عصر نو
www.asre-nou.net

وچدو اوچار اوچاجاق: به خاطر بچه های زلزله...

شعری از فرانک فرید (ایپک)
Sun 2 09 2012

فرانک فرید

faranak-farid.jpg
مدرسه فمینیستی: شعر زیر با نام «اوچدو، اوچار، اوچاجاق» به خاطر بچه های زلزله آذربایجان شرقی، توسط فرانک فرید (اپیک) به زبان ترکی سروده شده است. مضمون این شعر ویرانی است و به بازی بچه هایی که از زلزله جان سالم بدر بردند و توی چادر «کلاغ پر» بازی می کنند رفته و با زبانی ساده می گوید در سرزمین من «پرنده پر» نیست که در دریاچه به گل مانده، بلکه خانه پر است، ده پر است، گرد و خاک پر است و در آینده نمک پر خواهد بود. این شعر همچنین اشاره به این دارد که آب فروشها از زلزله و خشک شدن دریاچه، خیر می بینند؛ و حتی معدن مس ما هم آب می رود.

اوچدو اوچار اوچاجاق[1]

زلزله گلدی
بیزیم یئره،
کندلری آپاردی...

زلزله گلدی،
کندلر داغیلدی...

«بیلیسن، نه سو ساتیلدی؟»
چوخ سو ساتیلدی
بیربوللو سو ساتیلدی

بیزیم یئرده،
یئر چاتلادی
سوچولار پارلادی

زلزله گلمیشدی
اوشاق­لار اؤلموشدو
چوخ اوشاق اؤلموشدو

زلزله هرگون گلیر
بیزیم ائولر اسیر شهرده
کندلرده یئر اسیر، چادیر اسیر
ائولر اوچمور
اوچموشدو کت-کسسک
یئل ده گلسئیدی اوچاردی
سئل ده گلسئیدی اوچاردی
اوچماغا دوزه­لیب او ائولر
چادیر قورماغا، قالیب چؤل­لری

ائولر اوچار،
قالان اوشاق­لار چادیردا اوینار
«اوچدو اوچدو قوش اوچدو[2]»
قوش اوچمادی!
بیزیم یئرده،
قوش­لار گؤلده قویلانار قالار
بیزیم یئرده ائو اوچار
«اوچدو اوچدو ائممیز اوچدو...»
«اوچدو اوچدو کندیم اوچدو...»
«"زنگ آوا، "زغن آوا" اوچدو،
"هومای"، "گول­عنبر"[3] اوچدو...»

بیزیم یئرده،
سو ساتان پارلار
گؤل[4] سوسوز قالار
گؤل بوش قالدی
گؤل بوشالدی
گؤل دولمادی
«اوچدو اوچدو ...»
بیزیم یئرده،
تکجه توز یوخ، دوز دا اوچاجاق
بیزیم یئرده ...
بیزیم یئرده چوخ زاد اوچار!

«"سونگون[5]" هانسی "س" ایله یازیلار؟»
«سونگون "سو"دان گلیر؟»
«یوخ! سووا گئدیر.»
«ننه­ام ده سووا گئتمیشدی ...»
....

مردادماه 1391

پانوشت ها:

[1] فعل اوچماق در ترکی هم به معنی پریدن و پر کشیدن است و هم به معنی ویران شدن است. اولی زمان گذشته، دومی حال استمراری و سومی زمان آینده این فعل است.
[2] بازی کلاغ پر
[3]همگی از دهات منطقه ورزقان
[4] اشاره به دریاچه اورمیه
[5] معدن مس واقع در منطقه ورزقان