یادبود

بار دیگر با خبر شدم که یکی از دوستان دوران جوانی‌ام، پروفسور دکتر احمد مهراد در هفتاد و چهار سالگی در ۷ دسامبر ۲۰۱۱ در برلین در بیمارستانی درگذشت. او ۱۹۳۸ در بندر انزلی زاده شد و هم‌چون من گیلانی‌تبار و چند سالی از من جهان ‌دیده‌‌تر بود. او در دوران دبیرستان هوادار دکتر مصدق و جنبش ملی گشت و در همان دوران به‌حزب ایران پیوست. مهراد پس از دریافت دیپلم به آلمان آمد و در دانشگاه‌های فرانکفورت و برلین غربی اقتصاد، علوم سیاسی و جامعه‌شناسی تحصیل کرد. او ۱۹۶۹ دیپلم در علوم سیاسی را دریافت کرد و ۱۹۷۰ رشته جامعه‌شناسی را به‌پایان رساند و ۱۹۷۴ با موفقیت دکترای خود را دریافت کرد و از ۱۹۷۶ در دانشگاه‌های هانوور و اوسنابروگ آلمان به‌پژوهش درباره ایران، خاورمیانه و سیاست انرژی پرداخت.

من با او در آلمان آشنا شدم و طی سال‌هائی که گه‌گاهی هم‌دیگر را می‌دیدیم، جز صمیمیت و راستی و بی‌غشی از او ندیدم. دکتر مهراد یکی از پر کارترین پژوهش‌گران ایرانی در آلمان بود و بیش از ۴۰ جلد آثار پژوهشی و به‌ویژه در رابطه با ایران و روابطه سیاسی ایران و آلمان به زبان آلمانی نگاشته است که برخی از آثار او که در کتاب‌خانه من وجود دارند، عبارتند از:

- ایران در مسیر دیکتاتوری نظامی و مقاومت طی سال‌های ۱۹۲۵-۱۹۱۹: ۱۹۷۲
- ایران در آستانه جنگ جهانی دوم: ۱۹۷۸
- تهاجم روس‌های قدیم به طبرستان: ۱۹۸۰
- روابط اقتصادی و بازرگانی میان ایران و امپراتوری سوسیالیستی- ملی آلمان، ۱۹۸۲
- ایران پس از سقوط شاه، حکومت موقت انقلابی بازرگان: ۱۹۸۳
- درباره وضعیت روشنفکران ایرانی: ۱۹۸۵

دکتر مهراد هم‌چنین سلسله کتاب‌هائی را با عنوان پژوهش‌های هانوور درباره خاورمیانه به‌صورت گاه‌نامه انتشار می‌داد که من به ۱۳ جلد از این کتاب‌ها دست‌رسی داشتم و چند جلد از این کتاب‌ها در کتاب‌خانه من هنوز وجود دارند. شوربختانه این کتاب‌ها هنوز به زبان فارسی برگردانده نشده‌اند تا جوانان میهن ما بتوانند از انبوه اسناد و مدارکی بهره گیرند که در این آثار پژوهشی گردآوری شده‌اند.

دکتر مهرداد یکی از آدم‌های بی‌غل و غش، صمیمی و با پشتکاری بود که من با او در آلمان آشنا شدم. او در سفرهائی که پس از انقلاب به ایران می‌کرد، در برخی از مواقع با پذیرفتن خطر برای خود پیام‌ها و اسنادی را از سوی ما به ایران برد و پیام‌ها و اسنادی را از سیاست‌مردان ایران که در اپوزیسیون رژیم جمهوری اسلامی قرار دارند و در حد توانائی خود با این رژیم ضد انسانی مبارزه می‌کنند، برایمان آورد.

در میان آلبوم‌های خود عکسی از او یافتم که متعلق به سال ۱۹۸۸ است و در سفری که نزد من آمده بود، گرفتته شده است. یادش گرامی باد.

مراسم خاک‌سپاری زنده‌یاد پروفسور احمد مهراد فردا، چهارشنبه، ۲۸‌ دسامبر ۲۰۱۱ ساعت ۱۲ در شهر برلین انجام می‌گیرد.نشانی: