مساله خلع سلاح حزب‌الله؛
لبنان، آتش زير خاکستر
احمد زيدآبادی
حسن نصرالله،
رهبر حزب الله لبنان، از مردم اين کشور خواسته تا روز جمعه (22 سپتامبر) در حومه
جنوبی بيروت، پايتخت لبنان، برای بزرگداشت آنچه وی "پيروزی تاريخی و الهی بر
صهيونيست ها" ناميده است، گرد هم آيند.
فراخوان حسن
نصرالله برای برپايی تجمع در حومه شيعه نشين بيروت در حالی صورت می گيرد که
اختلاف بين حزب الله و دولت فواد سينيوره، نخست وزير لبنان، طی روزهای اخير شدت
گرفته است.
رهبر حزب الله
ظاهرا در صدد آن است که با فراخوان نيروهای طرفدار خود در لبنان، بار ديگر نفوذ
مردمی خود را به رخ دولت لبنان بکشد و بدين طريق، موقعيت سابق خود را در جنوب
لبنان کمابيش حفظ کند.
دولت آقای
سينيوره که از حمايت گروه های موسوم به "جنبش ۱۴ مارس" برخوردار است، در
روزهای اخير ترديدی باقی نگذاشته که قصد خلع سلاح حزب الله را دارد، هر چند که در
بکارگيری الفاظ هنوز احتياط خود را از دست نداده است.
در واقع، نخست
وزير لبنان بدون آنکه از واژه خلع سلاح استفاده کند، بر قاطعيت دولت خود مبنی بر
مقابله با هر سلاحی خارج از کنترل ارتش لبنان و يا نيروهای بين المللی مستقر در
اين کشور تاکيد کرده است.
آقای سينيوره
در عين حال استفاده از زور را برای اين منظور رد کرده و راه گفتگو و مذاکره را
بهترين راه کنار گذاشتن سلاح حزب الله دانسته است.
حزب الله اما
به رغم پذيرش قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنيت سازمان ملل که سبب برقراری آتش بس در جنگ
۳۴ روزه اسراييل و لبنان شد، تمايلی به کنار گذاشتن سلاح های خود نشان نمی دهد.
قطعنامه ۱۷۰۱ خواستار پاکسازی منطقه جنوبی نهر ليطانی از وجود تسليحات خارج از
کنترل دولت شده است.
توان حزب
الله 'در هاله ای از ابهام'
به نظر می رسد
تمايل حزب الله به اعاده شرايط پيش از جنگ ۳۴ روزه از يک طرف و تصميم دولت لبنان
به گسترش حاکميت خود بر سراسر اين کشور از طرف ديگر، رويارويی دو طرف را به گونه ای
گريزناپذير کرده است.
در اين ميان البته
فقط خواست دو طرف درگير در لبنان کارساز نيست، بلکه اراده کشورهای حامی آنها در
سطح منطقه و جهان نيز به شدت تاثيرگذار است.
در واقع،
بسياری از کشورهای غربی و عربی مشوق دولت آقای سينيوره برای پايان دادن به حيات
نظامی حزب الله هستند و در مقابل، ايران و سوريه بر استمرار نقش نظامی حزب الله
در لبنان تاکيد می کنند.
اين در حالی
است که توان نظامی حزب الله پس از جنگ اسراييل عليه اين گروه، هنوز در هاله ای
از ابهام قرار دارد. ارتش اسراييل مدعی است که در طول جنگ، ۷۰ تا ۸۰ درصد موشک
های دوربرد و ميان‌برد حزب الله را منهدم کرده و صدها تن از مبارزان آن را به قتل
رسانده است.
با اين همه،
اسراييل اذعان می کند که حزب الله سه-چهارم زرادخانه موشک های کوتاه برد
کاتيوشای خود را که نزديک به ده هزار فروند موشک است، برای خود حفظ کرده است.
اما به نظر می
رسد اسراييلی ها از موشک های کاتيوشای حزب الله، چنانچه از منطقه جنوب نهر
ليطانی برچيده شوند، هراس چندانی ندارد. نگرانی اسراييل بيشتر مربوط به مسلح شدن
دوباره حزب الله به موشک های ميان‌برد و دوربرد از سوی ايران و سوريه است.
در اين ميان،
مخالفت حزب الله با استقرار نيروهای حافظ صلح بين المللی در مرز سوريه، بنادر و
فرودگاه های لبنان، به اين ترديد دامن زده است که حزب الله در صدد مسلح کردن
دوباره خود به سلاح های پيشرفته است.
در همين رابطه،
طی روزهای اخير رهبران حزب الله نسبت به گسترش ماموريت نيروهای حافظ صلح بين المللی
در لبنان هشدار داده اند و بويژه دولت فواد سينيوره را به بی کفايتی و وانهادن
حکميت لبنان به نيروهای خارجی متهم کرده اند.
حمله حزب الله
به دولت آقای سينيوره، از طرف متحدان وی بی‌پاسخ نمانده است. آنها، حزب الله را
به دستور گرفتن از ايران متهم کرده و بعضا، اين گروه را عامل بروز جنگ و ويرانی های
گسترده ناشی از آن دانسته اند.
در صورت ادامه
جنگ لفظی بين حزب الله و دولت آقای سينيوره، بروز هر حادثه ای در اين کشور محتمل
است بويژه اينکه توازن قوا در لبنان به شدت شکننده به نظر می رسد.
شايد، همانطور
که وليد جنبلاط، رهبر دروز های لبنان، گفته است راه ثبات لبنان، از مسير گفتگوی
عربی و بين المللی با ايران بگذرد؛ کشوری که به دليل نفوذش بر حزب الله، يکی از
قدرت های تعيين کننده در لبنان به شمار می‌رود، اما اين چيزی نيست که همه کشورهای
عربی و غربی خواهان آن باشند چرا که گفتگو با ايران در باره لبنان از پرونده هسته ای
اين کشور مجزا به نظر نمی رسد.
در اين ميان،
جلب همکاری سوريه از سوی کشورهای غربی برای ايجاد ثبات در لبنان نيز گزينه ای
محتمل است. هر چند که روند چنين حرکتی بسيار پيچيده و پردردسر خواهد بود، اما
سوريه به رغم بيرون راندنش از لبنان، همچنان از نقشی کليدی برای استقرار ثبات يا
بی ثباتی در لبنان برخوردار است.
بی بی سی
