شورای امنیت نحوه اجرای برجام را بررسی کرد
Thu 19 01 2017
بی بی سی: شورای امنیت سازمان ملل در نشست ویژه‌ای نحوه اجرای قطعنامه شماره ۲۲۳۱ شورا در مورد اجرای توافق هسته‌ای با جمهوری الامی (برجام) را بررسی کرده است.
در این جلسه، جفری فلتمن، معاون دبیرکل سازمان ملل در امور سیاسی، در گزارش خود پیرامون اجرای این مصوبه، عملکرد ایران در اجرای قطعنامه را مورد تایید قرار داد و گفت: "سازمان ملل گزارش یا اطلاعاتی در مورد عرضه، فروش یا انتقال مواد مرتبط با عملیات هسته‌ای به ایران در تعارض با محتوای این مصوبه دریافت نکرده است." آقای فلتمن همچنین گفت که اطلاعاتی در تعارض با محتوای قطعنامه شماره ۲۲۳۱، راجع به فعالیت‌های ایران در زمینه موشک‌های بالستیک یا نقل و انتقال مواد و تجهیزات مرتبط با این نوع فعالیت‌ها هم در اختیار شورا قرار نگرفته است.
در مورد موضوع سوم قطعنامه، یعنی نقل و انتقالات تسلیحاتی توسط یا در ارتباط با ایران، معاون دبیرکل سازمان ملل گفت که اطلاعاتی پیرامون توقیف یک محموله اسلحه توسط نیروی دریایی فرانسه در منطقه شمال اقیانوس هند در ماه مارس گذشته و توقیف محموله دیگری در فوریه سال گذشته توسط نیروی دریایی سلطنتی استرالیا در دست است که به تسلیحات توقیف شده در ماه ژوئن سال ۲۰۱۶ "شباهت قابل توجهی" داشته است. وی گفت: "ما در انتظار فرصتی برای بررسی دقیق محموله‌های توقیف شده و دریافت اطلاعات بیشتر در هر سه مورد هستیم تا بتوانیم به طور مستقل مبداء ارسال آنها را تعیین کنیم."
در زمان توقیف برخی از این محموله‌ها، گفته شده بود که منشاء آنها احتمالا ایران بوده و به طور مجاز یا غیرمجاز برای گروه‌های مختلف از جمله حوثی‌ها در یمن ارسال می‌شده است.
آقای فلتمن در گزارش خود به ارتباط تسلیحاتی جمهوری اسلامی با گروه حزب‌الله لبنان نیز اشاره کرد و نسبت به "اظهارات اعضای ارشد حزب‌الله در مورد دریافت دستمزد، هزینه مورد نیاز، اسلحه و موشک از ایران" ابراز نگرانی کرد. وی یادآور شد که در ماه مارس سال گذشته میلادی، ایران در یک نمایشگاه تسلیحاتی در عراق حضور یافت اما تاکید کرد که تمامی تسلیحات به نمایش گذاشته شده به ایران بازگردانده شد و در اختیار طرف ثالث قرار نگرفت.
در نشست روز گذشته،نمایندگان برخی از کشورهای عضو شورای امنیت و مقامات دعوت شده به جلسه نیز در مورد عملکرد برجام طی یک سال گذشته سخنرانی کردند. نماینده اتحادیه اروپا بیانیه فدریکا کوگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، را قرائت کرد که آن آمده بود "تمامی طرف‌های امضا کننده توافق هسته‌ای به تعهدات خود عمل کرده‌اند" و به عنوان نتایج مثبت این توافق، به "افزایش قابل توجه ۶۳ درصدی در تجارت اتحادیه اروپا با ایران تنها طی چهار ماهه اول سال گذشته" اشاره کرد.
سامانتا پاور، نماینده آمریکا در سازمان ملل که برای آخرین بار در این سمت سخن می گفت، اظهار داشت که "این توافق اهمیت دیپلماسی سرسختانه را به عنوان موضوع مرگ و زندگی به خوبی نشان می‌دهد." وی افزود که برجام به خوبی پیش می‌رود و به عنوان نمونه اظهار داشت که "قلب رآکتور آب سنگین ایران در اراک با بتون پر شده" و بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تایید کرده‌اند که ایران دو سوم سانتریفوژهای خود را پیاده کرده و ۹۸ درصد از ذخیره اورانیوم غنی شده خود را به خارج منتقل ساخته و بقیه نیز زیر نظر دایم بازرسان قرار دارد.
وی در عین حال هشدار داد که "پیشرفت در مورد موضوع هسته‌ای نباید نظر شورای امنیت را از سایر اقدامات ایران در بی‌ثبات سازی منطقه خاوریمانه از جمله تهدید علیه اسرائیل و نقض فاحش حقوق بشر شهروندان خود منحرف سازد."
اظهارات خانم پاور در تایید برجام در حالی منتشر می‌شود که دوره ریاست جمهوری باراک اوباما، و دوره خدمت جان کری، وزیر خارجه او به عنوان موثرترین فرد در دستیابی به برجام، تا ساعاتی دیگر پایان می‌یابد و دونالد ترامپ، رئیس جمهوری منتخب، رسما کار خود را آغاز می‌کند.
در روزهای اخیر، اظهارات و بیانیه های مختلف مقامات دولت آقای اوباما در تایید برجام تلویحا حاوی هشداری به دولت بعدی در مورد رعایت برجام بوده است.
اظهارات دونالد ترامپ و همکاران و نزدیکان او در مورد برجام باعث ایجاد ابهام در مورد رویکرد دولت او نیست به این توافق شده است. در مواردی به نظر می‌رسد که آنان با برجام کاملا مخالف بوده و خواستار لغو آن هستند، در موارد دیگری از مذاکرات مجدد و تجدید نظر در "امتیازاتی" که به ایران داده شده و در موارد دیگر، از رعایت همین توافق سخن گفته و تاکید داشته‌اند که ایالات متحده به تعهدات بین‌المللی خود، هرچه که باشد، عمل خواهد کرد.
قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل برای تمامی اعضای سازمان الزام آور است اما توافق برجام بین ایران و قدرت‌های جهانی، از جمله آمریکا، به صورت پیش‌نویس معاهده تدوین و امضا نشده و در نتیجه، مراحل قانونی تبدیل به یک معاهده بین‌المللی را طی نکرده است.
مقامات جمهوری اسلامی در موارد متعدد هشدار داده‌اند که به خودداری ایالات متحده از عمل به برجام واکنش نشان خواهند داد و حتی کرده‌اند که چنین اقدامی باعث خواهد شد که جمهوری اسلامی نیز فعالیت‌های هسته‌ای سابق خود را از سر بگیرد.
در چارچوب برجام و مصوبه شورای امنیت در تایید بین‌المللی آن، بند "ماشه" پیش بینی شده که براساس آن، در صورتی که جمهوری اسلامی از عمل به تعهدات خود سر باز زند، تحریم‌های خارجی فورا، و قاعدتا بدون لزوم مصوبه جدید، به اجرا گذاشته خواهد شد اما در مورد نقض تعهدات سایر طرف‌های این توافق توضیحی داده نشده است. به این ترتیب، این خطر وجود دارد که اگر جمهوری اسلامی در واکنش به اقدام آمریکا، فعالیت هسته‌ای خود را از سر بگیرد، آیا با تحریم‌های بین المللی نیز مواجه شود.
به گفته ناظران، البته حتی در صورتی که ایالات متحده برجام را به طور یکجانبه لغو کند، سایر طرف‌های برجام می‌توانند همچنان به آن عمل کنند مشروط به اینکه ایران نیز از عمل به تعهدات خود سر باز نزند. در عین حال، با توجه به موقعیت و قدرت اقتصادی و مالی ایالات متحده، در صورت بازگشت تحریم‌های آمریکا، آن کشور می‌تواند سایر کشورهای جهان را حتی برخلاف میل آنها، برای اعمال محدودیت‌های اقتصادی علیه ایران تحت فشار قرار دهد. در زمان تحریم‌های هسته‌ای، بخش مهمی از فشارهای شدید اقتصادی ناشی از اقدامات آمریکا در وادار کردن سایر کشورها در محدود کردن روابط تجاری و اقتصادی با ایران بود.
|
|
