چند گفتگو با مهرداد درویش پور
درباره مرگ رئیس و پیامدهای آن
Sat 25 05 2024
گفتگو با ایران اینترناسیونال
در این گفتگو درباره دلایل تفاوت و اکنش حکومت و مردم درباره مرگ رئیسی و یارانش سخن گفتم. اشاره کردم که.
برای طرفداران حکومت از دست رفتن یکی از نمادهای اصلی سرکوب و ترور و وحشت ضربه بزرگی بوده است، برای مردم اما جشن و شادی نشانگر شدت انزجار جامعه از این حکومت و نوعی اعتراض است. همچنین پیامد این حادثه قوت گیری اعتماد به نفس ولو لحظه ای مردم در جنگ روانی است که روحیه طرفداران نظام را تضعیف می کند. البته ما خواستار دست یابی به محاکمه عادلانه سران این نظام و از جمله رئیسی در دادگاه هستیم.
https://www.youtube.com/
گفتگو با صدای آمریکا
در این گفتگو که همراه با تقی رحمانی و نسیم بهروز صورت گرفت گفتم سقوط هلیکوپتر و کشته شدن آیت الله قاتل و همراهانش هرچند با ابهامات بسیاری درباره سانحه بودن یا خرابکاری عمدی توسط دخالت عوامل داخلی یا خارجی روبرو است، اما بعید به نظر می رسد با توجه به پیامدهای احتمالی، حکومت علاقه چندانی به راز زدایی همه جانبه از آن داشته باشد. با این همه و مستقل از هر دلیل این رخداد، مرگ رئیسی و یارانش موجی گسترده ای از خوشحالی ایرانیان را در سراسر دنیا برانگیخت. بسیاری از قربانیان جنایات او و نظام افسوس می خوردند که چگونه او و یارانش از چنگال یک محاکمه عادلانه در دادگاه های بین اللملی بابت جنایت هایشان رها شدند. با این همه فقدان امکان تحقق دومی در چشم انداز نزدیک پیش رو مانع از خرسندی عمومی از چنین مرگ بهت انگیزی نشد.
. ابعاد حیرت انگیز شادی و طنز پردازی همگانی و ابتکارات کم نظیر ایرانیان در صفحات مجازی بیش از هرچیز تنها نشانگر میزان خشم و انزجار مردم از او و نظام حاکم و اعتراض به آن است. به همان گونه که مرگ پینوشه در شیلی و مرگ دیگر دیکتاتورها موجب شادی مردمی بودند که خود را قربانی جنایات آنها می دانستند. همچنین مرگ رئیسی و دستیارانش از آنجا که ضربه ای به اقتدار به شدت آسیب دیده نظام زده، اعتماد به نفس مردم را در رویارویی با آن افزایش داده است. ولو آن که این خوشحالی و حس افزایش اعتماد به نفس لحظه ای و گذرا باشد. به ویژه از آنجا که رئیسی نه تنها یکی ار جنایت کارترین چهره های این نظام بود، بلکه یکی از اصلی ترین کاندیدای احتمالی برای جانشینی رهبری پس از مرگ خامنه ای بود..
با مرگ او جدی ترین مانع رهبری بعدی مجتبی خامنه ای و موروثی شدن ولایت هم رفع شد. از این منظر این امر نقطه اختتامی بر جنگ قدرت احتمالی بین رئیسی و مجتبی پس از مرگ خامنه ای گذاشت. از سوی دیگر دامنه تنش ها برای احراز پست ریاست جمهوری یا تمایل افراد دیگر برای جانشینی رهبری افزایش خواهد یافت. با این همه تاکنون هیچ نشانه ای از تغییر سیاست جمهوری اسلامی در عرصه داخلی و خارجی در پی این حادثه در دست نیست.
به این گفتگو می توان از دقیقه 11 تا 36 لینک زیر نگاه کرد.
https://www.youtube.com/watch?v=flCrhtnrAa0&t=2s
گفتگو با تلویزیون آرین
در این گفتگو که با همراه با مسعود کمالی صورت گرفت، گفتم با مرگ رئیسی به نظر می آید با انتخابات سردتری نسبت به گذشته روبرو شویم. با توجه به آن که به نظر نمی آید نظام قصد هیچ گشایشی در فضای سیاسی را داشته باشد و شکاف بین نظام و مردم نیز در این حادثه تشدید شده است. اگر حادثه خاصی رخ ندهد یا با تغییر خاصی روبرو نشویم محتمل ترین رویداد بروز انفجار اجتماعی دوباره ای در پی مرگ خامنه ای خواهیم بود که به جدی ترین چالش نظام بدل خواهد شد.
https://www.youtube.com/
گفتگو با رادیو زمانه
بسیاری ابراهیم رئیسی (عضو هیئت مرگ) را یکی از گزینه های جدی برای مقام سومین ولی فقیه جمهوری اسلامی می دانستند. حالا با مرگ او در پی سانحه ی بالگرد، نه تنها صف جانشینی علی خامنه ای خلوت تر شده، بلکه کرسی ریاست جمهوری اسلامی نیز بدون متصدی مانده است.
با مهرداد درویش پور، استاد جامعه شناسی در سوئد در رابطه با آینده سیاسی جمهوری اسلامی و وضعیت جدیدی که مرگ رئیسی برای سیاست در ایران پدید آورده است گفتگو کردیم
آیا نقشه‌های نظام برای جانشینی نقش بر آب شد؟
مهرداد درویش‌پور درباره تاثیر مرگ ابراهیم رئیسی بر نقشه‌ها و برنامه‌های نظام برای دوران جانشینی بر این باور است که این نقشه‌ها چنان مرموزانه و پنهانی چیده شده که نمی‌توان درباره اینکه آیا رئیسی یک گزینه جانشینی بوده است یا خیر، نظر قطعی داد. درویش‌پور با این حال می‌گوید که با توجه به نقش رئیسی در «سرکوب و تولید ارعاب، بی‌رحمی چشمگیرش و وفاداری غیرقابل تردیدش نسبت به رهبری»، او بی‌شک موقعیت خاصی نزد علی خامنه‌ای داشته است و رسیدنش به مقام ریاست‌جمهوری یک گام او را به جانشینی نزدیک‌تر کرده بود.
درویش‌پور بر همین اساس می‌گوید که رئیسی احتمالا یک نامزد مهم برای جانشینی بود و مرگش موجب بر هم زدن نقشه‌های جانشینی و تضعیف نظام می‌شود و این موضوع می‌تواند اقتدار خامنه‌ای را محدود کند و نزاع‌ها و تنش‌های بین جناح‌های مختلف بر سر جانشینی را افزایش دهد.
به نظر درویش‌پور، مرگ رئیسی «موقعیت ویژه و تازه‌ای» را رو به روی جمهوری اسلامی قرار داده است
.
آیا مرگ رئیسی احتمال جانشینی مجتبی خامنه‌ای را افزایش داد؟
به همین ترتیب، مهرداد درویش‌پور درباره احتمال جانشینی مجتبی خامنه‌ای از یک ابراز نظر قطعی اجتناب می‌کند. این استاد جامعه‌شناسی با ارجاع به بحران‌های متعدد سیاسی در ایران و نزاع‌هایی که از ابتدای برقراری جمهوری اسلامی به وجود آمد می‌گوید امروز ممکن است کسانی نماینده مسلم جانشینی به حساب بیایند که فردا بر اثر اتفاقاتی که متغیرهای فراوانی بر آنها تاثیر دارد حذف شوند؛ بنابراین با یقین نمی‌توان گفت مجتبی خامنه‌ای جایگزین بلامنازع برای نظام است، چون اطلاعات کمی درباره حواشی و مخالفت‌ها و موافقت‌ها با جانشینی او داریم. با این حال می‌توان گفت که رفتن رئیسی موقعیت مجتبی خامنه‌ای را «تقویت کرده است».
درویش‌پور معتقد است که جمهوری اسلامی بعد مرگ خامنه‌ای با «بحران کاریسم» مواجه خواهد شد: مرگ رهبر مقتدر و کاریزماتیک نظام را با مشکل جانشینی مواجه می‌کند و این بحران معمولا به موروثی شدن جانشینی یا به فروپاشی منجر می‌شود.
پیش‌بینی‌ها از انتخابات ریاست‌جمهوری آینده چیست؟
مهرداد درویش‌پور درباره انتخابات ریاست جمهوری پیش‌رو نیز بر این باور است که نظام خواهان یک رئیس‌جمهور مقتدر نیست. او با اشاره به نامزدی احتمالی جلیلی و افراد نزدیک به او یا قالیباف می‌گوید که به نظرش بعید است که رئیس‌جمهور بعدی از میان روحانیون انتخاب شود. به باور درویش‌پور در حال حاضر نظام جمهوری اسلامی نیاز به یک فرد سرسپرده دارد و تاب تحمل علنی شدن و گسترش شکاف‌های درونی خود را ندارد، به همین خاطر بعید است که انتخابات پیش‌رو رقابتی باشد و روند «خالص‌سازی» کماکان ادامه خواهد یافت.
https://www.youtube.com/watch?v=OKAJ5SX2gSU
لینک کامل گفتگو در رادیو زمانه
https://www.radiozamaneh.com/819173
|
|
