"مذاکره‌کنندگان اسرائیلی و فلسطینی ظرف دو هفته آینده بار دیگر ملاقات می‌کنند"
Tue 30 07 2013
دویچه وله: رئیس‌جمهور آمریکا با مذاکره‌کنندگان اسرائیلی و فلسطینی که در واشنگتن به سر می‌برند٬ دیدار کرد. مذاکره‌کنندگان ظاهرا دو هفته دیگر دوباره با هم ملاقات می‌کنند. کمیته چهارجانبه صلح خاورمیانه از گفت‌وگوها استقبال کرد.
دیدار باراک اوباما با تسیپی لیونی٬ سرپرست مذاکره‌کنندگان اسرائیلی، و صائب عریقات٬ سرپرست نمایندگان فلسطین در گفت‌وگوها٬ یک روز پس از آغاز مجدد مذاکرات صلح خاورمیانه در واشنگتن (سه‌شنبه، ۸ مرداد/ ۳۰ ژوئیه) انجام شد؛ مذاکراتی که در سه سال گذشته به خاطر اختلافات ریشه‌دار دو طرف متوقف و مسکوت مانده بود و قرار است در ۹ ماه آینده ادامه داشته باشد.
اوباما تا کنون تلاش کرده بود تا مستقیما وارد مسئله مذاکرات صلح نشود و نظارت بر آن را به وزارت خارجه ایالات متحده بسپارد٬ اما این نخستین اعلام حضور رسمی برای حمایت از گفت‌وگوهایی است که با توجه به پیشینه دو طرف٬ امید زیادی به نتیجه‌بخش بودن آن وجود ندارد. جزئیات بیشتری درباره دیدار اوباما و مذاکره‌کنندگان منتشر نشده است.
جان کری٬ وزیر امور خارجه آمریکا که این مذاکرات به ابتکار و پی‌گیری او از سر گرفته شده٬ روز سه‌شنبه اعلام کرد که دو طرف مذاکره دور بعدی گفت‌وگوهای خود را در دو هفته آینده در محدوده مرزهای اسرائیل یا فلسطین ادامه خواهند داد. جان کری گفت مذاکرات تا به اینجای کار «مثبت و سازنده» بوده و او متقاعد شده است که تحقق صلح میان اسرائیل و فلسطین ممکن است.
"مذاکراتی بر پایه منافع دو طرف"
تسیپی لیونی٬ نماینده اسرائیل هم جو گفتگوها را مثبت خواند و در گفت‌وگو با رادیوی ملی اسرائیل گفت: «همه گزینه‌ها روی میز است٬ اما ما تصمیم گرفته‌ایم که محتوای مذاکرات فعلا پشت درهای بسته بماند و به بیرون از آن درز نکند.» به گفته او این مذاکرات تحت فشار آمریکا انجام نمی‌شود: «ازسرگیری مذاکرات فقط به این خاطر است که منافع هر دو طرف اسرائیلی و فلسطینی را تامین می‌کند.»
توافق مورد نظر آمریکا٬ توافق بر سر راه‌حل ایجاد دو کشور مستقل است که در آن اسرائیلی‌ها بتوانند هم‌زیستی مسالمت‌جویانه و صلح‌آمیزی در کنار کشور مستقل فلسطینی داشته باشند که در کرانه غربی رود اردن و نوار غزه ایجاد می‌شود. برای تحقق این هدف٬ اسرائیل باید شهرک‌سازی‌ها را متوقف کند و به مرزهای مورد توافق پیش از ۱۹۶۷ برگردد.
سرنوشت اورشلیم (بیت‌المقدس) که هر دو طرف آن را پایتخت خود می‌خوانند٬ حقوق پناه‌جویان و آوارگان فلسطینی٬ شهرک‌سازی در اراضی اشغالی و خروج اسرائیل از کرانه غربی رود اردن از جمله مهم‌ترین مسائل مورد اختلاف میان اسرائیل و فلسطینی‌ها است. آخرین بار این مذاکرات در سال ۲۰۱۰ برگزار شده بود که با اختلاف بر سر شهرک‌سازی اسرائیل در اراضی اشغالی به بن‌بست رسید.
گروه‌های افراطی هم در اسرائیل و هم در فلسطین با ازسرگیری مذاکرات صلح مخالف‌اند. تسیپی لیونی گفت که راست‌گراهای افراطی اسرائیل ممکن است در برابر هرگونه توافق نهایی موانع متعددی قرار دهند. در سوی دیگر٬ گروه اسلامگرای حماس که کنترل نوار غزه را در دست دارد٬ برای نشان دادن مخالفت خود در ساعات نخستین روز سه‌شنبه راکتی به سوی جنوب اسرائیل شلیک کرد٬ اما این حادثه تلفاتی در پی نداشت.
با وجود همه اختلافات دیرینه و مخالفت‌های گروه‌های افراطی٬ قرار است این مذاکرات با دستور کاری ۹ ماهه ادامه یابد. بسیاری از ناظران به نتیجه‌بخش بودن این گفت‌وگوها امید بسته‌اند٬ گرچه برخی هم امید بستن به آن را واقع‌گرایانه نمی‌دانند.
استقبال کمیته چهارجانبه صلح خاورمیانه
سازمان ملل متحد، ایالات متحده آمریکا، اتحادیه اروپا و روسیه اعضای کمیته چهارجانبه صلح خاورمیانه هستند. این کمیته تصمیم اسرائیل و فلسطینیان را "شجاعانه" دانست و روز سه‌شنبه (۸ مرداد) اعلام کرد که از تلاش دو طرف برای رسیدن به نتیجه پشتیبانی می‌کند.
کمیته چهارجانبه صلح خاورمیانه اسرائیل و فلسطینیان را فرا خواند تا «از هیچ اقدامی در جهت رسیدن به موفقیت فروگذار نکنند و از گام‌های تضعیف‌کننده اعتماد بپرهیزند».
این کمیته همچنین ابراز امیدواری کرد که گفت‌وگوهای تازه "اساسی و مستمر" باشند و شرایطی فراهم شود که در نهایت به صلح پایدار بین اسرائیل و فلسطینیان بیانجامد. به گزارش خبرگزاری فرانسه، نمایندگان کمیته چهارجانبه صلح خاورمیانه قصد دارند به زودی با هم دیدار و در مورد گام‌های بعدی مذاکره کنند.
**************
نخستین دور مذاکرات نمایندگان فلسطینیان و اسرائیل برگزار شد
دور اول گفتگوها: اول و دوم از راست: عریقات و لیونی، اول از چپ: کری
بی بی سی: نخستین دور گفتگوهای سرپرستان هیات‌های مذاکره‌کننده فلسطینی و اسرائیلی در واشنگتن برگزار شده است.
شامگاه گذشته، زیپی لیونی، وزیر دادگستری و سرپرست مذاکرات صلح اسرائیل، و صائب عریقات، مذاکره کننده صلح فلسطینیان، که در واشنگتن به سر می‌برند، نخستین دور مذاکرات خود را با حضور جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا، برگزار کردند.
زیپی لیونی، رهبر حزب میانه رو "جنبش" و عضو کابینه ائتلافی بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل است و یکی از شرایط عضویت او در کابینه، از سرگیری مذاکرات صلح با فلسطینیان بوده است.
ملاقات دو طرف شامگاه دوشنبه در میهمانی افطار آقای کری در ساختمان وزارت امور خارجه آمریکا صورت گرفت.
مذاکرات صلح فلسطینیان و اسرائیل سه سال پیش و کوتاه مدتی پس از آغاز زمامداری بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل در راس یک کابینه راستگرا، به حالت تعلیق درآمد.
از سرگیری مذاکرات حاصل چند ماه تلاش جان کری، وزیر امور خارجه ایالات متحده و دیدارهای مکرر او و فرستاده‌های آمریکا با مقامات تشکیلات خودگردان فلسطین و اسرائیل بوده است.
آقای کری، که حدود شش ماه پیش سمت وزارت خارجه آمریکا را بر عهده گرفت، تایید کرده است که بین دو طرف اختلافات عمده ای وجود دارد و از آنان خواسته است تا برای پیشرفت مذاکرات، از خود "مصالحه معقول" و گذشت نشان دهند.
پیش از ملاقات فرستادگان دو طرف در واشنگتن، جان کری به طور جداگانه با سرپرستان هیات‌های اعزامی آنها دیدار کرد.
در میهمانی افطار جان کری، علاوه بر خانم زیپی و آقای عریقات، مارتین ایندایک، سفیر سابق ایالات متحده در اسرائیل و نماینده جدید وزیر خارجه در گفتگوهای صلح نیز حضور داشت.
نخستین دیدار سرپرستان مذاکرات اسرائیل و فلسطینیان در حالی برگزار شده است که دو طرف دیدگاه‌های متفاوتی را در مورد اولویت مذاکرات بعدی مطرح کرده‌اند.
یک مقام فلسطینی گفته است که در نخستین مراحل گفتگو، موضوع مرزهای کشور مستقل فلسطینی و امنیت اسرائیل مطرح خواهد شد در حالیکه به نقل از یک منبع اسرائیلی گزارش شده که "تمامی موضوعات همزمان" مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
اختلاف دو طرف
با وجود درخواست جان کری برای "گذشت" از سوی هر دو طرف و توصیه به آنان برای خودداری از اظهار نظر‌هایی که ممکن است مانع پیشرفت این مذاکرات شود، محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی، در سخنانی در قاهره گفته است که در نهایت، حضور حتی یک نظامی یا غیرنظامی اسرائیلی را هم در خاک کشور فلسطینی نمی‌پذیرد.
مقامات اسرائیلی تاکید داشته‌اند که برای جلوگیری از قاچاق اسلحه به داخل سرزمین‌های فلسطینی در کرانه باختری رود اردن و به کارگیری آنها علیه اسرائیل، لازم است واحدهایی را در مرز این اراضی با اردن مستقر کنند.
مقامات فلسطینی همچنین از دولت اسرائیل خواسته‌اند تا از ایجاد و گسترش شهرک‌های یهودی نشین در اراضی اشغالی فلسطینی خودداری کنند و شهرک‌های ایجاد شده را نیز برچینند.
آنان همچنین خواستار بازگشت اسرائیل به مرزهای آن کشور قبل از جنگ شش روزه ژوئن سال ١٩٦٧ شده‌اند اما آقای نتانیاهو این نظر را قابل قبول ندانسته است.
مقامات اسرائیلی با تاکید براینکه برای آنان، "امنیت شهروندان اسرائیلی" در اولویت قرار دارد، تاکید داشته‌اند که مرزهای کشور فلسطینی باید به شکلی باشد که امنیت اسرائیل را به مخاطره نیاندازد.
دو طرف همچنین بر سر موقعیت بیت المقدس (اورشلیم) اختلاف نظر جدی دارند.
تا جنگ سال ١٩٦٧، بخش غربی بیت المقدس در اختیار اسرائیل و بخش شرقی آن، شامل اکثر اماکن مقدس مسلمانان و یهودیان، تحت حاکمیت اردن بود اما در جریان جنگ، نیروهای اسرائیلی تمامی این شهر را تصرف کردند.
فلسطینیان خواستار الحاق بخش شرقی به کشور مستقل فلسطینی و ایجاد پایتخت خود در این بخش هستند در حالیکه اسرائیل تاکید دارد که "اورشلیم یکپارچه" را پایتخت خود می‌داند و حاضر به واگذاری نیمی از شهر به فلسطینیان نیست.
مشکل دیگری که در مذاکرات فلسطینیان و اسرائیل وجود دارد، اختلاف داخلی فلسطینیان است که باعث شده است دو "دولت" مختلف اداره امور سرزمین‌های فلسطینی را در دست داشته باشند.
از ماه ژوئن سال ٢٠٠٧، گروه اسلامگرای حماس بر اراضی فلسطینی در نوار غزه مسلط شده در حالیکه کرانه باختری رود اردن در اختیار تشکیلات خودگردان فلسطینی تحت تسلط جنبش فتح، به رهبری محمود عباس است.
بر خلاف تشکیلات خودگردان فلسطینی، جنبش حماس کشور اسرائیل را به رسمیت نمی شناسد، مذاکرات صلح را قبول ندارد و حاضر نشده است توسل به خشونت علیه اسرائیل را نفی کند. برخی از گروه‌های تندرو فلسطینی نیز که با مذاکرات صلح مخالف هستند، با برگزاری تظاهراتی، تصمیم تشکیلات خودگردان به از سرگیری مذاکرات را محکوم کرده‌اند.
|
|