عصر نو
www.asre-nou.net

سرمایه‌داری چین دارد سیاره زمین را نابود می‌کند

ترجمه‌ی احمد سیف
Mon 28 04 2025



مقام اول در انرژی سبز:

چین در صدر جهان در تولید و نصب انرژی‌های تجدیدپذیر قرار دارد. این کشور ۸۰ درصد ماژول‌های خورشیدی (PV) جهان را تولید می‌کند. همچنین در زمینه خودروهای برقی (۶۲ درصد از تولید جهانی) و باتری‌های خودروهای برقی (۷۷ درصد) پیشتاز است. اما به‌دلیل عملکرد بی‌نظم نظام سرمایه‌داری، بخش «سبز» پیشرفته چین در حال غرق شدن در ظرفیت مازاد است. تقاضای مصرف‌کننده در چین به‌طور کلی راکد مانده است. فروش خودروهای برقی و پنل‌های خورشیدی در سال ۲۰۲۴ به‌شدت کاهش یافته است. ظرفیت مازاد باعث کاهش قیمت‌ها شده و در نتیجه، تولیدکنندگان زیان‌ده در این بخش‌ها ده‌ها هزار کارگر را اخراج کرده‌اند. از طرف دیگر، ژئوپلیتیک نیز باعث شده بازارهای صادراتی بزرگ مانند اروپا، دیوارهای تعرفه‌ای علیه خودروهای برقی، انرژی خورشیدی و بادی چین ایجاد کنند.

با وجود این‌که تولید برق از نیروگاه‌های خورشیدی و بادی جدید در چین ارزان‌تر از سوخت‌های فسیلی است، کمتر از ۱۴ درصد برق چین از انرژی خورشیدی (۹.۱ درصد) و بادی (۳.۳ درصد) تأمین می‌شود. برای رژیم حزب کمونیست چین، زغال‌سنگ همچنان پادشاه است. درگیری امپریالیستی چین و آمریکا نیز بر ناتوانی پکن در کنار گذاشتن زغال‌سنگ می‌افزاید؛ چراکه این کشور چهارمین ذخایر بزرگ زغال‌سنگ جهان را در اختیار دارد.

رکوردهای گرما و سیل

تابستان ۲۰۲۴ در چین با رکوردشکنی‌های اقلیمی همراه بود: موج‌های گرما، خشکسالی و شروع زودهنگام فصل سیل. جولای، گرم‌ترین ماه ثبت‌شده در تاریخ چین بود. موج گرما در آگوست هم ادامه یافت و شهرهایی مانند شانگهای و هانگژو چندین روز دمای بالای ۴۰ درجه سانتی‌گراد را تجربه کردند. این در حالی است که بهار ۲۰۲۴ نیز گرم‌ترین بهار ثبت‌شده در سراسر چین بود. در زمان نگارش این گزارش، هشدار رسمی برای ۲۵ سیل صادر شده، در حالی که کشور تنها نیمی از فصل اوج سیل را پشت سر گذاشته است. این بیشترین تعداد سیل‌های مهم از زمان آغاز ثبت آمار در ۱۹۹۸ است. بزرگ‌ترین رود چین، یانگ‌تسه، تاکنون سه بار در سال ۲۰۲۴ طغیان کرده که باعث تخلیه‌های گسترده و خسارات اقتصادی شده است.

چین در مرکز بحران اقلیمی قرار دارد و مسئول یک‌سوم از کل انتشار کربن جهان است. در سال گذشته، انتشار کربن چین ۵۶۵ میلیون تن افزایش یافت (به ۱۲.۶ میلیارد تن رسید) که معادل اضافه شدن یک اندونزی یا عربستان سعودی به انتشار جهانی است. طبق تحلیل شرکت XDI، چین همچنین میزبان ۱۶ منطقه از ۲۰ منطقه‌ی در معرض بیشترین خطر تغییرات اقلیمی در جهان است. استان صنعتی جیانگ‌سو به‌عنوان آسیب‌پذیرترین منطقه جهان رتبه‌بندی شده و استان شاندونگ در رتبه دوم قرار دارد.

زغال‌سنگ بیشتر از همیشه

نزدیک به ۶۰ درصد از کل زغال‌سنگ مصرفی جهان در چین سوزانده می‌شود. زغال‌سنگ آلوده‌ترین سوخت فسیلی است و بیشترین دی‌اکسیدکربن را در ازای هر واحد انرژی آزاد می‌کند. آلودگی ناشی از زغال‌سنگ یک بحران بزرگ سلامت عمومی است. به گفته سازمان بهداشت جهانی، سالانه دو میلیون نفر در چین بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. با وجود پیشرفت چشمگیر چین در انرژی‌های تجدیدپذیر، این کشور هنوز ۵۹.۶ درصد از برق خود را از زغال‌سنگ تأمین می‌کند و مصرف زغال‌سنگ آن در سال ۲۰۲۳ به رکوردی جدید رسید. منافع قدرتمند درون حزب کمونیست و استان‌های خاصی که وابستگی زیادی به زغال‌سنگ دارند، مانع از کنار گذاشتن آن می‌شوند. سال گذشته، ۹۵ درصد از ساخت نیروگاه‌های جدید زغال‌سنگی جهان در چین بود.

ژئوپولیتیک و "امپریالیسم سبز"

کشورهای سرمایه‌داری غربی به رهبری آمریکا در حال «کاهش ریسک» از اقتصاد چین هستند و دیوارهای تعرفه‌ای علیه خودروهای برقی، باتری‌ها، پنل‌های خورشیدی و دیگر فناوری‌های سبز چین ایجاد می‌کنند. این میدان نبردی کلیدی در درگیری امپریالیستی جهانی است که با ظاهری «سبز» پوشانده شده است. انگیزه سرمایه‌داران نه نجات زمین، بلکه محافظت از صنایع و قدرت اقتصادی خودشان برای اهداف جنگی است. در مواجهه با رکود اقتصادی تاریخی، شی جین‌پینگ تمام امید خود را بر تولید «نیروهای مولد با کیفیت جدید» گذاشته است. نتیجه آن، تولید بیش از حد و ظرفیت مازاد است که باید به بازارهای خارجی صادر شود. در جولای، اتحادیه اروپا تعرفه ۴۸ درصدی بر برخی خودروهای برقی چینی اعمال کرد، در حالی که دولت آمریکا در ماه می تعرفه ۱۰۰ درصدی گذاشت. خودروهای برقی چینی اغلب ارزان‌تر و با کیفیت‌تر از رقبای غربی هستند، اما سرمایه‌داران غربی اجازه نخواهند داد سلطه بزرگ چین، صنعت خودرو آن‌ها را از بین ببرد. خودروهای برقی آن‌گونه که ادعا می‌شود، سبز نیستند. تولید یک خودروی برقی چینی متوسط، دو برابر بیشتر از یک خودروی بنزینی مشابه دی‌اکسیدکربن منتشر می‌کند. کارخانه‌های باتری چین که عمدتاً با زغال‌سنگ کار می‌کنند، آلاینده‌های سنگینی هستند.

شبکه برق و محدودیت‌ها

چین بزرگ‌ترین ظرفیت انرژی خورشیدی و بادی جهان را ساخته، اما شبکه برق قادر به استفاده کامل از آن نیست. «محدودسازی» تولید – یعنی کاهش خروجی به‌دلیل خطر بار اضافی بر شبکه – باعث کم‌استفاده شدن ساختاری از انرژی‌های تجدیدپذیر به نفع زغال‌سنگ شده است. طبق گزارش CCTV، در استان شاندونگ تا ۵۰ تا ۷۰ درصد برق خورشیدی تولیدشده محدود می‌شود. استان‌های هِبی و هِنان نیز مشکلات مشابهی گزارش کرده‌اند. یک مقام محلی به «ساوث چاینا مورنینگ پست» گفت: «شبکه دیگر نمی‌تواند انرژی جدید را جذب کند.» بازار برق چین «شبه‌فئودالی» و پراکنده است و توسط دولت‌های استانی اداره می‌شود که به‌شدت زغال‌سنگ را به گزینه‌های سبز ترجیح می‌دهند.

آرماگدون اقلیمی

دمای جهانی برای ۱۲ ماه متوالی رکورد زده است. میانگین دمای جهانی از ژوئن ۲۰۲۳ تا می ۲۰۲۴، حدود ۱.۶۳ درجه سانتی‌گراد بالاتر از میانگین پیشاصنعتی بوده و از خط قرمز ۱.۵ درجه عبور کرده است. مدیر «سرویس تغییرات اقلیمی کوپرنیکوس» هشدار داد: «این رشته از گرم‌ترین ماه‌ها، در آینده سرد تلقی خواهد شد.» اقیانوس‌ها دیگر نقش «جاذب اقلیم» را ایفا نمی‌کنند. «فایننشال تایمز» گزارش داد که طی ۱۵ ماه گذشته، «دمای سطح دریا در سراسر جهان به رکوردهایی رسیده و در همان سطح باقی مانده است و این موضوع باعث گرما، ذوب یخ‌های دریا و موج‌های گرمایی شده است.» دمای آب در آتلانتیک شمالی به گفته آن‌ها «فراتر از حد افراطی» بوده است. یکی از نتایج این امر، شدت بیشتر فصل توفان‌های آتلانتیک است. توفان بریل که در جولای به مکزیک و تگزاس برخورد کرد، زودترین توفان با بیشترین شدت در تاریخ ثبت‌شده بود.

گزارش سازمان ملل هشدار داد که خشکسالی، کمبود غذا و قحطی ناشی از گرمایش جهانی بر میلیاردها نفر تأثیر خواهد گذاشت. این گزارش می‌گوید تا یک‌پنجم جمعیت چین ممکن است در قرن ۲۱ با خشکسالی شدید مواجه شوند. نظام سرمایه‌داری مسیر فاجعه را برای بشریت قفل کرده است – دولت‌ها و شرکت‌های بزرگ چیزی جز حرف‌های توخالی و سیاست‌های طرفدار ثروتمندان ندارند که آینده سیاره را بیشتر به خطر می‌اندازد. تنها تغییر بنیادین سیستم، با ساخت مجدد تولید بر پایه سوسیالیسم و پایداری زیست‌محیطی، می‌تواند بشریت را از مسیر فاجعه سرمایه‌داری جدا کند.

جنگ اقلیمی، جنگ طبقاتی است

به گفته تحقیقات آکسفام و مؤسسه محیط‌زیستی استکهلم، ۱ درصد ثروتمندترین جمعیت جهان (۷۷ میلیون نفر) بیشتر از ۶۶ درصد فقیرترین (۵ میلیارد نفر) دی‌اکسیدکربن منتشر می‌کنند. کربن اضافی تولیدشده توسط این «نخبگان آلاینده» در سال‌های آینده باعث ۱.۳ میلیون مرگ ناشی از گرما خواهد شد. ثروتمندان افراطی ردپای کربنی عظیمی دارند – با کاخ‌ها، کشتی‌های تفریحی و جت‌های شخصی. آفریقا که خانه حدود یک‌ششم جمعیت جهان است، فقط ۴ درصد از انتشار جهانی را تولید می‌کند.

برای درک فاجعه اقلیمی و آنچه باید انجام شود، باید ببینیم که ریشه مشکل، نظام سودمحور سرمایه‌داری است. اعتراضات اقلیمی باید مستقیماً این نظام اقتصادی را هدف بگیرند تا فوریت تغییر انقلابی برای خلع ید از طبقه سرمایه‌دار «آلاینده» و قرار دادن اقتصاد و شرکت‌های بزرگ تحت مالکیت عمومی و کنترل دموکراتیک کارگران را نشان دهند. تنها چنین برنامه سوسیالیستی سبز می‌تواند سیاره را نجات دهد.

اصل مقاله را به انگلیسی دراین لینک بخوانید.
https://chinaworker.info/en/2024/09/22/46094/