این سخنرانی مبانی ناسیونالیسم و ملی گرایی را بطور مبسوط و در ۶ مرحله در تاریخ ایران و نیز در مقایسه با دنیای غرب عنوان کرده است. اشکال ناسیونالیسم سرزمینی و نژادی، پان اسلامیسم، پان عربیسم و پان ترکیسم مورد تحلیل قرار گرفته. در عین حال مبانی پدیداری ناسیونالیسم ستیزه جو و حذف گرا نزد تند روها و راست افراطی در صحنه در صحنه سیاسی امروز ایران به چالش کشیده شده است.