مستند چه سخت است که احمق ها دوستدارت باشند ساخته دانیل لوکونت که چندی پیش برروی پرده سینماهای فرانسه بود به یکی از موضوع های قابل بحث درهمه دوران یعنی آزادی بیان و اندیشه می پردازد.
اما این فیلم بیش از آن که بر چنین موضوعی انگشت بگذارد به خصلت آزادی خواهی فرانسوی ها اشاره می کند که گویی سا ل ها پس ازگذشت رویدادانقلاب فرانسه دیگر نمی خواهند حتی یک گام کوچک به عقب بردارند .مستند لوکونت برای نشان دادن این خصیصه به ماجرایی اشاره می کند که طی آن هر لحظه بیم آن می رفت که این گام به عقب برود و معنای آزادی خواهی درکشوری که همواره مدعی آن بوده خدشه دار شود.
در سپتامبر2005 زمانی که یک روزنامه دانمارکی دوازده کاریکاتور باعنوان چهره محمد چاپ کرد به ناگهان درچهار گوشه جهان اسلام توفانی بر پاشد . تظاهرات ودر گیری ها در بسیاری از کشورهای اسلامی یه خشونت کشیده شد و اندکی بعد دولت دانمارک از چاپ مجدد کاریکاتورها جلوگیری کرد و این در حالی بود که هم چنان سفارتخانه اش در بسیاری از کشورها ( واز جمله در ایران ) به آتش کشانیده می شد .
با این حال در فرانسه دو نشریه معتبر فرانس سوار اکسپرس و نیز هفته نامه طنزشارلی ابدو این شهامت را داشتند که کاریکاتورها را مجددا جاپ کنند. اما در این میان شارلی ابدو که به دلیل چاپ مطالب طتز و کاریکاتورهای گرنده اش از سیاستمداران و چهزه های سرشناس جهان معروف است در فوریه 2006 علاوه بر چاپ کاریکاتورهای مزبور کاریکاتورهای دیگری را که توسط کاریکاتوریست های هفته نامه طراحی شده بود به چاپ رسانید.
کاریکاتورهای چاپ شده آشکارا به این مساله اشاره می کرد که با توجه به رویدادهای فاجعه بار در جهان بنابراین می توان این طور استنباط کرد که بین بنیاد گرایان اسلامی که همواره مذهب را دستاویز اعما ل غیر منطقی خود قرار می دهند و تروریسم نزدیکی انکار ناپذیری وجودارد.
چاپ کاریکاتورها نه تنها به تظاهرات خشونت آمیز مسلمانان افراطی در دنیا تداوم بخشید بلکه هم چنین اعتراضاتی را در فرانسه در پی داشت. مسجد بزرگ پاریس ودو سازمان دیگر فرانسوی از فیلیپ وال سردبیر هفته نامه به دادگاه شکایت کردند و دلیل شکایت نیز اهانت به یک گروه به خاطر مذهب شان عنوان شد.
فیلم مستند یک ساعت و پنجاه دقیقه ای لوکونت که این ماجرا را پیش از شروغ دادگاه تا رای دادگاه دنبال می کند تلاش می کند تا از طریق نمایش تصاویری از نشست های متعدد هیات تحریریه هفته نامه که ضمن آن سردبیر و همکارانش در باره کاریکاتورهای چاپ شده اظهارنظر می کنند تصویری کامل ازاصول رو زنامه نگاری در فرانسه که بر پایه آزادی شکل گرفته به تماشاگر فیلمش بدهد دز واقع قیلم لوکونت تلاش می کند تاحقانیت هفته نامه راحتی قبل از آن که سرانحام رای دادگاه به نفع هفته نامه صادر شد به اثبات برساند . لوکونت پیش از آن که فیلمساز باشد تحربه روزنامه نگاری داشته است و به علاوه نویسنده و مولف نیز هست و بنابراین حساسیتش نسبت به چنین موضوعی که بر اصل آزادی مطبوعات برمی گردد چندان هم دور از انتظار نبود.
او پس از جاپ کاریکاتورها درشارلی ابدو درنامه ای با عنوان متشکرم شارلی ابدو که در دوم مارس 2006 در روزنامه معتبر لیبراسیون جاپ شد با اشاره به فتوای قتل سلمان رشدی توسط رزیم فاشیستی ایران و اعمال خشن که توسط بنیادگرایان صورت می گیرد از هفته نامه به خاطر چاپ کاریکاتورها تشکر کرده بود.
قیلم لوکونت با نمایی از تظاهرات و آشوب های خیابانی درکشورهای مسلمان و آتش زدن پرچم کشوردانمارک پس از انتشار کاریکاتورهای دانمارکی شروع و سپس با تصاویری از اداره هفته نامه و گفت و گو با فیلیپ وال و کارولین فورس (روزنامه نگارو نویسنده اجتماعی سیاسی) و دیگران دنیال می شود.
جالب ترین صحنه های فیلم مربوط به صحنه هایی است که در سالن انتطار دادگاه می گذرد . یک زن مسلمان دو آتشه که از چاپ کاریکاتورها بسیار آشفته به نطر می رسد با کسانی که مدافغ حقا نیت هفته نامه هستند جرو بحث می کند و مردی از میان جمعیت به او می گوید شما دروغ می گویید.( و این جمله را چند بار تکرارمی کند ) یک بار هم مرد مسلمان جوانی فریاد می زند شما همه به جهنم می روید.
هر چند این فیلم زمانی به نمایش درآمدکه دیگر همه از پایان ماجرا باخبر هستند اما ساختار فیلم که به اظهارنظرهاو واکنش های شخصیت های مختلف در باره چاپ کاریکاتورها می پردازد طوری در کنار یکدیگر قرار می گیرند که تماشاگر را درگیر فیلم می کندوباآن که همه از این ماجرا ونتیجه آن آگاه هستند با این وجود موضوع این مستند هم جنان بکر و تازه به نظر می رسد . شاید به این دلیل که مسایلی نظیر آزادی بیان که با کج اندیشی های عوامفریبانه بنیاد گرایان در تضاد است همچنان گریبانگیرجوامعی است که خواهان آزادی هستند اما متاسفانه حکومت های سرکوبگر تلاش می کنند آزادی رانفی کنند.
فیلم لاکونت هر چند بنیادگرایان اسلامی را به دلیل شکایتشان از هفته نامه سرزنش می کند اما به نظر نمی رسد که در مجموع نسبت به مذهب اسلام آن طور که بنیادگرایان می گویند خصومتی داشته باشد. . در میان صحنه های گفت و گو با شاهدان در دادگاه با مسلمانانی نیز گفت و گو می شود که اصولا هیج شباهت پنداری با بنیاد گرایان ندارند.از جمله محمد سیفاوی روزنامه نگار الجزایری که پیش ار این به دلیل انتقاد از بنیاد گران اسلامی توسط آنان تهدید به قتل شده بود . او در گفت و گویی با کارگردان فیلم جلوی دوربین ظاهرمی شود .
و در صحنه ای دیگر با نشان دادن پوسترهایی که برروی آ ن ها آیات قرآن بر بالای تصاویری
از شمشیر ویا اسلحه نقش بسته است می گوید آن ها می گویند چرا درکاریکاتوری از پیامبر روی سراو بمب گذاشته شده در حالی که خودشان همیشه از طریق انتشار چنین تصاویری به نوعی از جنگ و خشونت حمایت می کنند.
اما شاید مهم ترین پیامی که فیلم به تماشاگران می دهد این است که فرانسوی ها هیچ گاه نمی خواهند ماری آنتوانت های دیگری را که این در پوشش مذهب می خواهند دیکتاتوری اندیشه را در دنیا رواج دهند تحمل کنند.
majidsedghi@yahoo.com
*عنوان مطلب برگرفته از نام فیلمی است به همین نام ساخته ی رنه کلر فیلمساز مشهور فرانسوی .
نظرات خوانندگان:
|
با سلام. دوست عزیز، خوشحال می شوم اگه لطف کرده و اسم فیلم رو بصورت لاتین نیز بعنوان پی نوشت وارد کنید و یا اگه امکان داشته باشد، برایم بصورت ای میل بفرستید.
در مورد ارکستری که در یکی دو ساله اخیر و بر مبنای صدائی منتجه از شرائط کنونی جهان تنظیم شده و سمفونی خاصی را نواخته اند، موضوع صرفاً در چارچوب آزادی بیان و غیره قابل تعریف و تفسیر و توضیح نیست. وقتی اساس مناسبات انسانی بر تفرقه و تفاوت و تقابل قرار دارد، دیگر مهم نیست که جبهه های ناهمگون چقدر ناقض حق انسانی یکدیگرند. انگار خواسته باشیم در جبهه جنگ نوع کشتن را اخلاقی یا غیر اخلاقی اش کنیم! بهرحال خسته نباشید. |
نظر شما پس از بازبینی توسط مدير سايت منتشر خواهد شد
