جهان چشم‌انتظار تحول سیاسی در ایران
انتخاباتی که در یادها خواهد ماند
Fri 12 06 2009
دویچه وله: معمولا در روزهای انتخابات، شهرهای ایران دیرتر از خواب بیدار می‌شوند. این روال یکبار در دوم خرداد ۱۳۷۶ تغییر کرد. امروز جمعه (۲۲ خرداد) نیز اغلب نقاط تهران از نخستین ساعات روز شاهد ازدحام مردم در حوزههای رایگیری بودند.
رفتن به پای صندوق های رای در ایران پیش از ظهر به کندی آغاز می شود و پس از افتی چند ساعته دوباره ادامه می یابد. صف های طویل رای‌دهندگان تازه از بعد از ظهر شکل می‌گیرد و مسئولان را مجبور میکند ساعت رایگیری را تمدید کنند. اما در دوم خرداد سال ۷۶ حوزه های رایگیری از نخستین ساعت های بامداد شلوغ بود و این شلوغی تا آخرین دقایق همچنان ادامه داشت. نتیجه ی آن انتخابات مشارکت بیش از ۸۰ درصد از دارندگان حق رای و پیروزی دور از انتظار محمد خاتمی بود. رئیس جمهور پیشین از حامیان موسوی خواسته ۲۲ خرداد را به دوم خرداد دیگری تبدیل کنند.
از نخستین ساعت های بامداد صبح جمعه (۲۲ خرداد) حوزه های رایگیری در اغلب نقاط تهران شاهد ازدحامی است که اگر از دوم خرداد ۷۶ بیشتر نباشد، کمتر هم نیست. از دیگر شهرهای ایران و به ویژه از مراکز استانها خبرهای مشابهی میرسد. در تهران نه تنها در حوزه های معروفی چون حسینیه‌ی ارشاد، که در تمام منطقه ها، از شرق تا غرب و از شمال تا جنوب از ساعت ۸ صبح صف های طولانی به چشم می خورد.
در چند حوزه دیده شده که زنان و مردان سالخورده از انتظار خسته شده و بدون رای دادن به خانه برمیگشتند. پیرمردی میگفت پایم درد میکند و نمیتوانم زیاد بایستم، میروم بعد از نهار برمیگردم، شاید خلوتتر شده باشد. برخی نیز اگر جایی برای نشستن و استراحت کردن پیدا کنند، ترجیح میدهند منتظر رسیدن نوبت‌شان بمانند. ثبت کامپیوتری آرا در مواردی به کندی انجام میشود و صفها را طولانیتر میکند. شمارش کامپیوتری آراء در این دورهی آزمایشی انجام میشود.
شایعات و اخلال در شبکههای مخابراتی
علی اکبر محتشمی پور، رئیس کمیته ی صیانت از آرای ستاد میرحسین موسوی، جمعهی گذشته (۱۵ خرداد) گفته بود، عدهای قصد دارند شبکهی سراسری اینترنت را در روز رایگیری قطع کنند و شبکهی مستقلی در اختیار وزارت کشور و شورای نگهبان بگذارند. او به خبرنگاران گفت، مطابق اطلاعاتی که از درون سازمان مخابرات به دست آورده، احتمال دارد که شبکهی تلفنهای همراه نیز با اختلالهای وسیعی روبرو باشد. حامیان موسوی قصد دارند از طریق فرستادن پیامهای تلفنی و ایمیل اخبار لحظه به لحظه ی حوزههای رایگیری را در اختیار ستاد مرکزی قرار دهند. برقراری ارتباط اینترنتی و فرستادن اس ام اس از صبح جمعه ممکن نبود، اما در کار تلفنهای همراه اختلال محسوسی به چشم نمیخورد. رهبر جمهوری اسلامی، آیتالله خامنهای، پس از انداختن رای خود به صندوق گفته است، خبرهایی که دیشب و امروز از قول او نقل شده صحت ندارند. شایعه شده که اشارهی او به نتایج دیدار با رفسنجانی بوده است. حامیان رقیبان محمود احمدینژاد معتقدند، منظور آیتالله خامنهای باید نقل قولهایی در حمایت از رئیس جمهور باشد. از نزدیکان موسوی و کروبی خبر میرسد که با توسل به برخی از مقامهای ارشد حکومت تلاش گستردهای برای عادی سازی شبکههای اینترنت و تلفن همراه آغاز شده است. شبکهی اینترنت از حدود ظهر در اغلب مناطق دوباره برقرار شد.
معادلات سیاسی تغییر میکند؟
روز چهارشنبه (۲۰ خرداد) هاشمی رفسنجانی در نامهای کمسابقه با اشاره به اتهامهای علنی رئیس جمهور علیه او و ناطق نوری خواهان عکس‌العمل صریح و شفاف آیتالله خامنهای شد. او اظهارات رئیس جمهور را «فتنههای خطرناک» و افروختن آتشی عنوان میکند که «هم اکنون دودش در فضا قابل مشاهده است.» رفسنجانی از رهبر جمهوری اسلامی میخواهد «مانع شعله‌ورتر شدن اين آتش در جريان انتخابات و پس از آن» شود. آیتالله خامنهای جوابی رسمی و علنی به این درخواست نداد، اما روز پنجشنبه (۲۱ خرداد) دیداری سه ساعته با رفسنجانی داشت که نتیجهی آن از سوی او رضایت بخش توصیف شده است. بنابر گزارشهای غیررسمی، رفسنجانی رهبر جمهوری اسلامی را قانع کرده از امکاناتش استفاده کند و جلوی تقلب در انتخابات را بگیرد.
ظاهرا در پی این گفتگو ناطق نوری، رئیس بازرسی دفتر رهبری که از سوی احمدینژاد به فساد مالی متهم شده، ماموریت یافته بر روند انتخابات نظارت کند. کامران دانشجو، رئيس ستاد انتخابات كشور، عصر پنجشنبه به خبرنگاران گفت، صدور حکم برای حضور ناطق نوری در ستاد انتخابات هنوز به وزارت کشور ابلاغ نشده است. او میافزاید، اگر رهبری صلاح بداند، این کار انجام خواهد شد. در کنار شور و هیجانی که در روزهای گذشته سراسر ایران را دربرگرفته، نحوهی دخالت رفسنجانی و موضعگیری آیتالله خامنهای میتواند، سرنوشت برخی از معادلات سیاسی در ایران را تغییر دهد.
انتخاباتی به یاد ماندنی
میرحسین موسوی روز پنج شنبه در نامهای خطاب به آیتالله خامنهای نگرانیهای موجود در مورد سلامت انتخابات را با او در میان میگذارد. موسوی به ذکر نمونههایی چون موضعگیری برخی از اعضای شورای نگهبان یا دخالت برخی نظامیان به سود احمدینژاد، از رهبر جمهوری اسلامی میخواهد با دخالت خود «زمينه مساعدی براي رعايت بيطرفی كامل مقامات، ناظران و مجريان انتخابات و دقت در حفظ آرای مردم» را فراهم کند. موسوی پنج شنبه شب در بیانیهای خطاب به مردم در مورد «نگرانی نسبت به شیوه برگزاری انتخابات و سلامت آن» اطمینان میدهد، همهی کوشش خود را برای دفاع از حق و رای آنها به کار گیرد. حامیان موسوی معتقدند، اگر میزان مشارکت مردم بیش از هفتاد درصد باشد حتا تقلب هم نمیتواند مانع پیروزی او شود. هجوم کمسابقه‌ی مردم به حوزههای رایگیری که از صبح جمعه آغاز شد، مانند رقص و پایکوبی شبهای گذشته، انتخابات دهمین دورهی ریاست جمهوری را بسیار حساس و به یاد ماندنی کرده است.
تهران، ظهر جمعه، ۲۲ خرداد
نویسنده: بهزاد کشمیری‌پور
تحریریه: کیواندخت قهاری
**********
دویچه وله: جهان چشم‌انتظار تحول سیاسی در ایران
امروز جمعه (۲۲ خرداد) انتخابات ریاست جمهوری ایران آغاز شده و مردم ایران در حال ریختن آرای خود در صندوق‌های رای هستند. روزهای پر التهاب اخیر در سراسر ایران انعکاسی وسیع در رسانه‌ها و در میان افکار عمومی جهان داشته است.
روزنامه‌ی "دی ولت" چاپ آلمان در شماره‌ی روز ۱۱ ژوئن (۲۱ خرداد) خود، دهمین انتخابات ریاست جمهوری در ایران را "تصمیمی سرنوشت‌ساز" خوانده است. استفانی روپ در مقاله‌ی خود می‌نویسد، کارزار این انتخابات در تاریخ سی‌ساله‌ی جمهوری اسلامی ایران، به شکل بی‌سابقه‌ای علنی برگزار میشود. وی میافزاید: «اکثریت نسل جوان با به کار گرفتن تمامی امکانات شبکهی اینترنت و ارسال موجی از پیامک‌ها، تنها یک خواست دارد و آن خلاص شدن از دست رئیس جمهور کنونی، محمود احمدینژاد است.»
روپ با استناد به نظر شماری از مردم عادی که با آنها مصاحبه کرده، می‌نویسد، احمدینژاد در طول چهار سال ریاست جمهوری، بسیاری از هواداران خود را سرخورده کرده است. نه تنها هواداران احمدینژاد، بلکه افکار عمومی ایران می‌پرسد صدها میلیارد دلار پول نفتِ گرانی که عاید ایران شد، کجا رفته است؛ علت تورم بالا در چیست؛ و اینکه اعطای وام‌های بلاعوض ناچیز به مردم، کشور را صنعتی نمی‌کند، بلکه به نابودی می‌کشاند.
«هیچ‌کس از میزان رأی احمدینژاد خبر ندارد»
روزنامه‌ی ایتالیایی "لا رپوبلیکا" در شماره‌ی روز پنجشنبه (۱۱ ژوئن) می‌نویسد: «احمدینژاد هنوز امکانات زیادی دارد تا در برابر موج سبز رقیب انتخاباتی خود، میرحسین موسوی مقاومت کند. هیچ‌کس نمی‌داند که رئیس جمهور کنونی در استان‌های کشور چه تعداد رأی عاید خود خواهد کرد. بهرحال او در کنار خود میلیون‌ها یار انتخاباتی دارد که در انتخابات چهار سال پیش توانستند (به احتمال زیاد با دست بردن در نتایج آرا) نتیجه را به سود او مدیریت کنند.»
شانس ایران برای بازگشت به صحنه‌ی بین‌الملل
روزنامه‌ی چپ لیبرال بریتانیایی "ایندیپندنت" روز پنجشنبه (۱۱ ژوئن) انتخابات ریاست جمهوری ایران را پراهمیت خواند و نوشت: «اینکه این کشور یک نظام دین‌سالار به رهبری آیتالله علی خامنهای است، تغییری در این واقعیت نمی‌دهد که ایرانی‌ها وقتی به پای صندوق رأی می‌روند، امکان گزینش دارند. این انتخابات برای جهت‌گیری آینده‌ی ایران بسیار تعیین‌کننده است. برگزاری یک کارزار انتخاباتی پرشور، خود حاکی از این امر است. هر کدام از کاندیداها که پیروز این انتخابات باشد، شانس این را خواهد داشت تا ایران را به صحنه‌ی جامعه‌ی بین‌الملل بازگرداند. او نباید این شانس را از دست بدهد.»
مناقشهی هسته‌ای میتواند به نفع طرفین حل شود»
روزنامه‌ی آلمانی "زود دویچه تسایتونگ" با نگاهی انتقادی به صحنه‌ی انتخابات ریاست جمهوری می‌نویسد: «اپوزیسیون هنوز پیروزی را برای خود تضمین نکرده است. هرچند که در غرب رئیس جمهور فعلی را یک فرد مغشوش با سخنانی تحریک‌کننده می‌شناسند، ولی او هنوز شانس انتخاب دوباره را دارد. در این انتخابات مسئله بر سر مناقشهی هسته‌ای نیست، مسئله بر سر انکار علنی هولوکاست هم نیست. مسئله‌ی ایرانی‌ها در این انتخابات در وهله‌ی نخست بر سر وضعیت اقتصادی کشور، مسائل اجتماعی و آزادی‌های روزمره است. (...) جامعه‌ی بین‌الملل میتواند با یک اصلاح‌طلب وارد گفت‌وگو شود. مناقشهی هسته‌ای را نیز می‌توان به گونه‌ای حل کرد که به نفع طرفین تمام شود. ولی این کار با انتخاب دوباره‌ی احمدینژاد تقریبا غیرممکن خواهد بود.»
«موسوی میانه‌رو دست اوباما را خواهد فشرد»
روزنامه‌ی فرانسوی "لا ووا دو نورد" چاپ لیل روز پنجشنبه (۱۱ ژوئن) نوشت: «شکست احمدینژاد برای جامعه‌ی بین‌الملل خبر خوشی خواهد بود. حتا اگر رقیب "میانه‌روی" وی، میرحسین موسوی، قصد این را نداشته باشد به برنامه‌ی اتمی خاتمه بدهد، می‌توان بر اساس سخنانش امیدوار بود که او دست درازشده‌ی باراک اوباما را خواهد فشرد. احمدینژاد در سال ۲۰۰۵ خود را "خادم مردم" معرفی کرد، ولی امروز تورم کشورش به مرز ۲۵ درصد و میزان بیکاری به ۱۲ درصد رسیده است. درآمدهای نفتی ایران نیز به هیچ‌وجه نتوانسته از میزان فقر در کشور بکاهد. ولی حتا اگر موسوی نیز انتخاب شود، امید تحولات اساسی در رژیم، در سطحی "میانی" باقی خواهد ماند.»
میرحسین موسوی نماینده‌ی کدام لایه‌ی اجتماعی است؟
روزنامه‌ی سوئیسی "نویه تسوریشر تسایتونگ" چاپ زوریخ نوشت: «بی‌شک قلب جوانان شهری و نخبگان به سوی احمدینژاد پرواز نمی‌کند. تقریبا نیمی از کل رأی‌دهندگان جوانان زیر ۳۰ سال هستند. حدود ۶ میلیون جوان ایرانی نیز برای نخستین مرتبه امکان شرکت در انتخابات را خواهند یافت. در صورتی که نتیجهی نظرپرسی‌ها تا اندازه‌ای درست باشد، به نظر می‌آید که میرحسین موسوی نظر مثبت لایه‌های میانی و پایین شهری را به خود جلب کرده باشد. حتا در استان‌هایی که محمود احمدینژاد مبادرت به پخش پول میان مردم کرده نیز، تردید نسبت به رئیس جمهور کنونی افزایش یافته است.»
«شواهد حاکی از دگرگونی است»
روزنامه‌ی آلمانی "نورد وست تسایتونگ" چاپ اولدنبورگ می‌نویسد: «شواهد حاکی از دگرگونی است. این انتخابات ریاست جمهوری، چنان‌که غرب بی‌صبرانه در انتظار آن است، میتواند یک شکست را برای احمدینژاد به ارمغان آورد. چشم‌انداز پیروزی برای رقیبان او، به ویژه برای میرحسین موسوی، تاکنون چنین درخشان نبوده است. آنچه جلب نظر میکند، حضور زنان و جوانان در قله‌ی این جنبش است که خواهان رساندن موسوی به کاخ ریاست جمهوری هستند. "آزادی" به واژه‌ای بدل شده که روشنفکران، هنرمندان، موسیقی‌دانان و دانشجویان و جوانان طرفدار فرهنگ غرب را متحد کرده است. آنها می‌خواهند با رهایی از بند قشریت دینی، پنجره را به سوی جهانیان بگشایند و بهرحال انقلابی است کوچک.»
DK/SN
|
|
