سالی سخت برای اقتصاد ایران
...در حال حاضر در آی سی یو به سر می برد و بی دفاع است و متاسفانه منابعی برای استفاده از فرصت هایی که درخصوص نصف شدن قیمت کشش یا کاهش قیمت سهام در دنیا اتفاق افتاده وجود ندارد.
Fri 7 11 2008
سرمایه: هجدهمین نشست هیات نمایندگان اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران در حالی برگزار شد که برخی از اعضای هیات نمایندگان اتاق تهران، انتقادهای تندی را نسبت به آنها که معتقدند بحران جهانی اقتصاد، تاثیری بر اقتصاد ایران ندارد، مطرح کردند تا همراه با طرح مباحث دیگر، یکی از شلوغ ترین و پرهیاهوترین نشست اتاق تهران برگزار شود. به گفته یحیی آل اسحاق رئیس اتاق تهران، اینگونه که اقتصاد جهان در بحران غرق شده و همه اقتصادها از آن تاثیر گرفته اند، سال سختی برای اقتصاد ایران پیش بینی می شود و اگر به صورت صحیح برنامه ریزی صورت نگیرد، به طور قطع ما هم با بحران های زیادی مواجه خواهیم شد. وی که معتقد است: «بحران اخیر مالی جهان برخلاف اظهاراتی که گاهی مطرح می شود، تاثیر زیادی بر اقتصاد ایران گذاشته و خواهد گذاشت»، تصریح کرد: «این بحران نه تنها در حوزه مالی که در حوزه صادرات و واردات و تولید کالا و خدمات نیز اقتصاد ایران را تحت تاثیر قرار خواهد داد، ضمن اینکه بودجه ما به دلیل وابستگی به نفت، به شدت تحت تاثیر قرار خواهد گرفت.»
آل اسحاق نمونه تاثیر جدی بحران را بر حوزه تجارت در وضعیت صنعت فولاد دانست و نسبت به تسری آن در حوزه های اجتماعی و بخش های پایین تر و ایجاد بیکاری هشدار داد و گفت: «در چنین شرایطی چنانچه تصمیم درست و به موقعی گرفته نشود قطعاً با مشکلات جدی مواجه خواهیم شد.» به ویژه اگر بخواهیم طرح تحول اقتصادی را اجرایی کنیم بایدروزهای سختی را پشت سر بگذاریم.» رئیس اتاق تهران گفت: «برای عبور از بحران مالی جهانی راهی جز همکاری و تعامل دولت و نهادهای اقتصادی وجودندارد و از این رو اتاق تهران پیشنهاد تشکیل کمیته مشترک را در این زمینه داده است.» آل اسحاق همچنین با اشاره به اینکه در زمان تنظیم بودجه قرار داریم، خواستار تدوین و تنظیم بودجه براساس اصل 44 به عنوان معیار و خط کش در دست دولت شد و گفت: «دولت باید در زمینه واگذاری گسترده تصدی ها و قطع بودجه شرکت های دولتی برنامه ریزی کرده و زمینه قطع وابستگی به درآمدهای نفتی را فراهم کند.» وی همچنین از مطالعه و بررسی پیش نویس برنامه پنجم توسعه در اتاق خبر داد و گفت: «حاصل مطالعات همکاران ما در قالب گزارش به مراجع مربوطه ارائه خواهد شد.»
آل اسحاق که بارها در مورد دشواری فضای کسب و کار به مقامات نامه نوشته و از فضای موجودانتقاد کرده است این بار تسهیل فضای کسب و کار در ایران را به عنوان آرزوی بخش خصوصی مطرح کرد و گفت: «انتظار ما این است که دولت، مجلس و قوه قضائیه در این زمینه گام های اساسی بردارند.»وی تصریح کرد: «بودجه متعادل، برنامه ریزی مناسب و فضای کسب و کار در صورتی محقق می شود که همه دست از حاشیه برداشته و با اتکا به تجربه های سال گذشته از علائمی که اقتصاد به ما می دهد به صورت شایسته استفاده و برای کشور برنامه ریزی کنیم.»
اقتصاد ایران در«آی سی یو»
احمد ترک نژاد عضو کمیسیون بورس، بانک وبیمه اتاق تهران دیگر سخنران هجدهمین نشست اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران بود که درزمینه تاثیر بحران جهانی سخن گفت.
او با اشاره به ادعای صندوق بین المللی پول مبنی بر اینکه برخی کشورها برای تعادل بودجه ای نیازمند چهار برابر قیمت نفت هستند، گفت: «در حال حاضر نسبت بودجه سال جاری عمرانی به 79 به 21 رسیده است که عدد بسیار بزرگی است.»
وی با بیان اینکه «تعادل بودجه با نفت 90 دلاری امکان پذیر خواهد بود» این سوال را مطرح کرد: « آیا در این شرایط مکانیسم دفاعی برای بحران اخیر داریم یا نه؟ چرا باید پیش بینی لازم برای این شرایط انجام نگیرد و با وجود اینکه براساس قانون تنها باید 47 هزار میلیارد از منابع ذخیره شده درآمدهای نفتی مصرف می شد بیش از اینها صرف شده و فکری برای شرایط فعلی انجام نشود.»
به گفته وی اقتصاد ایران در حال حاضر در آی سی یو به سر می برد و بی دفاع است و متاسفانه منابعی برای استفاده از فرصت هایی که درخصوص نصف شدن قیمت کشش یا کاهش قیمت سهام در دنیا اتفاق افتاده وجود ندارد.
تاثیر تحریم بر حمل و نقل
مسعود خوانساری رئیس کمیسیون حمل و نقل اتاق تهران نیز در این جلسه گزارشی از تاثیر بحران ها بر بخش حمل و نقل کشور ارائه داد.
وی گفت: «چندی است رئیس فدرال رزرو آمریکا در سفر دور اروپا از همتایان اروپایی خود اکیداً خواسته از سفارش حمل به دو شرکت حامل پرچم ایران یعنی شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران، خودداری کنند.»
خوانساری خاطرنشان کرد: «تا جایی که می دانیم اروپایی ها این هشدار را جدی گرفته و عکسل العمل آنها به صورت اطلاعیه به صنف حمل و نقل نمایان شده که در این هشدار کتبی عین تهدید دولت آمریکا آورده شده است.
وی با اشاره به تحریم شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران تصریح کرد: «توجه کنیم که این شرکت در حدود 40درصد از درآمد خود را از تجارت های غیرایرانی کسب می کند. اعتبار ارزشی است که طی سال ها به دست می آید اما از دست دادن آن می تواند به طرفه العینی واقع شود.»
خوانساری در مورد شرکت ایران ایر نیز یادآور شد: «این شرکت از دیدگاه فنی و تعمیر و نگهداری و بالاخص ابعاد مالی حالت تمرین در حال احتضار را دارد و اخیراً با خودداری شرکت کارگولوکس آریر، بار هوایی ایران ایر، از ادامه پرواز به ایران و ترک (روت) تهران، برای زمین گیر نشدن بار هوایی خود ناچار به خرید دو فروند هواپیمای ترک دست دوم شده که این شوک، قابل توجه است.
به گفته او در وضعیت کنونی شرکت های رقیب همچون امارات، اتحاد، قطر ایرویز و لوفت هانزا آماده استفاده آخرین موجودی بار ایران ایر هستند چرا که این شرکت ها غالباً روزی یک پرواز به ایران ایر دارند و از فضای زیر عرشه مناسبی نیز برخوردارند.
افزایش تدریجی صادرات مجدد دوبی به ایران
رئیس کمیسیون حمل ونقل اتاق تهران با اشاره به اینکه «اثر شبح تحریم گسترده تر از خود تحریم است»، گفت: «هرچه مذاکره کنندگان ایرانی در کمرنگ تر کردن و بی مایه کردن تحریم ها می بافند، وقتی کار به سطح عملیاتی می رسد تجار و شرکت های خارجی که از تحریم فقط نام آن را شنیده اند و از اجزا و جزئیات آن بی اطلاعند، با ترس از معامله با طرف های ایرانی، بافته های ما را رشته می کنند.»
مسعود خوانساری افزود: «هم اینک کنترل های چند لایه دولت ها روی هر کالای صادره به ایران یا وارده از ایران و درخواست اخذ مجوز صادرات و واردات از تجار کشور خود قبل از مبادرت به هر اقدام، عملاً بسیاری از معاملات را متوقف کرده است. صرف نیاز به اخذ این مجوز ها از دولت متبوعه، معامله را سخت تر کرده و هزینه مبادله را بالا می برد لذا بسیاری از تجار و صاحبان صنعت و تجارت خارجی ترجیح می دهند به خود زحمت نداده و از معامله با طرف ایرانی خودداری کنند یا اینکه همان طور که اکنون مرسوم شده از طرف ایرانی بخواهند در دوبی یک واسطه پیدا کرده و معامله به جای طرف ایرانی با تاجر مستقر در دوبی انجام شود.»
وی گفت: «درصد محمولاتی که تاکنون بلاواسطه یکسره به ایران می آمد ولی ازاین پس می باید به اجبار از طریق دوبی و تحت تشریفات صدور مجدد قرنطینه شود رو به افزایش است.»
رئیس کمیسیون حمل ونقل اتاق تهران در بخش دیگری از گزارش خود به موضوع تحریم بانکی پرداخت وگفت: «تاکنون تحریم های بانکی منحصر به تحریم سه بانک ایرانی (ملی، صادرات و سپه) و ممنوعیت عملی معامله در حوزه پولی دلار بود ولی از هم اکنون حوزه یورو نیز در برابر نقل و انتقال پول به ایران و از ایران از خود مقاومت و تاخیر نشان می دهد. چه بسا حواله های پولی که در بانک مرکزی اروپا متوقف شده و حواله کننده با یک پرسشنامه تکراری روبه رو و ملزم شده به برخی سوالات در مورد ارتباط ارسال کننده و ذی نفع و دلیل حواله پاسخ دهد تا حواله از حالت تعلیق بیرون آید.»
وی افزود: « در حوزه درهم امارات نیز بانک مرکزی امارات کنترل شدیدی را روی نقل و انتقالات بانکی انجام می دهد و هرگونه حواله مربوط به ایران، حتی ازطریق صرافی ها، مشمول کنترل و نظارت دقیق مقامات بانکی امارات می شود. ازطرفی حساب بسیاری از اتباع ایرانی غیرمقیم مسدود شده و به اقامت بسیاری از ایرانیانی که حضور مستمر نداشتند، پایان داده شده است. به برخی ایرانیانی که حوالجات خود را از طریق شبکه صرافی انجام می دادند و نتوانستند دلیل محکمی دایر بر تجارتی که یک سوی آن امارات باشد، اقامه کنند اتهام شست وشوی پول داده شده است.
چالش تهرانی- شهرستانی در اتاق
حمید حسینی نماینده تحول خواه اتاق بازرگانی وصنایع ومعادن تهران نیز در این جلسه، به نامهربانی های بخش خصوصی نسبت به خود اشاره کرد وافزود: «دراتاق تهران، 60 نماینده وجود دارد که هرکدام در زمره بهترین های صنف وصنایع خود هستند اما متاسفانه از وجود این افراد به شکل شایسته استفاده نمی شود و در کمیسیون های خود از حضور چنین افراد کاردان و شایسته ای استفاده نمی کنیم.» یحیی آل اسحاق درواکنش به اظهارات حمید حسینی درمورد ضعف درتشکیل اتاق های مشترک گفت: «درست می گویید این روند قابل انتقاد است اما خوشبختانه دکتر نهاوندیان، همراه وهمگام هستند وامیدواریم با کمک ایشان، مشکل را رفع کنیم.»
پدرام سلطانی نیز با تایید سخنان حسینی گفت: «ستون مالی اتاق ایران، اتاق تهران است و ما هستیم که آنها را تامین مالی کنیم اما اقداماتی صورت گرفت که ابتکار عمل را از اتاق تهران گرفته و شروع این کار نیز از کمیسیون ها بود و هم اکنون نیز این مشکل درحال سرایت به اتاق های مشترک است و این به نفع هیچ کسی نیست چرا که ابتکار عمل از نخبگان کشور گرفته می شود و نتیجه آن، این است که هم اکنون ملاحظه می کنیم و این ثمره کوتاهی همه ماست و باید با همکاری یکدیگر به حل این مشکل بپردازیم.»
حضور خاموشی بعد از 15 ماه دوری
حضور ناگهانی علینقی خاموشی در هجدهمین نشست هیات نمایندگان اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران اگرچه با دعوت و اصرار رئیس و دبیر کل اتاق تهران صورت گرفت اما بدون شک، بزرگ ترین اتفاق این جلسه بود. وی پس از انتخاب نشدن به عنوان رئیس اتاق ایران بسیار کم در جلسات اتاق ایران و تهران حضور یافت به طوری که 15 ماه از عدم حضور او در جلسات ماهانه اتاق تهران می گذشت.