تحلیلی از اینس تسوتل، واشنگتن
اعلام جنگ تجاری ترامپ علیه جهان
به نقل از اشپیگل آنلاین
Thu 3 04 2025
با اعمال تعرفه ۱۰ درصدی بر تمامی واردات و تعرفه‌های سخت‌گیرانه‌تر برای برخی کشورها، رئیس‌جمهور ایالات متحده توافق با شرکای تجاری آمریکا را کنار می‌گذارد. تحلیل‌گران شوکه شده‌اند و بازارها دچار افت می‌شوند.
ترامپ از آنچه در پیش است لذت می‌برد
دونالد ترامپ آشکارا از اتفاقاتی که در راه است، لذت می‌برد. او پس از اعلام جنگ تجاری خود علیه جهان گفت: «به‌زودی همه رؤسای جمهور خارجی، نخست‌وزیران، پادشاهان، ملکه‌ها، سفرا و سایرین تماس خواهند گرفت تا از این تعرفه‌ها معاف شوند.»
اما آیا این رئیس‌جمهور که خود را انتقام‌گیرنده یک ملت رنج‌دیده می‌داند، هنوز آماده مصالحه واقعی است؟ سیاست تعرفه‌ای او چنین چیزی را نشان نمی‌دهد. اسوار پرساد، کارشناس برجسته تجارت بین‌الملل، معتقد است: «ترامپ تصمیم گرفته است نظام فعلی روابط تجاری بین‌المللی را از بین ببرد.» به گفته این استاد دانشگاه کرنل، دوران تجارت آزاد و گسترده جهانی که بر پایه یک چارچوب قانونی مشترک بنا شده بود، «به شکلی ناگهانی به پایان رسیده است.»
کاخ سفید تا آخرین لحظه دنیا را در بی‌خبری نگه داشت که ترامپ برای «روز آزادی» چه برنامه‌ای دارد—روزی که او آن را به‌عنوان روز رهایی اعلام کرده بود. دو گزینه ممکن در نظر گرفته شده بود: اعمال تعرفه‌ای واحد بر تمامی واردات یا تعیین نرخ‌های متفاوت برای هر کشور.
ترامپ در نهایت هر دو روش را ترکیب کرد—یک حمله آشکار به تجارت آزاد. از این پس، آمریکا حداقل ۱۰ درصد تعرفه گمرکی بر کالاهای وارداتی وضع خواهد کرد. اما برای برخی کشورها این رقم بسیار بالاتر خواهد بود:
اتحادیه اروپا مشمول ۲۰ درصد تعرفه خواهد شد.
چین با ۳۴ درصد مواجه خواهد شد—علاوه بر ۲۰ درصدی که قبلاً اعمال شده بود.
برخی صنایع نیز قوانین خاص خود را خواهند داشت، از جمله تعرفه ۲۵ درصدی بر خودروها که این هفته اجرا می‌شود و نگرانی جدی‌ای برای خودروسازان آلمانی ایجاد کرده است.
کاخ سفید روش تعیین تعرفه‌ها را فاش نمی‌کند
ترامپ، که برای این اعلامیه تمام اعضای کابینه‌اش را به باغ رز کاخ سفید فراخوانده بود، فرمان خود را با لحنی پرشور به‌عنوان «اعلامیه استقلال اقتصادی» آمریکا جشن گرفت. اما دولت او هیچ توضیحی درباره روش تعیین این تعرفه‌های سنگین—مانند ۴۶ درصد برای ویتنام—ارائه نداد.
ادعای "متقابل دوستانه"، اما با معیارهای ترامپ
دولت ترامپ مدعی است که رویکردی «متقابل و دوستانه» در پیش گرفته است، به این معنا که تنها نیمی از تعرفه‌هایی را که یک کشور بر واردات از آمریکا اعمال می‌کند، بر کالاهای آن کشور وضع خواهد کرد. اما این محاسبات شامل چیزی فراتر از تعرفه‌های مستقیم است—ترامپ آن را «همه اشکال تقلب» می‌نامد.
در این چارچوب، عواملی مانند مالیات بر ارزش افزوده، الزامات صدور گواهینامه برای حمایت از مصرف‌کنندگان و حتی سیاست‌های اقتصادی داخلی نیز در نظر گرفته می‌شوند. در مورد آلمان، دولت ترامپ ادعا می‌کند که این کشور با «سرکوب مصرف داخلی» باعث افزایش رقابت‌پذیری کالاهای صادراتی خود می‌شود.
در عین حال، در مواردی که به نفع آمریکا باشد، استثناهایی در این سیاست جدید گنجانده شده است—مانند واردات ضروری انرژی و مواد معدنی.
اما ماهیت گزینشی این سیاست زمانی آشکارتر می‌شود که ببینیم کانادا و مکزیک، دو کشوری که ترامپ پس از انتخابات به‌شدت علیه آن‌ها موضع گرفته بود، در این دور از تعرفه‌ها تا حد زیادی در امان مانده‌اند. مبادلات تجاری دوجانبه در چارچوب توافق تجارت آزاد آمریکای شمالی (NAFTA) همچنان بدون تغییر باقی خواهد ماند.
بریتانیا و ژاپن هم گرفتار تعرفه‌های آمریکا شدند
بریتانیا، که اخیراً در تجارت کالا با آمریکا دچار کسری تجاری شده است، اکنون مشمول تعرفه ۱۰ درصدی آمریکا خواهد شد. ژاپن نیز، با وجود اینکه یکی از پایین‌ترین نرخ‌های تعرفه‌ای جهان را بر کالاهای غیرکشاورزی اعمال می‌کند، با یک تعرفه تنبیهی ۲۴ درصدی مواجه شده است. آنتونی آلبانیزی، نخست‌وزیر استرالیا، این سیاست را به‌شدت محکوم کرده و گفته است که این نظام تعرفه‌ای «هیچ مبنای منطقی» ندارد. او تأکید کرد که اگر قرار بود تعرفه‌ای متقابل برای استرالیا در نظر گرفته شود، «این تعرفه باید صفر باشد، نه ۱۰ درصد.»
تعرفه‌ها برای ترامپ فقط یک ابزار فشار نیستند
اما ترامپ به این انتقادات اعتنایی ندارد. او به کشورهایی که از این سیاست شکایت دارند، خواهد گفت: «تعرفه‌های خود را حذف کنید، موانع تجاری‌تان را بردارید، و ارزهای خود را دستکاری نکنید.» مقامات دولت او نیز نشان داده‌اند که تمایلی به مصالحه ندارند. حتی اگر برخی کشورها امتیازاتی بگیرند، هیچ کشوری از تعرفه پایه معاف نخواهد شد.
ترامپ همچنین نشان داده است که برخلاف تصور بسیاری، از تعرفه‌ها صرفاً به‌عنوان ابزاری برای مذاکره استفاده نمی‌کند—بلکه به‌طور واقعی به سیاست‌های حمایت‌گرایانه اعتقاد دارد. او گفت: «هیچ‌کس نباید از این سیاست غافلگیر شده باشد. من ۴۰ سال است که درباره آن صحبت می‌کنم. این افتخار من است که سرانجام توانسته‌ام آن را اجرا کنم.»
پیام او به شرکت‌ها نیز کاملاً روشن بود: «اگر می‌خواهید تعرفه شما صفر باشد، محصولتان را همین‌جا در آمریکا تولید کنید.»
تحلیل‌گران از مدل تعرفه‌ای ترامپ شوکه شده‌اند
برخلاف رئیس‌جمهور آمریکا، سرمایه‌گذاران و اقتصاددانان تردید دارند که ایالات متحده وارد «عصر طلایی» مورد ادعای ترامپ شود. ادوارد یاردنی، کارشناس مالی، هشدار داد: «روز بعد از روز آزادی ممکن است در وال‌استریت بیشتر شبیه روز دی-دی باشد.» و به گفته او، سرمایه‌گذاران در این نبرد در جبهه بازندگان خواهند بود.
روز چهارشنبه، پس از پایان معاملات رسمی، سهام شرکت‌هایی مانند والمارت، اپل و نایکی—که به واردات وابسته هستند—افت شدیدی داشت. دنیل آیوز، تحلیل‌گر فناوری در Wedbush، مدل تعرفه‌ای ترامپ را «بدتر از بدترین سناریو» توصیف کرد. بسیاری از اقتصاددانان در هفته‌های اخیر هشدار داده‌اند که افزایش تعرفه‌ها باعث بالا رفتن قیمت‌ها و در نتیجه تشدید تورم و کاهش رشد اقتصادی در آمریکا خواهد شد. بر اساس محاسبات بلومبرگ اکونومیکس، تعرفه‌های متوسط واردات آمریکا اکنون تا ۱۷ درصد افزایش خواهد یافت. این تحلیل‌گران هشدار داده‌اند که چنین وضعیتی «می‌تواند خطرات رکود تورمی قابل‌توجهی برای اقتصاد آمریکا ایجاد کند.»
در همین حال، بسیاری از کشورها اعلام کرده‌اند که در برابر این سیاست مقاومت خواهند کرد. اورسولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، پس از سخنرانی ترامپ تأکید کرد که اتحادیه اروپا از قبل طرحی برای اقدامات تلافی‌جویانه آماده کرده است. بااین‌حال، او در وهله نخست بر مذاکره تأکید دارد.
تنش‌های تجاری و نارضایتی حتی در میان جمهوری‌خواهان
سیاستمداران تجاری در بروکسل گزینه‌هایی مانند اعمال مالیات دیجیتال بر شرکت‌های فناوری آمریکایی را به‌عنوان اقدام متقابل مطرح کرده‌اند. اما وزیر خزانه‌داری آمریکا، اسکات بسنت، هشدار داده است که چنین اقدامی می‌تواند تنش‌ها را تشدید کند. او تهدید کرد: «به شرکای تجاری آمریکا توصیه می‌کنم که به دنبال اقدامات تلافی‌جویانه نباشند.» و درباره امکان مذاکره گفت: «باید ببینیم چه پیش می‌آید.»
در همین حال، حتی در میان جمهوری‌خواهان نیز نگرانی‌ها درباره مسیر تجاری ترامپ رو به افزایش است. اندکی پس از سخنرانی او در باغ رز کاخ سفید، سنا قطعنامه‌ای را تصویب کرد که اختیار رئیس‌جمهور برای اعلام وضعیت اضطراری ملی علیه کانادا را لغو می‌کند. چهار سناتور جمهوری‌خواه نیز در کنار دموکرات‌ها به این مصوبه رأی دادند.
بااین‌که این طرح در مجلس نمایندگان شانس تصویب ندارد، اما سناتور رند پال با اظهاراتش احساسات بسیاری را بازتاب داد: «تعرفه‌ها یک اشتباه وحشتناک هستند.»
به نقل از اشپیگل آنلاین
|
|