ارزش تحلیلی مفهوم فساد در فهم اقتصاد سیاسی جمهوری اسلامی
تلویزیون جنبش
Fri 9 02 2024
هدف و ساختار این گفتارچیست؟
بطور فشرده باید بگویم که رسانه‌های جمعی عموما در انتقاد از وضعیت نابسامان اقتصادی در ایران از فساد و اختلاس، «فساد سیستماتیک»، اقتصاد مافیایی، و اصطلاحات مشابه استفاده می‌کنند. حتی خامنه‌ای در پاسخ به این انتقاد ها گفته است که در ایران فساد وجود دارد اما «سیستماتیک» نیست. به باور من مفاهیم مزبور برای فهم اقتصاد سیاسی ایران نه تنها روشنگر نیست بلکه عموما مضامین این مفاهیم را قلب میکند. برای نمونه فساد در اندیشه اقتصادی میتواند تحت شرایطی از نابسامانی اقتصادی بکاهد و مسبب افزایش کارایی اقتصادی شود.
برای این که بحث درباره فساد جنبه تحلیلی یابد لازمست مصاحبه دو بخش را در بربگیرد. بخش نخست به تعریف فساد از جانب نهادهای بین المللى نظیرسازمان ملل، شاخص جهانی فساد، علل و حوزه گسترش فساد (بخش دولتی، خصوصی وغیره)، دیدگاه اقتصاددانان و سیاست پژوهان و جامعه شناسان اختصاص یابد و در بخش دوم آن چه در ایران دوره جمهوری اسلامی فساد نامیده میشود مورد تامل و ریشه یابی قرارگیرد و در پرتو ان به نمونه‌های اخیر همچون چای دبش یا «گم شدن» ۴۸ قطعه قالی نفیس کاخ سعد آباد نیز برخورد شود و این پرسش مطرح گردد که ایا فساد و «فساد سیستماتیک» یا «اقتصاد مافیایی» توصیف دقیقی از آن چه در کشور ما به «نهاد» مبدل شده است می باشد ؟