برای آتش بس فوری، چه می‌توان کرد؟
Tue 17 06 2025
سعید مقیسه‌ای
در میانه‌ی یکی از حساس‌ترین و غم‌بارترین لحظات تاریخ معاصر ایران، پرسشی بنیادین و پرمناقشه در برابر ما قرار گرفته است: آیا می‌توان در عین دفاع از صلح، دموکراسی‌خواهی، عدالت‌محوری و حقوق بشر، چشم امید به حمله‌ی نظامی یکی از خشن‌ترین و جنایتکارترین دولت‌های جهان برای سرنگونی یک رژیم تمامیت‌خواه داشت؟
شوربختانه، بخشی از مردم، از سر استیصال، و نیز بخشی از اپوزیسیون، به جای تمرکز بر سازمان‌دهی نیروهای دموکراتیک، دل‌خوش به دخالت نظامی خارجی به‌عنوان راهی برای گذار از جمهوری اسلامی شده‌اند.
بی‌تردید جمهوری اسلامی، رژیمی سرکوب‌گر و ضد دموکراتیک است و خواست گذار از آن، به مطالبه‌ای ملی بدل شده است. اما تاریخ معاصر به ما آموخته که خلا قدرت در لحظه‌ی فروپاشی، به‌ویژه با دخالت خارجی، می‌تواند فجایع گسترده‌ای به بار آورد. عراقِ پس از صدام، لیبیِ پس از قذافی، مثال‌های زنده‌ای از این وضعیت‌اند. در هر دو کشور، سرنگونی دیکتاتور بدون وجود آلترناتیو دموکراتیکِ منسجم، به آشوب، جنگ داخلی، فرقه‌گرایی و فروپاشی اجتماعی منجر شد.
امروز در ایران، نه حاکمیت مشروعیتی دارد و نه آلترناتیوی دموکراتیک و همگانی وجود دارد. در این شرایط، مسئولیت تاریخی ملت ایران، خلق یک مسیر سوم است:
مقاومتی مستقل از هر دو قطب جنگ‌افروز؛ ایستادگی در برابر تجاوز خارجی، همراه با مبارزه برای گذار از استبداد، به سوی یک نظم سیاسی دموکراتیک، صلح‌طلب، عدالت‌محور و مدافع حقوق بشر.
اما آنچه در این لحظه فوریت دارد، رسیدن به یک آتش‌بس فوری است. این آتش‌بس می‌تواند نخستین قطعه از پازلی باشد که گذار دمکراتیک و مسالمت‌آمیز از وضع موجود را ممکن کند. پیشنهادی گام‌به‌گام در این مسیر می تواند چنین باشد:
۱. استعفا یا عزل علی خامنه‌ای از رهبری کشور.
۲. بر اساس اصل ۱۱۱ قانون اساسی، تشکیل «شورای موقت رهبری» به جای رهبری فعلی.
۳. مذاکرات مستقیم شورای موقت رهبری با آمریکا برای توقف سریع بحران، با پذیرش موقت تعطیلی کامل غنی‌سازی هسته‌ای.
۴. مشروط کردن آینده برنامه هسته‌ای ایران به برگزاری یک رفراندوم تحت نظارت بین‌المللی
۵. شورای موقت رهبری، به جای فعال‌سازی دوباره مجلس خبرگان، فرآیند فراگیر و دمکراتیک تشکیل مجلس مؤسسان را آغاز کند.
۶. مجلس مؤسسان، روند تغییر قانون اساسی را طراحی کرده و نتیجه را در قالب قانون اساسی جدید به همه‌پرسی بگذارد.
این مسیر، در بستر جنگ موجود اما تنها با فشار سیاسی، مشارکت فعال مردم، و حمایت جامعه‌ی جهانی از صدای مستقل ایرانیان ممکن است.
نه جنگ، نه استبداد، بلکه «صلح همراه با دموکراسی» هدفی است که باید برای رسیدن به آن مبارزه کرد.
|
|
