مرزواقعیت و اوهام
Thu 17 01 2019
مجید صدقی
majidsedghi@yahoo
فیلم سوئدی Gräns ( مرز ) دومین ساخته بلند علی عباسی فیلمساز ایرانی مقیم دانمارک که درجشنواره کن سال پیش دربخش نوعی نگاه موفق به دریافت جایزه شد اینروزها برپرده ی سینماهای فرانسه است . فیلمی شگفت آور, زیبا و تامل برانگیزکه با بهره گیری از یک افسانه کهن اسکاندیناوی درباره موجوداتی با مشخصات ظاهری انسان /هیولا و همسو با ( خیر ) و ( شر ) تخیل و واقعیت را به زمان معاصر پیوند می زند ودریک کلام نگاهی خاص به انسان دارد . کارگردان فیلم - متولد 1360 - که خود زاده کشوری است که سالهاست گرفتار( شرملایان !! ) شده در سال 1381 تحصیلات خود را در دانشکده پلی تکنیک تهران رها وبه دانمارک مهاجرت کرد و پس از تحصیل در رشته معماری در استکهلم به دانشکده ملی فیلم دانمارک وارد شد و اولین فیلم بلندش به نام Shelly را درسال 2016 دراین کشورساخت . بک درام ترسناک با شخصیت های عجیب و غریب. این فیلم در شصت و ششمین جشنواره فیلم برلین نمایش داده شد وبسیار مورد توجه قرارگرفت . عباسی پیش از این فیلم کوتاه ( ام برای مارکوس ) را ساخته بود.
مرز برگرفته از داستانی کوتاه به همین نام نوشته ی John Ajvide Lindqvist است که درنگارش فیلمنامه همراه Isabella Eklöf با عباسی همکاری کرد. پیش از این توماس آلفردسون کارگردان سوئدی درسال 2008 با اقتباس از یکی از داستانهای این نویسنده به نام ( اجازه بده فرد درست وارد شود ) فیلم وحشتناک Morse را ساخت . به گفته ی عباسی وی با دیدن این فیلم تصمیم گرفت فیلم مرز را بسازد. کارگردان دردومین فیلمش ژانرها ی متفاوتی را تجربه کرده است . ترکیبی از هیجان , داستان عاشقانه , شگفت آور و حتی وحشتناک .
یک روایت عجیب
موضوع فیلم درباره دو موجود عجیب و متفاوت با مشکلات کروموزومی است . زنی به نام تینا که چهره ای زشت دارد به دلیل توانایی های غیرمعمولش درشناسایی محموله های قاچاق در پست مرزی سوئد کارمی کند .او که دارای شامه ای قوی است درمورد کشف جرائم به پلیس مرزی کمک بسیاری میکند یک روز او به مردی برخورد میکند که مانند او چهره ای زشت و غیرمعمول دارد. تینا به او میگوید که به دلیل تغییرشکل کروموزومی , داشتن رابطه جنسی و نیز داشتن فرزند برای او محال است. مرد که Vor نام دارد به او میگوید که این مساله ای مهم نیست زیرا که تینا هم مانند او یک Troll ( موجودات انسان – هیولا ) است . تینا بعدها درمی یابد که مردی که دوستش دارد درواقع برخلاف خودش یک ترول خبیث محسوب می شود.
ساختن فیلمی درباره ترول ها چالش اصلی عباسی درساخت فیلم مرز بود . عباسی درگفتگویی با تله راما با ذکراین نکته که ساخت این فیلم تقریبا بدون استفاده از جلوه های ویژه بود گفت : من در صفحه ویکی پدیا درباره ترول ها خواندم و به سرعت متوجه شدم که این یک اسطوره اسکاندیناوی است و می نمی توانم هرگزمتخصص درباره این موضوع باشم بنابراین بهتربود که با یک دیدگاه شخصی به این موضوع بپردازم. ترول ها موجوداتی زشت ولی ظاهری مانند انسان دارند ولی درواقع انسان نیستند . درمورد رئالیسم نگران بودم متخصص هیچ ژانری درسینما نیستم . درتمام طول زندگی ام فقط چهارفیلم و حشتناک دیدم. من واقع گرایی جادویی را دوست دارم واقعیت تلخ که درآن تصورات شکوفا می شود . بنابراین ساخت فیلم را شروع کردم درباره دوشخصیتی که از ترول ها هستند و عاشق یکدیگرمی شوند .
چهره های پنهان شده
چهره پردازی درفیلم بسیاراستادانه انجام شده و آنگونه که کارگردان اشاره کرده برای چهره ها قالب گرفته شده که با سیلکون و ژلاتین شکل گرفتند و دو بازیگراصلی فیلم ایوا ملاندر و ایرو میلونوف هرکدام هرروز چهارساعت چهره پردازی شدند .چهره پردازی مسلما یکی از نکات مثبت فیلم بشمارمی رود ولی فیلم مرز فراترازهنر چهره پردازی است .توانایی عباسی درتبدیل یک فولکلور اسکاندیناوی به یک جهان واقعی ستودنی است.دو شخصیت اصلی فیلم می توانند دردنیای امروز هم حضور داشته باشند با این تفاوت که انسان امروز همواره جهره واقعی خود را در پشت یک نقاب زیبا پنهان می کند .
مرز به معنای واقعی یک فیلم شجاعانه , سیاه و شاعرانه است .عباسی با اشاره به رئالیسم جادویی ادبیات آمریکای لاتین نویسندگانی چون گابریل گارسیامارکز, کارلوس فونتس و روبرتو بولا نیو راستایش میکند . و در حوزه سینما فدریکوفللینی را که به گفته او توانایی هایش در پیوند در ژانرهای بسیار متفاوت زیباست . عباسی همچنین از لوئیس بونوئل و شانتال اکرمن نام می برد:
آنها در فیلمهایشان چیزهای بی اهمیت در زندگی را می گرفتند و به آن جنبه سوررئالیستی می دادند.
نمایش فیلم مرز در فرانسه با نقدهای مثبت فراوانی از سوی منتقدان همراه شده است . نشریه معتبرسینمایی ( کایه دوسینما ) درباره فیلم نوشت : با این فیلم , علی عباسی در رده بهترین کارگردانهای سینمای فانتزی معاصرقررمی گیرد. روزنامه ی ( لوموند ) نیزهمراه با نقد مفصلی درباره مرز نوشت : این فیلم انسانیت را در چهره یک هیولا نشان می دهد .
|
|
