عصر نو
www.asre-nou.net

شعری از ویلیام شکسپیر با برگردان احسان طبری

زَر (طلا)

به نقل از نمایشنامه تیمون آتنی
Sun 8 07 2018

زَر (طلا)

(بر اساس نمایشنامه تیمونِ آتِنی timon of athens)

نویسنده: امید
15 تیرماه 1397

پیش گفتار

زنده یاد احسان طبری درسالهای اقامت اجباری در مسکو(اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی) که با نام های مستعاری چون پرویز شاد، ا. سپهر و غیره... و با کسب مقام علمی "نامزد آکادمی علوم فلسفی"، به عنوان شاعر و نویسنده (وحتی گویندگی با رادیو مسکو) فعالیت مستمری داشت و نیز، در سالهای اقامت در لایپزیک(جمهوری دمکراتیک آلمان) که به دریافت عالیترین مقام علمی در رشته فلسفه یعنی"دکتر هابیل در فلسفه" نائل شد، مجموعه فراوانی از متون و اشعاری جاودانه از نام آورانِ عرصه هنر و ادبیات رئالیستی و به ویژه شعرای مشهور روس یا اروپایی را ترجمه و به فارسی روان برگردان نموده است که جز در مواردی یا به مناسبت هایی، متاسفانه کمتر در جایی گردآوری شده و یا انتشار یافته اند. طبري در آلمان شرقي سال‏ها در دانشگاه‏های آلمان تدریس کرد و با زبان‏های عربی و پهلوی و روسی و آلمانی و انگلیسی و فرانسوی و ترکی آذری و ترکی اسلامبولی آشنایی و تسلط کاملی داشت اما، تخصص ویژه او در زمینه‌ی‏ تاریخ فلسفه و ادبیات بود.

یکی از این دست برگردان ها، شعری است از شاعر و نمایشنامه نویس شهیر اروپا - بریتانیایی الاصل- ملقّب به سُخن سرای آون (Bard of Avon) یعنی ویلیام شکسپیر با عنوان "زر" در اثری با عنوان تیمونِ آتِنی timon) of athens). شکسپیر دراین نمایشنامه خود (که با برگردان احسان طبری در ترجمه ای از کتاب ارزشمند "تاریخ رئالیسم" اثر بوریس ساچکوف boris suchkov منتشره درسال 1362 ایران انعکاس داشته)، نیرو و جاذبه سحرآمیزِ "زر" (یا "طلا، این کیمیای خون انسانها..." به تعبیرهوشنگ ابتهاج – سایه) را چنان توصیف و تصویر میکند که با آن، "پَستْ والا، پیرْ بُرنا، کِذبْ حقّ، ناکسْ دلاوَر" می گردد و زنده یاد طبری نیز به چه زیبایی و نبوغی، رسا ترین و مناسب ترین واژه ها را در برگردان آن به زبان فارسی به کار می گیرد.

کتاب "تاریخ رئالیسم" در سال1973 توسط چاپخانه دولتی مسکو(پروگرس) انتشار یافت و سپس درسال 1362 در ایران با ترجمه مولف مشهور و مترجم چیره دست، محمدتقی فرامرزی توسط "نشر تندر" منتشر شده است.
در ادامه، شعر "زر" به نقل از صفحه 17 کتاب مزبور تقدیم محضر همه علاقمندان آن دو نابغه بزرگ می گردد.


"زَر"

ای فلزِ پُربَها، ای جادویِ رَخشَنده، ای زَر
زشت از تو گشته زیبا، تیره گوُن از تو مُنوّر
پَست والا، پیر بُرنا، کِذب حقّ، ناکس دلاوَر
چیست گوئید ای خدایان! ازچه رو این دیوِ اصفر
کاهنان و زاهدان را رانَد از مَعبد به مَنبر
بالشِ آرامشِ بیمار برُباید ز بِستر
گه بسازد دین و گاهی دین دهد بر باد یِکسر
مایه ی آمُرزشِ جُرم است بی فرمان داوَر
از جُذامی دور سازد زشتی آن رَنجِ مُنکَر
دُزد را بر مَسندِ اقبال سازَد تاج بر سَر
بَخشَد او را شهرت و جاه و جلال و قدرت و فَرّ
وآن عَجوزِ شوُم را سازد عروسی نیک مَنظَر
دور شو ای دیوِ مَلعوُن! ای پلیدِ تیرِه گوهَر!

لینک دانلود کتاب "تاریخ رئالیسم" اثر بوریس ساچکوف، چاپ 1974 مسکو و چاپ فارسی 1362 تهران توسط "نشر تندر" با ترجمه محمدتقی فرامرزی (نقل شعر از صفحه 17 کتاب):
http://ketabnak.com/
لینک دانلود ترجمه ای فارسی از نمایشنامه "تیمون اتنی" (timon of athens) اثر ویلیام شکسپیر:
http://ketabnak.com/
لینک گفتگوی سال1392 روزنامه شرق با فواد نظیری، مترجم آثار شکسپیر با روزنامه شرق درباره ترجمه کتاب"تیمون آتنی"(نشر ثالث):
http://www.magiran.com/npview.asp?ID=2887217