شیرین سمیعی شاه می دانست بازگشتی در راه نیست* در باره خروج شاه از کشور نیز از آن چه که گفته اند و خوانده ایم، و بار و بندیل مسافران، به ویژه چمدان های علیاحضرت، چنین بر می آید که شاه می دانست بازگشتی در کار نیست. در این که شاه شتاب به ترک کشور داشت، تردیدی نیست، اشک چشمان و چهره افسرده او نمایانگر اندوهش از سفری بی بازگشت است، شاید که به همراهان چیزی در این باب نگفته بودند.
سعید رهنماانقلاب چین بازخوانی انقلابهای قرن بیستم (۴) چین به رغم گذشتهی تاریخی غنی و طولانی بهعنوان کشوری مستقل، متحد، و پرجمعیت، در اوایل قرن بیستم کشوری فقیر، عقبمانده و غیرصنعتی بود که هر بخش آن تحت نفوذ یکی از قدرتهای استعماری آن زمان قرار داشت. معاهدههای تحمیلی این قدرتها صدمات فراوانی به چین وارد آورده بود، و آخرین سلسلهی پادشاهی بیکفایت «چینگ» یا «مانچو» رو به انقراض بود. قیامها و شورشهای مختلف، سرکوبها و جنگهای پیش از آن، با قحطی و مرگ میلیونها نفر از مردم چین همراه بود. بیش از ۹۰ درصد جمعیت حدود ۴۵۰ میلیونی چین در آغاز قرن بیستم در بخش کشاورزی و در روستاها فعال بودند، و بقیهی جمعیت عبارت بودند از خدمه،
|