ایران باید گام های عملی سریع بردارد

مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی 'به ایران سفر می کند'
Fri 2 10 2009

بی بی سی :باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا گفتگوهای امروز ژنو را "شروعی سازنده" خواند اما تاکید کرد باید با "اقدامات عملی سازنده" ایران دنبال شود.
او افزود صبر آمریکا نامحدود نیست و این گفتگوها برای همیشه ادامه نخواهد یافت.
رئیس جمهور آمریکا هشدار داد اگر ایران به تعهدات خود عمل نکند آنگاه واشنگتن فشارهای خود بر تهران را افزایش خواهد داد.
وی گفت ایران دو هفته فرصت دارد به آژانس بین المللی انرژی اتمی اجازه دهد بدون هیچ محدودیتی تاسیسات اتمی قم را مورد بازرسی قرار دهد.
آقای اوباما گفت آمریکا بر اساس احترام و منافع متقابل به مذاکرات خود با دولت ایران ادامه می دهد، اما قول تهران به همکاری نیز باید در عمل نشان داده شود.
رئیس جمهور آمریکا گفت گروه 1+5 متحد است و جامعه جهانی متعهد به منع گسترش سلاح های کشتار جمعی است.
وی گفت: انتقال اورانیم غنی شده با غلظت پایین به کشور ثالت گامی بر جهت اعتماد سازی و صلح آمیز بودن برنامه اتمی ایران است.
هیلاری کلینتون وزیر خارجه آمریکا نیز گفتگوهای اتمی ایران با گروه 1+5 را "سازنده" خواند اما افزود واشنگتن در انتظار اقدامات عملی تهران است.
خانم کلینتون که ساعاتی پس از مذاکرات ژنو با خبرنگاران در واشنگتن سخن می گفت اظهار داشت: "موضوعاتی مطرح و روی میز گذارده شد و ما اکنون منتظریم بینیم با چه سرعتی و آیا اصلا با پاسخی از سوی ایران روبرو خواهیم شد."
وی افزود: "من فکر می کنم روز سازنده ای بود اما هنوز قطعا روشن نیست. ما منتظر می مانیم و نقطه نظراتمان را همچنان مطرح می کنیم تا ببینیم ایران چه تصمیمی می گیرد."
وزیر خارجه آمریکا خواهان اقدامات عملی روشن، مشخص و نتیجه بخش از سوی ایران شد.
از سوی دیگر معاون وزیر امور خارجه آمریکا و دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران در حاشیه مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ در ژنو، به صورت دوجانبه گفت و گو کردند.
دیدار ویلیام برنز و سعید جلیلی روز پنجشنبه ۹ مهر (اول اکتبر) در زمان استراحت بین جلسات صبح و عصر نخستین روز از دور تازه مذاکرات مربوط به پرونده هسته ای ایران انجام شده است.
گزارشی از جزئیات این ملاقات منتشر نشده است.
ملاقات مقامات دو کشور در این سطح، از فروردین ماه سال ۱۳۵۹ که روابط رسمی میان دو کشور قطع شد بی سابقه بوده است.
آقای جلیلی پس از پایان مذاکرات در یک کنفرانس خبری گفت که این گفت و گوها را مثبت ارزیابی می کند.
او گفت دو طرف توافق کرده اند که این مذاکرات در ظرف یک ماه آینده ادامه پیدا یابد.
خاویر سولانا، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز که خود در گفت و گوها حاضر بود گفت که مذاکرات بعدی پیش از پایان ماه اکتبر انجام خواهد شد.
او گفت که این مذاکرات در مورد نگرانی جهانی از برنامه هسته ای ایران و موضوعات دیگری که ایران مطرح کرده انجام خواهد شد.
اشاره آقای سولانا به مجموعه پیشنهاداتی است که ایران به گروه ۱+۵ ارائه کرده است.
او همچنین گفت که ایران تعهد کرده است که به زودی، "شاید در چند هفته آینده" اجازه بازرسی از تأسیسات در دست ساخت غنی سازی اورانیوم خود را به بازرسان سازمان ملل بدهد.
کسری ناجی، خبرنگار اعزامی بی بی سی فارسی به ژنو، به نقل از منابع مطلع می گوید که در مذاکرات روز پنجشنبه، لحن نمایندگان کشورهای گروه ۱+۵ نسبت به دور قبلی مذاکرات که سال گذشته برگزار شد "آرام تر" و دوستانه تر بوده است.
گفت و گو میان نماینده ایران با نمایندگان کشورهای گروه ۱+۵ در ژنو در شرایطی انجام شد که طرفین مذاکره پیش تر در مورد موضوع گفت و گوها نظرات متفاوتی ابراز کرده بودند.
ایران گفته بود غنی سازی اورانیوم را حق خود می داند و حاضر نخواهد بود در مورد این حق گفت و گو کند.
اما کشورهای گروه ۱+۵ می گویند که ایران باید در اجرای قطعنامه های سازمان ملل، غنی سازی اورانیوم را متوقف کند.
آقای جلیلی پیش از سفر به ژنو گفته بود که نگاه کشورش را به این گفت و گوها، "راهبردی، بلند مدت و مبتنی بر همکاری" است.
محمود احمدی نژاد، رئیس جمهوری ایران هم گفته بود که ایران آماده گفت و گوهایی "طولانی"، "هدفمند" و "سازنده" است.
او همچنین پیشنهاد کرده بود که مذاکره میان ایران و گروه ۱+۵ تا سطح سران ارتقاء یابد.
این سخن به معنای ابراز آمادگی آقای احمدی نژاد برای نشستن بر سر یک میز با رئیس جمهوری آمریکا تلقی شد.

مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی به زودی به ایران سفر می کند.
روز جمعه، 2 اکتبر (10 مهر)، رادیو دولتی ایران گزارش کرد که محمد البرادعی، مدیرکل آژانس انرژی اتمی، به دعوت مقامات ایرانی برای گفتگو پیرامون برخی مسایل به زودی از تهران دیدن خواهد کرد.
به گزارش واحد مرکزی خبر، سفر آقای البرادعی به تهران از سوی "گیل تیودور"، سخنگوی آژانس اعلام شده است.
این گزارش را خبرگزاری های بین المللی به نقل از واحد مرکزی خبر منتشر کرده اند و به نقل از منابع آژانس، که از آنها نام برده نشده، افزوده اند که ایران رسما از آقای البرادعی برای سفر به این کشور در آینده نزدیک دعوت به عمل آورده است.
خبر سفر مدیرکل آژانس بین المللی به تهران کوتاه مدتی پس از برگزاری جلسه مذاکرات نمایندگان گروه 1+5 و ایران در ژنو منتشر می شود که با ابراز امیدواری دو طرف به ادامه مذاکرات و حل و فصل اختلافات بر سر فعالیت های هسته ای ایران منتشر می شود در حالیکه اخیرا، انتشار خبر ایجاد یک مرکز جدید غنی سازی اورانیوم در ایران با انتقاداتی از سوی اعضای غربی این گروه و ابراز نگرانی آژانس بین المللی مواجه شده بود.
هفته گذشته کشورهای غربی از ایجاد یک مرکز جدید غنی سازی اورانیوم در نزدیکی قم در ایران خبر دادند و جمهوری اسلامی را به نقض تعهدات خود در قبال پیمان منع گسترش جنگ افزارهای هسته ای - ان پی تی - و اقدام در تعارض با قطعنامه های مصوب شورای امنیت سازمان ملل و شورای حکام آژانس متهم کردند.
قطعنامه های شورای امنیت و شورای حکام از ایران خواسته است تا فعالیت خود در زمینه غنی سازی اورانیوم را، که ایران انجام آن را در تاسیسات نطنز تایید کرده، متوقف سازد اما ایران این قطعنامه های را نپذیرفته است.
خاویر سولانا، مسئول روابط خارجی اتحادیه اروپا که در مذاکرات زنو حضور داشت، گفته است که ایران متعهد شده است به بازرسان آژانس بین المللی امکان دسترسی به "تاسیسات تازه فاش شده غنی سازی" خود را بدهد.
احتمال دارد سفر آقای البرادعی به ایران، که هنوز از سوی منابع دیگر رسما تایید نشده، به منظور فراهم آوردن زمینه اعزام بازرسان آژانس برای بازرسی این تاسیسات و گفتگو در مورد نتایج مذاکرات ژنو صورت گیرد.
چهارشنبه گذشته، آقای البرادعی در واکنش نسبت به انتشار خبر ساخت تاسیسات جدید غنی سازی در ایران گفت که جمهوری اسلامی می بایست وجود چنین مرکزی را پیشاپیش به آگاهی آژانس می رساند.

تاسیسات قم
ایران دو روز پیش از آن، طی نامه ای، آژانس را از وجود تاسیسات غنی سازی قم آگاه ساخته بود اما برخی منابع غربی گفتند که این اقدام ایران تنها پس از آگاهی دولت این کشور از کشف این تاسیسات توسط سازمان های اطلاعاتی غربی صورت گرفت.
ایران تاکید داشته است که براساس تعهدات خود در چارچوب ان پی تی، موظف بوده است وجود تاسیسات غنی سازی را شش ماه قبل از راه اندازی آن به آژانس اطلاع دهد و لزومی نداشته است در مورد آغاز عملیات برپایی این تاسیسات اطلاع رسانی کند.
به گفته مقامات ایرانی، این کشور عملا هجده ماه قبل از اینکه دستگاه های این مرکز عملیات غنی سازی را آغاز کند این موضوع را به اطلاع آژانس رساند و به این ترتیب، بهتر از تعهدات قانونی خود عمل کرده است.
برخی ناظران گفته اند که اختلاف نظر در این زمینه به مساله پروتکل الحاقی به ان پی تی باز می گردد که زیرا کشورهای امضاکننده پروتکل به همکاری گسترده تر با آژانس از جمله اطلاع رسانی فوری و فراهم آوردن امکانات بازرسی در مورد هر نوع اقدام مرتبط با فعالیت های هسته ای ملزم می شوند.
دولت جمهوری اسلامی در دسامبر سال 2003 پروتکل الحاقی را پاراف کرد، اما آن را هرگز به تصویب مجلس نرساند، و در اکتبر سال 2006، در اعتراض به قطعنامه های شورای امنیت، اعلام داشت که دیگر به این پروتکل عمل نمی کند.
دوره خدمت محمد البرادعی در سمت مدیرکل آژانس بین المللی در پایان ماه نوامبر - کمتر از دو ماه دیگر - خاتمه می یابد و یوکیا آمانو، از ژاپن، جانشین او می شود.
آقای البرادعی در شماری از گزارش های خود درباره ایران، گفته است که شواهد کافی در مورد تلاش جمهوری اسلامی برای دستیابی به اسلحه اتمی در پوشش فعالیت های صلح آمیز هسته ای به دست نیامده اما به دلیل عدم همکاری کامل دولت این کشور و عدم شفافیت در اطلاع رسانی، نمی توان غیرنظامی بودن این فعالیت ها را نیز قطعا تایید کرد.
آقای آمانو هم گفته است برای تایید اتهامات کشورهای غربی در مورد برنامه های جمهوری اسلامی در زمینه ساخت تسلیحات اتمی، باید شواهد قطعی ارائه شود.
وی در عین حال معتقد است که ایران، به عنوان یکی از اعضای سازمان ملل و آژانس بین المللی انرژی اتمی، موظف به عمل به قطعنامه های مصوب شورای امنیت و شورای حکام و تعلیق فعالیت در زمینه غنی سازی اورانیوم است.
ایران همواره بر غیرنظامی بودن فعالیت های اتمی خود تاکید ورزیده و در عین حال، غنی سازی اورانیوم برای مصارف صنعتی را بخشی از حقوق خود به عنوان یکی از کشورهای امضا کننده ان پی تی دانسته است.
در مقابل، مخالفان فعالیت های اتمی جمهوری اسلامی گفته اند که با توجه به اینکه این کشور طی چندین سال به فعالیت های مخفیانه هسته ای بدون اطلاع رسانی به آژانس ادامه می داد، تا زمانی که تمامی جزئیات مربوط به برنامه های هسته ای خود را در اختیار آژانس قرار نداده، از نظر جامعه بین المللی قابل اعتماد دانسته نمی شود و نمی تواند از امکانات پیش بینی شده در ان پی تی برخوردار شود.