ماموستا شیخ عزالدین در سیاست خردمند و در مذهب فرهیخته بود

جنبش دمكراتیك ایران و جامعه كردستان یكی از اعضائ معتبر، موثر و متنفذ خود ر ا از دست داد۔ او در كردارهای مذهبی اش جامع بود و در فعالیتهای سیاسی جهان بین۔ به ایرانی بدور از استبداد، عاری از ستم ملی و فارغ از اختلافات می اندیشید۔ حساسیتهای سیاسی و اجتماعی اش را در جوانی آغاز نمود و به كومله ژك یعنی سازمان تجدید حیات كرد پیوست، در جمهوری كردستان در سال ١٩٤٦شركت جست، در دوران دیكتاتوری رژیم سابق، مبارزات خود را در حوزه مخالفت با خرافات مذهبی و عقب ماندگی های فكری علنی كرد و در دوران انقلاب ایران بسیار سریع به پیشتازی و هدایت جنبش مردمی و ضد استبدادی پرداخت و در كشانیدن مردم كردستان بویژه قشر كسبه و بازاریان به تظاهرات خیابانی موثر افتاد۔

برجستگی های سیاسی و مذهبی ماموستا شیخ عزالدین عمدتا در دوران بعد از انقلاب شكوفا گردید، اگر درتهران، روحانیت به قدرت و حكومت چسبید، او در كردستان به ازادی و دمكراسی روی آورد و برای جدایی دین از دولت تبلیغ نمود۔ وجه اختلاف ماموستا شیخ عزالدین با روحانیت تهران بخصوص در این بود كه بر خلاف هم كسوتانش كه در مركز ماشین مخوف دیكتاتوری و انحصار طلبی را براه انداختند، ایشان ایده های دفاع از آزادیهای دمكراتیك را برجسته كردند و نقش مهمی در دمكراتیزه كردن فضای سیاسی دركردستان بعهده گرفتند۔

اندیشمندی های سیاسی و نیز ترقیخواهی هایش در مذهب، از او شخصیتی سیاسی-مذهبی پدید آورد و نهایتا مقبولیت و معقولیتهایش، او را به نوعی از مرجعیت سیاسی تبدیل كرد۔ ماموسیا شیخ عزالدین با بنیاد گرایی های اسلامی مخالفت ورزید، آگاهانه با ورود روحانیت در حاكمیت سیاسی و اداری مبارزه كرد، به حقوق و آزادی های زنان احترام گذاشت، به جامعه مدنی ایمان داشت و به عدالت اجتماعی پایبند و باورمند بود۔

ماموستا شیخ عزالدین در سیاست قاطع بود و در مذهب مترقی راسخ۔ او به كار جمعی اعتقاد داشت و جریانات سیاسی در ایران و عمدتا در كردستان را به اتحاد و گرد همایی دعوت می كرد ۔ وجود و حضور این شخصیت برجسته سیاسی –مذهبی در جنبش مقاومت كردستان موجب كم رنگی اختلافات گردید و می توان گفت كه یكی از ارزنده تری خدمات ایشان به جنبش ملی-دمكراتیك كردستان تلاشهای موثری بود برای ایجاد وحدت در میان سازمانهای سیاسی موجود در كردستان۔ میانجیگریهای داهیانه و فعالیتهای بی وقفه و تقدیر آمیزش به پیدایش هیات نمایندگی خلق كردانجامید۔ این پدیده سیاسی جلوه گر اتحاد احزاب و سازمانهای سیاسی موجود در جنبش مقاومت كرد بود كه برای مذاكره با هیات ویژه دولت موقت بازرگان تشكیل شد و موجب خرسندی ملت كرد و كلیه آزادیخواهان ایران گردید۔

ماموستا شیخ عزالدین در هجرت نیز مبارزات خود را بر علیه نظام ضد مردمی جمهوری اسلامی ایران ادامه داد و عاشقانه به آزادی ایران و بر قراری رژیمی دمكراتیك و مردمی، عاری از خفقان سیاسی و مذهبی می اندیشید، او با معصومیت در پنج شنبه شب ، دهم فوریه، چشمان دور بین و نازك بینش را در بیمارستان اوپسالا در سوید فرو بست و بدین سان جامعه سیاسی ایران و جنبش ملی-دمكراتیك كردستان شخصیتی گرانقدر از دست داد، یادش جاودان و گرامی باد.