majidsedghi@yahoo.com
شصت و چهارمین جشنواره فیلم ( کن ) که از یازدهم تا بیست و دوم مه در شهرساحلی کن در فرانسه برگزارمی شود همواره برای دوستداران سینمای چدی وغیر تجاری به عنوان یک جشنواره سینمایی معتبر - جدا از حاشیه های غیرهنری و تجاری - مطرح بوده است . در دهه های پنجاه و شصت که سینمای جهان به ویژه در آمریکا و اروپا شاهد تولد و درخشش سینماگران با استعداد بود شرکت کنندگان در جشنواره فیلم کن ضمن تماشای آثاربا ارزش این سینماگران و آشنایی با سینمای نو در سواحل زیبای شهر کن شاهد مه رویان بیکینی پوشی بودند که در برابر انبوه عکاسان دلبری می کردند !!! مه رویانی چون بریژیت باردو که بعدها پیش از رویکردش به مساله حمایت از حیوانات مشهورترین ستاره سکی سینمای فرانسه شد .
جشنواره کن با همه این حاشیه های سرگرم کننده که مانند سریال های موفق تلویزیونی ادامه دارد اعتبار هنری و فرهنگی اش را از دست نداده و همچنان به عنوان یک جشنواره معتبرسینمایی مقامش را حفظ کرده است . به ویژه امسال که گفته می شود یکی از بهترین دوره های جشنواره محسوب می شود آن هم به دلیل نمایش فیلم هایی از بزرگان شناخته شده سینمای جهان که متاسفانه تعدادشان در سینمای امروز جهان نسبت به سال های پیش کم تر شده است . ولی آنچه که امسال به کن اعتباری جدا از توجه هرساله جشنواره به فیلم های مطرج جهان بخشید ه توجه بشر دوستانه اش به دو سینماگر ایرانی جعفرپناهی و محمد رسول اف است .
سایت رسمی جشنواره فیلم کن دردهم ژانویه امسال با چاپ بیانیه ای با عنوان ( جعفر پناهی و محمد رسول اف نباید به زندان برگردند ) اعلام کردکه هفده هزار دست اندر کار سینمای جهان با امضای این بیانیه خواستار لغو محکومیت پناهی و رسول اف شده اند . ضمن آن که امسال نیز پناهی به صورت غیابی و افتخاری عضو هیات داوران جشنواره است . این بیانیه را فیلمسازان و بازیگران مطرحی چون داریو آرجنتو ; کلود براسو ; فرانسیس فورد کاپولا ; کوستاو گاوراس ; آتوم اگویان ; دیوید لینچ ; کریس مارکر ; برتران تاورنیه ; انیس واردا ; آکی کوریسماکی ; ژان مورو ; گاس ون سن ; آلن دلون ; کاترین دونوو ; و لارنس فون تریه امضا کرده اند.
پناهی برای جشنواره کن جهره گمنامی نیست . وی یک بار در سال 1995 جایزه دوربین طلایی جشنواره را به خاطر فیلم ( بادکنک سفید ) دریافت کرد و بکبار هم درسال 2003 جایزه ویژه هیات داوران بخش ( نوعی نگاه ) به او تعلق گرفت . پناهی همچنین در جشنواره فیلم ونیز درسال 2000 به خاطر فیلم ( دایره ) و یکبار دیگر در همین جشنواره درسال 2006 جایزه خرس طلا را به خاطر سفیلم ( آفساید ) دریافت کرد. گفته می شود جایزه کالسه طلایی امسال جشنواره کن از سوی انجمن فیلمسازان فرانسه در روز دوازدهم مه به پناهی تعلق خواهد گرفت .جایزه مزبور همه ساله از سوی جشنواره کن به فیلمسازی داده می شود که از خود شهامت و استقلال فکری نشان دهد.
تصویری از فی داناوی
پوستر امسال جشنواره طرحی از یک تصویرسیاه و سفید زیبا از فی داناوی بازیگرمشهور آمریکایی است که در سال 1970 توسط جری شاتزبرگ فیلمساز که تا آن زمان عکاس بود برداشته شده است . شاتزبرگ در این سال اولین فیلم بلندش ( معمای کودکی سقوط کرده ) را با شرکت داناوی ساخت .پس از مونیکاویتی و ژولیت بینوش این سومین سال متوالی است که تصویر یک بازیگر زن به عنوان پوستر اصلی جشنواره انتخاب شده است. زمانی که شاتز برگ این عکس را ازفی داناوی گرفت داناوی به خاطر بازی در فیلمهایی چون بانی و کلاید , ماجراهای توماس کراون و بزرگ مرد کوچگ بازیگر شناخته شده ای بود.
داوران و فیلم ها
رییس هیات داوران جشنواره امسال رابرت دونیرو بازیگر مشهور آمریکایی و رییس هیات داوران بخش ( نوعی نگاه ) امیر کوستاریکا فیلمساز برجسته صرب است که در سال 1985 برنده نخل طلای جشنواره کن به خاطر کارگردانی فیلم ( وقتی پدر برای کار رفته بود ) بود . او یکبار دیگر درسال 1993 در این جشنواره به خاطر فیلم ( زیرزمین ) جایزه گرفت . در ترکیب داوران امسال تلاش شده تا از سینماگرانی از کشورهای گوناگون استفاده شود. به عنوان نمونه فیلمساز کره جنوبی به نام بونگ جون هو ریاست داوران بخش (دوربین طلایی ) را برای انتخاب بهترین فیلمبردار را بر عهده گرفته است .
هشت داور از کشورهای آمریکا , انگلستان , آرژانتین , فرانسه , هنگ کنگ , نروژ و چاد داوری فیلمهای بخش رقابتی را برعهده می گیرند. بنیاد سینمایی ( سینه فونداسیون ) نیز که درسال 1998 توسط جشواره کن برای حمایت از فیلمسازان آینده جهان تاسیس شد بخش جداگانه ای در جشنواره دارد و با یک ترکیب پنج نفری به ریاست میشل گوندری از فرانسه به داوری فیلم های کوتاه که برای این بنیاد ساخته شده می پردازند. داوران این بخش از کشورهای جمهوری چک سنگاپور آمریکا اسرائیل بلژیک آلمان و کره جنوبی هستند.
نوزده فیلم بلند در بخش رقابتی جشنواره شرکت دارند.از جمله فیلم ( پوستی که در آن زندگی می کنم ) از پدرو آلمودوار که انتظار می رود مانند همیشه مشتاقان بسیاری را برای دیدن این آخرین فیلم استادسینما به سالن های سینما بکشاند . آلمودوار اخیرا در گفت و گویی با مجله ( هالیوود ریپورتر ) چاپ آمریکا گفته بود : من به جایزه فکر نمی کنم . از ساخت فیلم راضی هستم و دوست دارم واکنش مردم را به هنگام تماشای ا ین فیلم به بینم .
فیلم ( درخت زندگی ) از ترنس مالیک که با شرکت براد پیت ساخته شده نیز جزو امیدهای جشنواره برای ربودن جایزه در جشنواره است . این تنها فیلم آمریکایی است که در بخش رقابتی جشنواره به نمایش در می آید .فیلم هایی از سینماگران نامدار جهان مانند آلن کاوالیه از فرانسه , آکی کائوریسماکی از ژاپن , نانی مورتی از ایتالیا و نیز کارگردان بزرگ فرانسوی لارس فون تریه در جشنواره به نمایش در خواهد آمد .
سارکوزی ها در جشنواره کن
فیلم افتتاحیه جشنواره ( نیمه شب در پاریس ) ساخته وودی آلن سینماگر سرشناس آمریکایی است که خارج از مسابقه نمایش داده می شود.این فیلم همچنین اولین حضور کارلا برونی سرکوزی همسر رییس جمهورفرانسه است که به احتمال بسیار برای افتتاح این فیلم به کن خواهد آمد . جالب آن که فیلم دیگری که درجشنواره و خارج از مسابقه نمایش داده خواهد شد فیلمی ا ست در باره رییس جمهورفرانسه و البته بدون شرکت او درفیلم .
این فیلم که ( پیروزی ) نام دارد در باره به قدرت رسیدن سارکوزی از زمان نامزدی اش برای رسیدن به ریاست جمهوری فرانسه تا زمان پیروزی اش است . به گفته ی دومینگر کارگردان فیلم این نخستین فیلمی است که از یک رییس جمهور فرانسوی در فرانسه ساخته شده است .
در مجموع در بخش غیررقابتی پنج فیلم به نمایش در خواهد آمد و در بخش نوعی نگاه نوزده فیلم به نمایش در می آید. ( دوهفته کارگردانان ) , ( هفته منتقدان ) و ( نوعی نگاه ) از جمله دیگر بخش های جشنواره امسال است . بازار فیلم نیز مثل همشه در کنار جشنواره برپامی شود.
بزرگداشت های جشنواره
در جشنواره امسا ل از ژان پل بلموندوی 78 ساله نیز تقدیرمی شود. این بازیگرفرانسوی که ورودش به سینما با موج نوی سینمای فرانسه همراه بود با فیلم ( از نفس افتاده ) ساخته ژان لوک گدار به شهرت رسید. او سپس بازیگر فیلم های کارگردانان معتبری چون فرانسوا تروفو, ژان پیرملویل , کلود شابرول و کلود للوش شد. بلموندو دراوت 2001 دچار سکته مغزی شد و بناچار از فعالیت های هنری اش کاسته شد. ولی برای فرانسوی ها همچنان یک بازیگر محبوب و دوست داشتنی است .
اهدای نخل طلای افتخاری به برناردو برتولوچی کارگردان پرآوازه سینما نیز نوعی ستایش از فیلمسازی است که نه تنها در ایتالیا بلکه در فرانسه چهره سرشناسی است .
جشنواره امسال همچنین با نمایش نسخه ای کامل و ترمیم یافته ای از فیلم ( پرتقال کوکی ) اثر استنلی کوبریک به نوعی از کارگردان درگذشته سینمای آمریکا تقدیرمی کند . چهل سال پس از اولین نمایش این فیلم در جهان نمایش نسخه کامل این فیلم در کن 2011 آن هم با حضور مالکوم مک داول بازیگر نقش الکس در این فیلم خالی از لطف نیست .
بزرگداشت دیگر مربوط به سینمای هند با نمایش فیلمی مستند درباره سینمای هنداست . این فیلم که (بالیوود بزرگترین داستان عشقی گفته شده ) نام دارد توسط شکارکاپور ویژه جشنواره کن تهیه شده است . این فیلم 81 دقیقه ای در بخش خارج از مسابقه به نمایش درخواهد آمد.