عصر نو
www.asre-nou.net

شعروزندگی‎


Mon 9 01 2017

مجید صدقی

majid-sedghi.jpg
majidsedghi@yahoo.com

شاید این خلاصه ترین تعریفی باشد که بتوان درمورد فیلم ( پاترسن ) ساخته ی تحسین برانگیز جیم جارموش بیان کرد : ستایش از ادبیات و شعر. آنهم در زمانی که سینمای جهان بسیار شتابان از حوزه فرهنگ و ادبیات دورمی شود وهمانطورکه انسان امروزچنان برده وار شیفته ی گوشی های همراه شده که کتابخوانی را به فراموشی سپرده درسینما نیزخشونت , سکس , و لودگی جانشین فیلمهای باارزش و متفکرانه شده است . بنابراین ساخت فیلمهایی چون پاترسون دربازار آشفته ی سینمای امروزجهان می تواند شوق برانگیز و یک اتفاق تازه تلقی شود .

پاترسن فیلمی است درباره هنرخلاقیت (آفرینش) واین که چگونه تصاویر تبدیل به کلمه ها می شوند .فیلم همراه با یک فیلمبرداری ساده روایت راننده ی اتوبوسی به نام پاترسن (آدام درایور) است که با همسر سرزنده و شادش لورا ( گلشیفته فراهانی ) در شهرکوچک پاترسن در نیوجرسی آمریکا زندگی میکند . روزهایی که هرروزش تکرار روز قبل است . پاترسن که همیشه مسیرهمیشگی خودرا طی میکند هرروز سگش ماروین را به گردش می برد ولی همواه برای شروع کارش به عنوان راننده اتوبوس یک چیز را باخودش به همراه دارد : دفترچه ای که درآن شعرمی نویسد .



زندگی در دو جهان

راننده اتوبوس ( پاترسن ) که هم نام بودنش با شهری که درآن زندگی می کند برای بسیاری از کسانی که با اوآشنا هستند جالب است درواقع در دو دنیا ی مجزازندگی میکند . :خانه ای با همسری مهربان که هرروز در بازگشت به خانه با قهوه و شیرینی و کیک از او پذیرایی می کند و به اوآرامش می دهد . و دنیای دیگر اتوبوسی است که پاترسن از طریق پنجره اتوبوس به بیرون نگاه می کند واز گرمای همیشه آفتابی پیرامونش لذت می برد . پاترسن هرگز شکایت نمی کند و آنچنان با مسافرانش راحت است که دوست دارد گفت و گوهای آنان را بشنود.

جیم جارموش که اکنون 63 ساله است خود به عنوان نمادی از سینمای مستقل معاصرآمریکا شناخته شده است . از ویژگی های آثاراو می توان به ساده گرایی و طنز تلخ و نگاه نه چندان خوش بینانه اش به زندگی اشاره کرد و چیزی که تقریبا در همه فیلم های او بوده سفر است که حتی دراین فیلم هم اتوبوس به عنوان نمادی از سفرهرچند کوتاه یک راننده اتوبوس همراه آدمهاست .

در ابتدا متوجه نمی شویم این راننده اتوبوس که ظاهرا نباید عاشق ادبیات و شعرباشد یک شاعراست فقط می بینیم که او در دفترچه ی همراهش چیزهایی را یادداشت می کند .اما شعرهایش درباره یک گل سرخ و یا دریا نیست . همسرش شعرهای اورا دوست دارد و به او اصرارمی کند تا این اشعار را برای چاپ به یک ناشر بدهد . پاترسن سرانجام می پذیرد ولی زمانی که پس از یک تعطیلات آخرهفته به همراه همسرش به خانه برمی گردند متوجه می شود که سگش ماروین دفترچه را پاره کرده و به این ترتیب همه اشعار او ازبین رفته است . روز بعد پاترسون تصمیم می گیرد به دیدن آبشار بزرگ Passaic River برود .درآنجا مردی ژاپنی درکناراو می نشیند که کتابی از شاعرمحبوبش ویلیام کارلوس ویلیامز ( کسی که کتاب شعری به نام پاترسن نوشت ) را می خواند. به نظر می رسد که مرد می داند که پاترسن خود یک شاعراست هرچند او انکارمی کند . مرد ژاپنی قبل از ترک محل یک دفترچه نو به اومی دهد . . فیلم با نوشتن ی شعرجدید دراین دفترچه جدید به پایان می رسد.

عجیب تراز بهشت

جارموش زمانی که درپاریس ادامه تحصیل داد ترجیح می داد برای دیدن فیلم به سینما تک فرانسه برود و در همانجا بود که با انواع مختلف فیلمهای اروپایی که درکشورش آمریکا کمتر موفق به دیدن آنها می شد آشناشد ودر بازگشت به آمریکا ترجیح داد کارگردان شود . دومین فیلم بلندش (عجیب ترازبهشت) درسال 1983 بسیار مورد توجه محافل سینمایی قرارگرفت و درجشنواره سینمایی کن موفق به ربودن نخل طلاشد. این فیلم درباره سفرعجیب سه جوان از نیویورک به فلوریدا بود . جارموش پس ازساخت فیلم سه اپیزودی ( ترن اسرارآمیز ) فیلم پنج اپیزودی ( شب روی زمین ) راکارگردانی کرد که در پنج شهر بین یک راننده و مسافریک تاکسی در شب داستانهای مختلفی روی می دهد .جارموش پس از ساخت فیلمهای دیگری چون ( مردمرده ) ویا گوست داگ به چهره شناخته شده ای درسینمای مستقل آمریکا مبدل شد .

وی برای نقش اول فیلم جدیدش آدام درایور را انتخاب کرد که درسال 2010 با فیلم تلویزیونی ( توجک رانمی شناسی ) به کارگردانی بری لوینسون کارش را شروع کرده بود . گلشیفته فراهانی انتخاب دیگرجارموش برای نقش همسر درفیلم پاترسن بود که کارگردان موفق شد از قابلیت های بازیگری گلشیفته به خوبی استفاده کند .