پيوند دو بحران؛ نگرانی تازه اسراييل

 

احمد زيدآبادی

 

کاندوليزا، رايس وزير امور خارجه آمريکا، روز دوشنبه در ديدار با تزيپی ليونی همتای اسراييلی خود، هر گونه پيوند دادن مساله فلسطين با بحران هسته ‌ای ايران را از سوی کاخ سفيد تکذيب کرده است.

تکذيب خانم رايس پس از آن صورت گرفت که رسانه ‌های اسراييلی از قول فيليپ زليکوف، مشاور برجسته خانم رايس، گزارش دادند که آمريکا در صدد پيوند دادن مساله فلسطين با بحران هسته ‌ای ايران است.

به نوشته مطبوعات اسراييل، زليکوف در جريان يک سخنرانی در واشنگتن، تاکيد کرده بود که آمريکا برای حفظ اجماع متحدان اروپايی و عرب خود عليه برنامه اتمی ايران، لازم است به منظور پيشرفت روند صلح بين اسراييل و اعراب، بويژه فلسطينی ‌ها مداخله کند.

محافل مطبوعاتی اسراييل، اظهارات زليکوف را علامتی از تغيير سياست آمريکا در برابر اسراييل دانستند و نسبت به آن اظهار نگرانی کردند.

از نظر رهبران اسراييل، هر گونه پيوند دادن بحران خاورميانه با ساير بحران‌های بين ‌المللی، به معنای اعمال فشار عليه اين کشور برای دادن امتياز به اعراب تلقی می‌شود و از همين رو، در اين باره از خود حساسيت نشان می‌دهند.

اين حساسيت تا آن اندازه بوده که خانم ليونی در ديدار با خانم رايس موضوع اظهارات زليکوف را به بحث گذاشته تا نسبت به عدم تغيير موضع آمريکا در برابر بحران خاورميانه اطمينان حاصل کند.

 

نگرانی اسرائيل

هر چند که خانم رايس مربوط کردن بحران خاورميانه با بحران هسته‌ای ايران را تکذيب کرده است، اما به نظر می ‌رسد سران کاخ سفيد به نوعی ارتباط بين اين دو بحران قائلند.

در توضيح اين مطلب می ‌توان گفت که آمريکا در سطح وسيعی در خاورميانه به جانبداری بی‌ قيد و شرط از اسراييل متهم است. همين اتهام سبب بدبينی عميق مردم خاورميانه به سياست‌ های آمريکا در اين منطقه شده است، به طوری که اغلب مسلمانان و اعراب، سياست‌ های منطقه ‌ای ايالات متحده را يکسره در خدمت منافع اسراييل و به زيان مسلمانان می ‌دانند.

اين مساله، نگرانی ‌هايی را در بين سران کاخ سفيد پديد آورده است، به طوری که بسياری از متفکران و سياستمداران آمريکايی خواستار در پيش گرفتن سياست‌ هايی برای بهبود وجهه آمريکا در جهان اسلام و عرب شده ‌اند.

ظاهرا دولت آمريکا پی برده است که ادامه اشغال سرزمين‌ های فلسطينی توسط اسراييل و بی ‌تحرکی آمريکا در اين مورد، جايی برای خوشبينی مسلمانان نسبت به سياست ‌های کاخ سفيد باقی نگذاشته و چنانچه اين روند تشديد شود، ايالات متحده برای عملياتی کردن آنچه طرح خاورميانه بزرگ نام گرفته، دچار مشکلات جدی خواهد شد.

از نظر آمريکا، مقابله با برنامه هسته ‌ای ايران بخشی مهم از طرح خاورميانه بزرگ است سياستمردان در واشنگتن توقف اين فعاليت های را به نفع خاورميانه و نظام بين ‌الملل می دانند.

اين در حالی است که توده‌ های عرب و مسلمان نگاه ديگری به ماجرا دارند. از نظر آنها، مقابله آمريکا با برنامه هسته ‌ای ايران، اقدامی در جهت حفظ منافع اسراييل و عليه جهان اسلام است.

به نظر می رسد آمريکا می‌ کوشد تا اين تصور را در بين اعراب و مسلمانان کمرنگ کند، اما با تبليغات صرف نمی ‌توان به چنين هدفی دست يافت. از اين رو، واشنگتن در صدد برآمده است تا با دادن جان تازه ‌ای به روند صلح خاورميانه، نظر محافل عربی و بين ‌المللی را به سمت خود جلب کند و از اين طريق حمايت آنان را برای برخورد با برنامه هسته ‌ای ايران به دست آورد.

اينکه آيا نيروهای متحد ايران در فلسطين و لبنان، امکان فراهم شدن شرايط برای از سرگيری روند صلح را به آمريکا خواهند داد يا خير، مساله ‌ای است مورد ترديد، اما در اين ميان به نظر می ‌رسد که محافل اسراييلی نيز از دخالت آمريکا در بحران خاورميانه به حدی که منجر به تحميل فرمول خاصی به آنها شود، بيمناکند.

از اين رو، پيوند دادن مساله فلسطين به بحران هسته ‌ای ايران، موضوعی است بسيار پيچيده، که تنها ممکن است مورد استقبال کشورهای اروپايی و اعراب ميانه‌رو قرار گيرد، چرا که اين موضوع هم در جامعه اسراييل و هم در بين گروه های اسلامگرای منطقه، مخالفانی دارد که قادرند با رفتارهای خود هر گونه گشايشی در روند صلح را با بن‌بست روبرو کنند.

 

بی بی سی