زنان بلوچ در صدر شورا

شرق :آمنه شيرافكن
Wed 30 08 2017

شرق : زنان باز هم شگفتي آفريدند؛ اين بار در بخش مرکزي خاش. ٢٢ زن از فردا رئيس شوراي روستاي خود خواهند بود. بخش مرکزي خاش ٦٠٠ آبادي دارد و ١٩١ شورا؛ به اين ترتيب، سهم رياست زنان بر شوراهاي اين بخش، تا اينجاي کار، ١٥ درصد است؛ سهمي که براي مشارکت زنان در ساختار قدرت، شبيه يک معجزه سياسي است. در روستاهاي مختلفي در بخش مرکزي خاش، زنان تنها نامزدهاي انتخابات شورا بودند. ١٥٠ زن نيز عضو علي البدل شوراها در بخش مرکزي خاش شده اند. علي کرد، نماينده خاش در مجلس، در اين زمينه مي گويد: «حضور زنان در قدرت تاثيرگذار است و اين اتفاق را به فال نيک مي گيريم. خوشبختانه زنان در ٢٢ روستاي خاش رئيس شوراي روستا شده اند که اتفاق مثبتي به نظر مي آيد».بخش مرکزي خاش در استان سيستان وبلوچستان واقع است. اين بخش رتبه اول را در ميزان مشارکت زنان در سطح کشور در ثبت نام شوراهاي روستايي به دست آورد. در بهار ٩٦، ثبت نام تعداد زيادي از زنان در اين منطقه باعث شگفتي شد؛ ۳۴۷ زن بلوچ همپاي مردان براي رقابت در ۱۹۱ شوراي اسلامي روستايي (سه شوراي پنج نفره و ۱۸۸ شوراي سه نفره) ثبت نام کردند و از اين تعداد، ٧٠ زن برگزيده شدند. حالا آن ٧٠ نفر برگزيده در ٤٠ شوراي روستا مشغول فعاليت اند. بخش مرکزي خاش با ۱۰ هزار کيلومتر مربع وسعت، نيمي از وسعت شهرستان خاش را دارد و داراي ۸۰ هزار نفر جمعيت و پنج دهستان و ۶۰۰ آبادي و ۱۹۱ شورا و ۷۳ دهياري است.

از استاد دانشگاه تا زن خانه دار
مرتضي شجاعي، بخشدار منطقه، در گفت وگو با «شرق» گفته: «بخش مرکزي خاش با ۱۲۴ کيلومتر مرز با پاکستان، يکي از بزرگ ترين بخش هاي استان است و به لحاظ اجتماعي، بخش مرکزي خاش مرکز ثقل عمده طوايف بلوچ استان به شمار مي آيد. فروردين گذشته و هم زمان با مهلت ثبت نام نامزدهاي شوراهاي روستايي در بخش مرکزي خاش، اين بخش توانست رتبه نخست تعداد ثبت نام کنندگان در بين بخش هاي سطح استان را به دست بياورد».به گفته او، «در ۱۴ شوراي روستا، از سه منتخب، دو نفر خانم هستند و در روستاي افضل آباد، همه اعضاي شورا از ميان زنان انتخاب شدند. در ميان اين زنان از استاد دانشگاه گرفته تا فرهنگي، دانشجو، کشاورز و خانه دار به چشم مي خورد».بخشدار منطقه به تلاش و نگاه مثبت استاندار در افزايش حضور زنان در سطوح مياني قدرت، اشاره دارد: «تلاش استاندار، معاونت استانداري، فرماندار، بخشدار، مديرکل و شهردار و ديگر افراد مسئول در الگوسازي براي زنان و تقويت اعتمادبه نفس آنها با احترام به سنت هاي بومي و محلي در شکل گيري وضعيت امروز تاثيرگذار بوده است. تعداد زيادي دهيار زن در بخش مرکزي خاتم نيز منصوب شده که در جاي خودش نشان موثري است».

نقش مثبت فتواي مراجع اهل سنت در حضور زنان
او همچنين به فتواي مراجع و علماي اهل سنت و تاثير آن بر افزايش حضور زنان در صحنه هاي اجتماعي اشاره دارد: «همه اينها نشان دهنده تغيير باور جامعه نسبت به نقش آفريني زنان به عنوان بخش مهم جامعه، حمايت جامعه مردان و معتمدان و سران طوايف و همچنين فتوا و توصيه هاي علماي شيعه و سني مبني بر ايرادنداشتن حضور زنان در مسئوليت هاي اجتماعي و سياسي است».
مژگان جهاني، استاد دانشگاه است و رئيس شوراي روستاي «گورچان». به فتواي مولوي عبدالحميد و آيت الله سليماني، براي حضورش در انتخابات شورا اشاره دارد و هدف اصلي خود را تلاش براي زدودن محدوديت ها و مشکلات براي زنان روستا عنوان مي کند. درعين حال، جهاني خودش را نماينده تک تک مردم روستاي گورچان مي داند و مي گويد: «پيشبرد طرح هاي هادي روستا، تلاش براي ايجاد فضاي اشتغال و آبادسازي و شادسازي فضاي روستا براي کودکان و نسل جوان»، از برنامه هاي او به شمار مي آيد.

تقدير از مولوي عبدالحميد در حمايت از حضور اجتماعي زنان
به گفته بخشدار بخش مرکزي خاش، «تحليل من اين است که استقبال زنان براي حضور در شوراها علاوه بر نکات مطرح شده، در ارتقاي سطح آگاهي زنان، تلاش آنها براي رشد و ارتقاي اجتماعي، همراهي مردان در روستاها، نگاه مثبت قوم و طايفه و اعتماد روستاييان به زنان براي ايجاد فضاي امن براي مراجعه اهالي روستا ريشه دارد. شايد در خيلي از روستاها، حضور زن در شورا موجب مي شود حضور اجتماعي زنان نيز در سطح روستا بيشتر شده و زنان به آساني به خانم هاي شورا مراجعه کرده و درنهايت اتفاق هاي مثبتي در انتظار مديريت روستاهاي خاش باشد. ارزشمند است که در نقاطي با بافت فرهنگ قومي و طايفه اي، به خوبي زمينه براي حضور زنان در مديريت روستا فراهم شده است».

تلاش براي اشتغال زايي براي مردم هامون
«نصيبه پاکزاد» هم رئيس شوراي روستاي هامون است و فتواهاي مذهبي و حمايت مولوي عبدالحميد و نگاه مثبت استاندار و بخشدار و ديگر مقام هاي مسئول را در فراهم آمدن زمينه براي حضور زنان موثر مي داند. او اشتغال زايي براي زنان و مردان روستا و اجراي طرح هاي توسعه اي و عمراني را از برنامه هاي در اولويت خود معرفي مي کند. پاکزاد نگران استعداد دختران و پسران جواني است که در روستا براي رشد و ارتقاي شغلي و تحصيلي، امکان لازم براي آنها مهيا نشده است.
شجاعي، بخشدار خاش، همچنين درباره سطح تحصيلات زنان روستاي خاش به «شرق» خبر داده: «درصد اندکي از اين زنان، تحصيلات دانشگاهي دارند و درصد بالايي تحصيلات احراز شرايط شورايي دارند؛ يعني امکان و توان خواندن و نوشتن. به همين خاطر، اراده آنها براي حضور در انتخابات، تلاش براي پيروزي در عرصه رقابت و حالا حضور در راس شوراها، اتفاق مثبتي است.» به گفته او «در برخي روستاها، مردان روساي سابق شوراي روستا بوده اند؛ اما در شوراي جديد از سه نفر عضو شورا، دو نفر زن برگزيده شده اند و آنها هم از ميان خود يکي را به رياست برگزيده اند و به همين خاطر، سهم حضور زنان در قدرت بيشتر شده است».