عصر نو
www.asre-nou.net

برتون و هیولاهایش‎


Fri 30 03 2012

مجید صدقی

majid-sedghi.jpg
majidsedghi@yahoo.com
نمایشگاهی از دست نوشته , نقاشی , عروسک و طرح های تیم برتون کارگردان و تهیه کننده سرشناس آمریکایی در سینما تک پاریس برپا شده که تا پنجم اوت ادامه دارد. صف های طولانی مشتاقان - بیشتر جوان - آثار برتون در جلوی سینما تک نشان می دهد که برتون نه تنها در آمریکا بلکه در فرانسه نیز از محبوبیت بسیاری برخوردار است .او درسال 2010 رییس هیات داوران شصت و سومین جشنواره فیلم کن بود .همزمان با این نمایشگاه حالب و دیدنی که با نمایش بخش هایی کوتاه از فیلمهای برتون و لباس ها ی بازیگران و اشیا به کاربرده شده در فیلمهای وی( از جمله قیچی ترسناک فیلم ادوارد دست قیچی ) همراه است سینما تک همجنین اقدام به نمایش کامل فیلمهای برتون و برپایی جلسه های سخنرانی در باره آثار وی کرده است .

نمایشگاه یادشده پیش از این و برای نخستین بار درسال 2009 در موزه هنرهای مدرن شهر نیویورک به نمایش در آمد و پس از برپایی نمایشگاه دیگری در ملبورن استرالیا در لس انجلس نیز در معرض نمایش قرار گرفت .

شخصیت های فیلم های برتون همانند شخصیت هایی که او طراحی و یا به شکل عروسک های عجیب و اکثر هیولا گونه خلق می کند گرچه شاید در نگاهی زودگذر خنده آور به نظرآید ولی در واقع بازتابی از علایق دوران کودکی او به دیدن فیلم های ترس آور و به ویژه شیفتگی اش نسبت به بازیگر فیلم های وحشتناک سال ها پیش آمریکا وینسنت پرایس است که گویی همواره در ذهن کودک سابق ساکن خیابان ایور گرین باقی مانده است .

تیم برتون ویا با نام واقعی اش تیموتی ویلیام (تیم) برتون در سال 1958 در بربنک کالیفرنیا زاده شد . گفته شده که تیم در دوران کودکی بسیار درون گرا بود. علاقه و سرگرمی او خواندن کتاب های ادگار آلن پو , دیدن فیلمهای ترسناک وعلمی تخیلی و ساختن فیلمهای کوتاه با استفاده از روش s top motion ( یکی از تکنیک های ساخت انیمیشن است که فیلمبرداری به روش فریم به فریم صورت می گیرد ) بود. او فیلم صامت ( جزیره دکتر آگر ) را در سیزه سالگی با استفاده از این روش ودر حیاط خانه شان ساخت .

برتون پس از پایان دوره دبیرستانی به انستیتو هنرهای کالیفرنیارفت . ساخت تعدادی فیلم انیمیشن باعث شد تا استودیو والت دیزنی به وی پیشنهاد کارآموزی در استودیو انمیشن را بدهد که او نیز پذیرفت در سال 1982 زمانی که هنوز در دیزنی کارمی کرد اولین فیلم کوتاهش ( وینسنت ) را به همان روش استاپ موشن ساخت . این فیلم شش دقیقه ای داستان پسرجوانی ( ودر واقع خودش ) است که در رویایش خود را به جای قهرمان محبوبش وینسنت پرایس می بیند . جالب آن که وینسنت پرایس نیز راوی فیلم است . فیلم باد شده که سیاه و سفید ساخته شده بود با نقدهای مثبتی مواجه شد و نیز در جشنواره فیلم شیکاگو به نمایش در آمد.

نخستین فیلم زنده برتون فیلم ( هانسل و گرتل ) برگرفته از داستان مشهور برادران گریم درروز هالووین 1983 از تلویزیون آمریکا به نمایش در آمد. مضحک ترین صحنه فیلم نبرد کونگ فوی هانسل و گرتل باجادوگر بود که بسیار مورد توجه قرارگرفت . استودیو والت دیزنی بعدها به این دلیل که انیمیشن های برتون برای کودکان مناسب نیست و به اصطلاح سیاه نمایی دارد از همکاری با برتون خودداری کرد .

برتون در سال 1985 اولین فیلم بلندش ( وی پی بزرگ ) را ساخت ولی شهرت جهانی او در سال 1988 و پس از نمایش فیلم ( بیتل جویس ) شروع شد . فیلم های دیگری که برتون پس از این فیلم ساخت اغلب بسیار موفق بود و در واقع تیم برتون در سینما پس از بیتل جوبس از او به عنوان کارگردانی صاحب سبک که در فیلم هایش نوعی طنز سیاه دیده می شود نام برده شد . او پس از ساخت فیلم موفق ( بتمن )که دوسال بعدش ( بازگشت بتمن ) را نیز ساخت فیلم موفق و پرفروش دیگر ی با عنوان ( ادوارد دست قیچی ) با شرکت جانی دپ ( بازیگر اکثر فیلم هایش ) کارگردانی کرد.این فیلم نخستین فیلم برتون با شرکت دپ بود که در هفت فیلم دیگر ادامه یافت .

ادوود – کابوس شب پیش از کریسمس - اسلیپی هالو( صحنه درخت های درهم پیچیده جنگلی در این فیلم فوق العاده است ) - عروس مرده - سوئینی تاد : آرایشگرشیطانی خیابان فلیت ( این فیلم در سال 2007 موفق به دریافت جایزه بهترین فیلم کمدی موزیکال شد و نیز جانی دپ به عنوان بهترین بازیگر مرد برای بازی در این فیلم در مراسم گلدن گلوب شناخته شد ) - آلیس در سرزمین عجایب - ماهی بزرگ و ………از جمله فیلمهای دیگر برتون بشمار می روند .