"ما همه ارمنی هستيم. همه ما هراند دينک هستيم."

اعتراض به قتل روزنامه نگار ارمنی در ترکيه

 

بی بی سی – هزاران نفر از مردم در استانبول در اعتراض به قتل هراند دينک روزنامه نگار ارمنی راه پيمايی کردند.

انبوه جمعيت شعار می داد: "ما همه ارمنی هستيم. همه ما هراند دينک هستيم."

دينک معمولا درباره قتل عام ارمنيان مطلب می نوشت، که در ترکيه موضوعی بسيار حساس به شمار می رود.

آقای دينک که سردبير نشريه دو زبانه (ترکی و ارمنی) "آگوس" بود، هدف سه گلوله قرار گرفته است.

رجب اردوغان نخست وزير ترکيه قتل آقای دينک را "شليک گلوله ای به طرف دموکراسی و آزادی بيان" دانست.

آقای اردوغان قتل روزنامه نگار نامی ارمنی را "حمله به ترکيه و وحدت و ثبات کشور" دانست و گفت که عاملان آن در برابر قانون قرار خواهند گرفت.

روزنامه نگاران و دولتمردان ترکيه خشم خود را ابراز داشتند. ايالات متحده، اتحاديه اروپا، ارمنستان و بسياری از گروه های مدافع حقوق بشر قتل آقای دينک را محکوم کردند.

شامگاه جمعه چند هزار نفر از مردم استانبول روبروی دفتر روزنامه آگوس که دينک سردبير آن بود، گرد آمدند.

جمعيت خشم خود را نسبت به قاتلان روزنامه نگار ارمنی ابراز داشتند و پيگرد قاتلان او را خواستار شدند.

رسانه های ترکيه از زبان شهردار استانبول گفته اند که سه نفر در رابطه با قتل آقای دينک بازداشت شده اند.

 

"وجدان آزاد ارامنه"

آقای دينک از جمله نويسندگانی بود که بر اساس قانون "توهين به ترک بودن" ترکيه تحت تعقيب قانونی بود.

مقامات قضايی ترکيه وی را در ماه اکتبر سال گذشته به شش ماه حبس تعليقی محکوم کردند.

آقای دينک به جرم نوشتن مطلبی در سال 2005 در خصوص "کشتار دسته جمعی" ارامنه در سال 1915، محکوم شناخته شد.

اين مقاله را روزنامه ها و شبکه های مختلف تلويزيونی در ترکيه نقل کردند.

هراند دينک که هنگام مرگ 53 سال داشت، يکی از نويسندگان و روزنامه نگاران برجسته ارمنی ترکيه به شمار می رفت و جامعه ارمنی ترکيه برای او احترامی فراوان قائل بود.

دفاع او از حقوق ارامنه کشور و انتقادش به کشتار ارامنه در آغاز قرن بيستم همواره بحث های فراوان برانگيخته بود.

برخی از ملی گرايان ترک او را دشمن هويت ملی ترکيه می دانستند. اما آقای دينک همواره تاکيد می کرد که هدفش از کاوش گذشته، تعميق روابط دشوار ميان ترکها و ارمنی ها بر پايه ای واقع بينانه است.

او در ژوئيه 2006 در مصاحبه ای گفته بود: "کشور خود را ترک نمی کنم. اگر از اينجا بروم اين احساس را خواهم داشت که مردمی را تنها گذاشته ام که در راه دموکراسی مبارزه می کنند."

 

"معضل ناسيوناليسم ترک"

دولت ترکيه همواره عنوان کرده است که کشته شدن ارمنی ها در جريان نبردهای مربوط به سقوط امپراتوری عثمانی در اوايل قرن بيستم را نمی توان نسل کشی ناميد، زيرا تعداد زيادی ترک نيز در آن زمان کشته شدند.

طی اين نبردها ارامنه مسيحی که در مرزهای شرقی ترکيه می زيستند از در اتحاد با همکيشان روس خود درآمدند و در نتيجه آن ارتش عثمانی بنا بر سنت تاريخی معمول در منطقه خاورميانه اقدام به کوچاندن اجباری ارامنه به بخشهايی از خاک عثمانی کرد که اکنون در کشور سوريه و جنوب شرق ترکيه قرار دارد، بسياری از اين ارامنه نيز به ديگر کشورها از جمله ايران گريختند.

بسياری از ارامنه ترکيه در مسير کوچ جان باختند که در مورد رقم جانباختگان و نحوه مرگ آنان، ميان ارامنه و ترکها اختلاف وجود دارد.

ارامنه ترکها را متهم می کنند که اقدام به قتل عام و نسل کشی کردند اما ترکها می گويند که قتل ارامنه در جريان کوچ اجباری به دست ايلات و راهزنان منطقه صورت گرفته که عمدتاً از طوائف کرد بوده اند.

فرماندهی ارتش عثمانی را در زمان کوچاندن اجباری ارامنه، مصطفی کمال پاشا، معروف به آتاتورک بر عهده داشت که بعداً جمهوری ترکيه را بنياد نهاد.

از اين رو، اگرچه ماجرای ارامنه پيش از پيدايش ترکيه کنونی رخ داد اما از آنجا که اتهام قتل عام ارامنه به بنيانگذار اين جمهوری مربوط می شود، دولتهای ترکيه طرح آن را توهين به اين کشور می دانند.