لزوم تصحیح یک خطای بزرگ
تصحیح یک خطای بزرگ: نقش عظیم روشنفکران لائیک و سکولار در تولید (و انتقال) اندیشه و هنر
Fri 14 08 2009
فرج سرکوهی در برنامۀ "به عبارت دیگر" تلویزیونِ فارسیِ بی بی سی، که در روزهای سه شنبه – پنج شنبه، 20-22 امرداد 1388، پخش شد، در همسخنی با عنایت فانی نقش روشنفکران لائیک یا سکولار (غیر دینی) را در مبارزات سیاسی کنونی ایران به طور کامل منکر شد و البته، به گونه ای دستپاچه، این امر را نتیجۀ فعل حکومت و انفعال خود روشنفکران لائیک و سکولار دانست .
جای بسی تأسف است که این دو بزرگوار، بویژه فرج سرکوهیِ نازنین که پوست و استخوتن شده بود، با دیدی سطحی نگرانه نتوانسته اند نقش عظیم و دورانساز همۀ روشنفکران غیر دینی (از فیلمساز و نقاش و شاعر و نویسنده و... تا استاد فلسفه و سیاست و جامعه شناسی و ...)، از جمله نقش خود فرج سرکوهی را مشاهده کنند. براستی در حجم عظیم تولید هنری و فکری چه نسبتی میان نقش سکولار ها و لائیکها با نقش روشنفکرانِ باصطلاح مذهبی است؟ بی گمان روشنفکران دینی در تولید اندیشه و نقادی و در تغییر فضای فرهنگی و سیاسی کشور نقش داشته اند؛ اما باید نقش بنیادی روشنفکران لائیک و سکولار را در انتقال و تولید اندیشه و هنر پذیرفت.
نگاهی ساده به فضای هنر و اندیشۀ ایران نشان می دهد که روشنفکران لائیک و سکولار هم پیشگام انتقال و تولید اندیشه و نقد بوده اند و هم در این عرصه نقش غالب را داشته اند. اما روشن است که نظر به سرکوب بی سابقۀ اپوزیسیون و رانده شدن روشنفکران لائیک و سکولار از عرصۀ مبارزۀ سیاسی علنی، نقش آنان نسبت به نقش روشنفکران دینی، به ویژه کنشگران سیاسیِ اصلاح طلب، در پرده است، پرده ای که نباید پردۀ غفلت باشد و همواره روشن بینان آن را کنار زده اند و فردا برای همگان به کنار خواهد رفت.
علی – تهران، پنجشنبه 22 امرداد 1388 ساعت 20