جنبش مدنی کرد نیازمند حرکت است
پیرامون اعتراضات مدنی کردستان
محمدصدیق کبودوند
رئیس سازمان دفاع از حقوق
بشر کردستان
به مردم شریف کرد
دو سال پیش: در چنین روزهایی
"پیام مردم" تنها پس از انتشار 13 شماره، جاودانه شد، از آن جهت که با
صراحت، شجاعت و صداقت، حقوق شهروندی، حقوق زنان، حقوق بشر، حقوق ملی، هویت و
موجودیت ملت کرد را در کردستان ایران یادآور و مطرح نمود. پیام مردم پیشگامی و
پیشمرگی را در گشودن مسیر پرتلاطم آزادی بیان، شجاعانه پذیرفت و در این راه به
مصاف سانسور، بایکوت و خفقان و آپارتاید خبری و رسانه ای رفت و بسیاری از
"تابو"های بافته و ساخته زورمداران را در هم شکست و خود قربانی اقدامات
زورمدارانه دستگاههای امنیتی و قضایی شد.
یک سال پیش: در چنین
روزهایی "شوانه قادری" شهروند جوان مهابادی به طرز فجیعی به قتل رسید و
متعاقب آن، حرکتی مسالمت آمیز و گسترده در اعتراض به نقض سیستماتیک حقوق بشر و
خشونتهای نیروهای امنیتی و انتظامی در منطقه آغاز شد. مردم شهرهای مختلف کردستان
در تجمعاتی مدنی، اعتراضات خود را نسبت به بی قانونیها و خودسریهای نیروهایی که
تحت عنوان حافظ نظم و امنیت، ابتدایی ترین حقوق شهروندی مردم منطقه را سلب
میکردند، ابراز و اعلام نموده و اقدامات خشونت آمیز و غیرمدنی نیروهای نظامی،
انتظامی و امنیتی را تقبیح و محکوم کردند. در مقابل نیروهای سرکوبگر، که سالها است
به بهانه سرکوب تجزیه طلبان، حقوق شهروندی، حقوق مدنی و سیاسی مردم و حقوق بشر را
در کردستان لگدمال می کنند، تجمعات مردم مدنی شهرهای کردستان از جمله در مهاباد،
سقز، سنندج، اشنویه، پیرانشهر و بعدها ماکو و سایر شهرها را به طرز بی رحمانه ای
مورد سرکوب قرار دادند. در جریان این خشونت ها دهها نفر از مردم مدنی کرد به قتل
رسیدند و صدها نفر دستگیر و روانه بازداشتگاهها گردیدند.
امروز: پس از سرکوب
حرکت مدنی مردم کردستان، دو یا سه نشریه فعال دیگر از جمله "آشتی" و
"آسو" نیز به محاق توقیف افتاده اند. نهادها و انجمنهای مدنی یا تعطیل
گردیده اند و یا به انفعال کشیده شده اند. بسیاری از گروههای دانشجویی توسط احزاب
و گروههای اصلاح طلب حکومتی و گروههای سیاسی پیرامونی حکومت یا به انفعال و انشعاب
کشانیده شده اند و یا سرکوب شده اند. بسیاری از فعالان مدنی و حقوق بشری و فعالان
حقوق کارگران و زنان با پرونده های قضایی مواجه شده اند و تعدادی نیز یا از کشور
خارج شده اند و یا مرعوب شده و صحنه فعالیت را ترک کرده اند.
از سویی؛ مسائل و معضلاتی دیگر همچون
وضعیت دردناک زندانیان کرد، احضار و بازداشتهای روز افزون فعالان مدنی و شهروندان
عادی، نقض مستمر رسمی و عرفی حقوق زنان، خودکشی و خودسوزی زنان، بی کاری و فقر
عمومی و حاشیه نشینی، کودکان فقر، موادمخدر و گسترش سیستماتیک اعتیاد به آن، نقض
حقوق فرهنگی، سیاسی و عقیدتی و مذهبی مردم، تخریب سیستماتیک زبان و فرهنگ و هویت
ملی مردم کرد و تداوم بی حقوقی ها، از جمله رنجهای مضاعفی است برای مردم کرد، و از
دگر سو؛ تنگ نظریهای فردی، گروهی و سیاسی، سخت اندیشیهای ایدئولوژیکی، تضادهای
تئوریکی و پراکتیکی مدعیان حقوق بشر و دموکراسی خواهی و انتظار بیش حد از پوزیسیون
و اپوزیسیون ایرانی، بنوعی به پاشنه آشیل حرکتهای مدنی و جنبش مدنی ملت کرد در
ایران تبدیل شده است.
ما به عنوان سازمان دفاع از حقوق بشر
کردستان، فعالان مدنی و اقشار مختلف ملت رنجیده
کرد را به درک واقعیات موجود، و به خودباوری، هم اندیشی، هم گامی، هم آهنگی
و اتحاد و اتفاق برای دفاع از حقوق بشر در کردستان فرا می خوانیم. ما بر این
اعتقادیم فعالان مدنی و اجتماعی و فرهنگی و سیاسی کرد باید به انفعال و هراس از
بازداشت و زندان و پرداخت هزینه پایان دهند. به باور ما زنان، جوانان، دانشجویان،
کارگران، بی کاران، کارمندان و فرهنگیان با پیوستن به نهادها، انجمنها و سازمانهای
مدنی حول محور مطالبات انسانی، حقوق شهروندی، حقوق صنفی، حقوق مدنی و سیاسی، می
توانند مطالبات و حقوق مدنی و شهروندی و سیاسی خود را از راهها و به شیوه های
مسالمت آمیز و مدنی مورد تعقیب و مطالبه قرار دهند. ما بر این باوریم بازنگری در
برنامه ها و استراتژی حرکتهای دانشجویی کرد یک ضرورت است. جنبش دانشجویی کردستان و
رویکرد آن بایستی مبتنی بر کارکردهای مدنی و نظارتی و در پیوند و همگام با جنبش
زنان کرد ، جنبش کارگران در کردستان و سایر جنبشهای مدنی قرار گیرد. پر واضح است
جنبش مدنی مردم کرد برآیندی از تعامل جنبشها و حرکتهای مدنی موجود در جامعه امروز
و زیر مجموعه های آن و تجلی خواست دموکراسی، حقوق بشر و مدنیت ملت کرد خواهد بود.
تهران: 17 تیر ماه 1385 / 8 جولای 2006