توماس هابس در فصل چهاردهم اثر خود با عنوان : در باب قوانین اولیه و ثانویه و در باب قرار داد ها ،را باز می کند و دنباله این بحث را در رابطه با قرار داد حاکم درجامعه بشری را توضیح و تفسیر میکند که در نهایت این بحث و تفسیر به : قرار داد های اجتماعی بین احاد ملت یعنی جامعه با دستگاه حاکمیت ، می کشد ، و توضیح می دهد : جامعه بشری بدون حاکمیت یک دستگاه حکومتی ( یعنی دولت ) نمیتواند به حیات اجتماعی خود ادامه بدهد . گرنه دسخوش جنگ های قومی ، قبیله ای ، نژادی ، مذهبی ... شده و در نهایت به نابودی جامعه منتهی خواهد شد .

از ایرانی مدعی "جامعه شناسی" انتظار می توان داشت که بداند منظورش از "ایرانی" کیست. چون در میان ساکنان ایران عصر ساسانی، بسیاری ایرانیان بوده اند که معتقد به ادیان و مذاهبی غیر زرتشتی بودند. و لذا دین زرتشتی برای آنان خودی به شمار نمی رفته است، بلکه خصوصأ در سایه کشتارهای سیاسی ـ مذهبی مزدکیان و مانویان وسیله زرتشتیان ، از ترس جان و مال مجبور به گرویدن به دین زرتشتی شده اند؛ لذا به همان حساب نویسنده، دین و مذهب زرتشتی نیز برای این ایرانیان نماد از خود بیگانگی محسوب می شده است. مخصوصأ که دین زرتشتی هم "فاشیسم دینی" خود را (بر طبق نظر نویسنده در رابطه با "مذهب شیعه") مستقیمأ از طریق کشتار ایرانیان مزدکی و مانوی بر ایرانیان تحمیل کرده است.

آن چه در افغانستان و عراق می گذرد از نظر "جامعه ی جهانی" چیزی جز تلاش تهاتری به منظور"سلطه ی دموکراتیک" نیست. ما نفت شما را به غارت می بریم، به شما سلاح و دولت دموکراتیک غالب می کنیم؛ برای تان با کمال احترام القاعده و جبهه نصرت و بوکو حرام و الشباب و داعش می سازیم؛ این ها را برای تان شاخ می کنیم و بعد از این که دخل منابع تان را در آوردیم در قالب منجی ظاهر می شویم و خروار خروار بمب و بلک واترز و هالیبرتون بر سر و کله تان می ریزیم؛ سرزمین تان را می سوزانیم و بعد خودمان وارد می شویم و برای خودمان و خودتان ایجاد اشتغال می کنیم وآبادی و آبادانی می آوریم.

واژه "بوميايی"را من برای بيان نکته ای که در اين نوشته می آورم، ساخته ام. بوميايی، بروزن موميايی يعنی اندودن ذهن با ارزش ها، انديشه ها، آرمان ها، افسانه ها و نگرش های بومی و پرکردن ذهن از آن ها. ذهن بوميايی شده، ذهنيتی محلی، خاک و خون گرا، نژاد پرست، بسته، قبيله ای، ستيزه جو و ناسازگار با جهان کنونی می پرورد. اين ذهنيت، دارنده خود را در چنبر سنّت های بومی اسير می کند. بوميايیان خود را مردمی برگزيده و برتر از ديگران می پندارند و سرزمين خود را مرکز جهان و خانه خورشيد می دانند.

به بهانه هفتادوششمین سالگرد پوگروم هیتلری در ۹ نوامبر ۱۹۳۸
واژه پوگروم رومی است، معنای لغوی‌اش خراب کردن، ویران ساختن، تارومار است. اما بیشتر برای تعریف ضرب و شتم و چپاول و تارومار اقلیتی بی‌دفاع به کار می‌رود که از پیش توسط حاکمیت سیاسی، متکی به اکثریتی متعصب و حسود و لومپن برنامه ریزی و طراحی شده که می‌خواهد با اقلیت تسویه حساب کند. حاکمیت سیاسی گناه کمبودهایش را به گردن این اقلیت می‌اندازد و اکثریت متعصب و ناآگاه گمان می‌کند، این اقلیت است که از جیب او می‌خورد و مورد سؤ استفاده‌اش قرار می‌دهد.

جهان آشوب زده ی ما با موجی از جنگ، نا امنی، فقر و بحران های خُرد و کلانی مواجه است که همه گی حکایت از جهانی سخت سست بنیاد می کنند. جهانی پیر و بی بنیاد که می کوشد با مدیریت و کنترل این آشوب های برساخته ی هستی تاریخی خود، به حیات خود ادامه دهد . من بر این گمانم که بدون شناخت همه جانبه ی این بحران ها، قادر نخواهیم بود، راهی برای برون رفت از آن بگشاییم. می دانیم که اندیشمندانی از گرایشات فلسفی و سیاسی گوناگون در این زمینه پیش از این بسیار سخن گفته اند.

کنترل بازار پولی و مالی به چه معنا است؟ به این معناست که دسترسی به سرمایه حفظ شده است. تصمیم گیری و امکان دست یافتن به سرمایه برای این اولیگوپل ها محفوظ است. هنگامی که می گویم «دسترسی به سرمایه»، منظورم دسترسی شما و من به وام بیست هزار یورو یا پنجاه هزار یورو برای خرید مسکن یا خودرو نیست. این دسترسی به بازار سرمایه برای ۳ میلیارد یورو یا دلار برای یک مؤسسه بزرگ است. این بازار سرمایه فرمانروا است.

طبیعت آد میان را از نظر قوای بدنی و فکری آنچنان برابر ساخته است که، گرچه گاه کسی را می توان یافت که از نظر بدنی نیرومند تر و از حیث فکری باهوش تر از دیگری باشد ، اما با این حال وقتی همه آنها با هم در نظر گرفته می شوند ، تفاوت میان ایشان آنقدر قابل ملاحظه نیست که بر اساس آن کسی بتواند مدعی امتیازی برای خودش گردد، درحالیکه دیگری نتواند به همان میزان ادعای چنین امتیازی داشته باشد . زیرا از نظر قدرت جسمانی ، ناتوان ترین کس به اندازه کافی نیرومند است تا نیرومندترین کس را یا از طریق توطئه نهائی و یا از طریق تبانی با کسان دیگری که همراه با او در معرض خطر واحدی قرار داشته باشند، بکشد.

دانشنامه یادشده، سوای پیشدرآمدی که در آن مولف احترام خود را نسبت به پژوهش آلمانیها در مورد سرزمین زادگاه خود ابراز داشته، دارای سیزده فصل است. فصل اول گزارش هایی از ایران است که به قلم سیاحان، دیپلماتها و پژوهشگران آلمانی در قرن های قبلی نگاشته شده و نویسنده کوشا، بیژن غیبی، گلچینی از نکات برجسته آنها را برای خواننده آلمانی زبان در دسترس قرار داده است.

بسياری از کمبودها و کاستی های عاطفی و روانی انسان می توان ناشی از آگاهی او از بودن خود در جهان دانست. اين چگونگی، برآيشِ چشم درون را سبب شده است که انسان با آن می تواند به انديشه ها و رویاها و خاطرات خود بنگرد و در پرتو آن، گذشته را مرور کند و شکلی دلخواه از آينده را در ذهن خود بسازد. فراتر از آن، با اين چشم می توان به انديشه ها و کُنش ها و واکنش های ديگران نيز انديشد و پاسخ ها و واکنش ها و رفتارها و کردارهای احتمالی آنان را پيش بينی کرد.

قبل انکه به تحلیل و تفسیر فلسفه سیاسی توماس هابس بپردازیم ، یک اصل بسیار مهم و با ارزش در رابطه با آثار فلسفی – سیاسی این فیلسوف قرن هیفدهم وجود دارد که بدون توجه به این روش ، خوانندگان آثار این فیلسوف را نمی توانند در ابعاد مختص به چنین کار علمی در فلسفه سیاسی را درک بکنند . این روش تحلیل و تفسیر در حقیقت ، نکته ممتار کار علمی این فیلسوف است ، که اور را از سایر فلاسفه سیاسی عصر خود مشخص می کند .

احساس حقارت شرقی نسبت به غرب که مخصوصأ پس از گشودن عقده دینی و غرضهای شخصی روزنامه نویسانی چون آرامش دوستدار، میان ایرانیان کم سواد ریشه دوانده است، اکنون به جایی رسیده است که باقر پرهام در ترجمه "پدیدارشناسی جان، هگل" (1) خودرا موظف دیده است، در پیش گفتار خود، مستمسکی بابت ترجمه بجوید و با انتقاد مغرضانه از نماد برجسته فرهنگ ایرانی، ابن سینا، دِین خودرا به حقارت فرهنگی خویش ادا کند. در حالیکه تصنّع آشکار این اشاره مترجم در رابطه با عدم تسلط او نسبت به زبان اصلی کتاب، تنها حاکی از بیسوادی فلسفی وی و عدم درک منظور بسیار روشن ابن سیناست.

فاشیسم در ارتباط با بازگشت به غرب، شرق و جنوب بررسی می شود. این بازگشت به طور طبیعی در پیوند با گسترش بحران سیستمی سرمایه داری معاصر انحصارهای تعمیم یافته، مالی شده و جهانی شده است. توسل به سرویس های جنبش فاشیستی توسط مرکزهای فرمانروای این سیستم در آخرین رمق ها، اکنون در عمل با این که ممکن است فرا خوانده شود، ما را به گوش بزنگی زیاد فرا می خواند. زیرا این بحران از ژرفش آن خبر می دهد و در نتیجه خطر توسل به راه حل های فاشیستی یک خطر واقعی است. گرویدن هیلاری کلینتون به تزهای جنگ طلبانه واشنگتن حرف تازه ای برای آینده بی درنگ ندارد.