همچنان در آسیاست که بازار خوبی برای سینمای فرانسه نیست .