املیا زیتن‌آوِر
مطالعه‌ای تازه درباره زن‌کشی‌ها
چرا مردان زنان را می‌کشند
Fri 21 11 2025
خشونت علیه زنان با وجود فراوانی آن، هنوز کمتر مورد پژوهش قرار گرفته‌اند. پژوهشگران اکنون انگیزه‌های فمینی‌ساید (زن‌کشی Femizide) را به‌طور جامع تحلیل کرده‌اند.
۲۰ نوامبر ۲۰۲۵
با اینکه مردان هر سال صدها زن را فقط به‌خاطر زن بودن می‌کشند، درباره روند ارتکاب جرم و انگیزه‌های آن هنوز اطلاعات کمی وجود دارد. یک مطالعه گسترده از سوی مؤسسه جرم‌شناسی دانشگاه توبینگن اکنون برای نخستین‌بار در آلمان خشونت مرگبار جنسیت‌محور علیه زنان، موسوم به فمینی‌ساید، را به‌طور نظام‌مند بررسی کرده است. این بررسی نشان می‌دهد: پشت اغلب فمینی‌سایدها، قتل همسر (پارتنر) یا یار (پارتنر) سابق به‌دلیل ترس از جدایی یا حسادت قرار دارد.
بخش بزرگی از فمینی‌سایدها، یعنی ۸۱ درصد، قتل در چارچوب روابط زوجی دگرجنس‌گرا هستند. «مردان با خشونتی شدید به این واکنش نشان می‌دهند که زنان رابطه یا حتی صرفاً انحصار رابطه را زیر سؤال می‌برند و مطابق خواست مردان رفتار نمی‌کنند»، سابینه پ. مایر از مؤسسه جرم‌شناسی هنگام معرفی این مطالعه می‌گوید. در نزدیک به ۹۰ درصد این فمینی‌سایدهای شریک‌محور، پیش از وقوع قتل در رابطه خشونت وجود داشته است.
این جنایت‌ها در همه طبقات اجتماعی رخ می‌دهند؛ اما در نمونه‌گیری این مطالعه، افراد درگیر (قربانیان و عاملان) در وضعیت‌های اقتصادی دشوار و با سطح تحصیلات پایین‌تر بیش از حد نمایان بودند. پلینا لوْتس از مؤسسه پژوهش‌های جرم‌شناختی نیدرزاکسن می‌گوید بیماری‌های روانی و مواد مخدر نیز نقش داشته‌اند: ۴۰ درصد عاملان هنگام ارتکاب جرم تحت تأثیر الکل یا سایر مواد بوده‌اند.
افزون بر این، به‌ویژه در موارد فمینی‌سایدهای شریک‌محور، حضور بیش‌از حد افراد مهاجر مشاهده شد: تنها حدود نیمی از این عاملان دارای تابعیت آلمانی بودند. لوْتس می‌گوید: صرف‌نظر از خاستگاه، الگوهای اجتماعی پدرسالارانه و جنسیت‌زده در کل بسیار رایج‌اند. «از آنجا که زنان و مردان مهاجر در آلمان بیش از حد متوسط با محرومیت اجتماعی–اقتصادی روبه‌رو هستند، این امر احتمالاً بخشی از این حضور بیش‌ازحد را توضیح می‌دهد.» در محیط‌های مهاجر نیز میزان آسیب‌پذیری زنان اغلب بیشتر است: روابط معمولاً منزوی‌تر است، زنان نقاط اتکای اجتماعی کمتری در آلمان دارند، و محیط نزدیک اجتماعی نیز بیشتر به خشونت علیه زنان میدان می‌دهد.
سه سال تحلیل جامع پرونده‌ها
برای این مطالعه، متخصصانی از حوزه‌های جرم‌شناسی، حقوق، جامعه‌شناسی و روان‌شناسی طی سه سال پرونده‌ها را به‌طور جامع بررسی کردند. بر اساس آمار جنایی پلیس در سال ۲۰۱۷، آنان ۲۹۲ پرونده از پنج ایالت آلمان را بررسی کردند که در آنها حداقل یک زن مورد خشونت قرار گرفته بود. در نهایت، ۱۹۷ مورد از این پرونده‌ها به‌عنوان قتل یا اقدام به قتل زنان تشخیص داده شد. دو سوم این موارد، یعنی ۱۳۳ پرونده، از سوی پژوهشگران به‌عنوان فمینی‌ساید تعریف شدند.
بنابر یافته‌ها، از میان ۲۹۲ پرونده ثبت‌شده اولیه پلیس، ۴۶ درصد فمینی‌ساید بودند. بنابراین، «آمار جنایی پلیس به‌تنهایی برای تعیین تعداد فمینی‌سایدها در آلمان درست نیست»، این را فلوریان ربمان، حقوقدان و جرم‌شناس توبینگنی، توضیح می‌دهد.
فمینی‌ساید به‌عنوان گونه‌ای از خشونت پدرسالارانه
پژوهشگران تأکید می‌کنند که باید الگوهای اجتماعی جنسیت‌زده و پدرسالارانه در تربیت مردان را به‌طور ویژه مورد توجه قرار داد. به گفته مایر، فمینی‌ساید فقط بخشی از خشونت است؛ برخی عاملان همچنین برای مجازات زنان، کودکان یا افراد نزدیک به آنها را می‌کشند. «در واقع با یک خشونت پدرسالارانه سروکار داریم که بسیار گسترده‌تر است و گونه‌های بسیار متنوعی دارد».
برای جلوگیری از فمینی‌ساید در آینده، پژوهشگران چندین اقدام را پیشنهاد می‌کنند: آموزش پلیس، حمایت از افراد دارای مشکلات روانی، استفاده از پابند الکترونیکی و افزایش ظرفیت خانه‌های امن برای زنان. همچنین به نظر پژوهشگران اصلاح قانون حق حضانت نیز ضروری است، زیرا بسیاری از عاملان از طریق حق نگهداری یا قوانین ارتباط با کودکان دوباره با قربانیان تماس پیدا می‌کنند.
ربمان، متخصص حقوق کیفری، همچنین خواستار اصلاحات گسترده در حقوق کیفری است. او معرفی یک «پایش‌گر قتل در آلمان» (German Homicide Monitor – GHM) را نیز ضروری می‌داند که بتوان با آن قتل‌ها را در آلمان به‌صورت مستمر و مقایسه‌ای میان ایالت‌ها تحلیل کرد. در سطح اروپا چنین سازوکاری از پیش وجود دارد.
به نقل از نشریه تاتس Taz
|
|