پنجشنبه ۳ ارديبهشت ۱۳۸۳ – ۲۲ آوريل ٢٠٠۴

تراژدي هاي ناتمام در قاب قدرت

 

بهروز شيدا

نشر باران، سوئد

چاپ اول ۲۰۰۴

۱۸۹ صفحه

شابک: 5-84-88297-91

www.baran.st

 

 

"تراژدي هاي ناتمام در قاب قدرت" تازه ترين کتاب بهروز شيدا توسط نشر باران منتشر شده است. اين کتاب شامل ۱۰ جستار است.

در "نقش دويي در چشم خيال" بهروز شيدا شعر کلاسيک فارسي و نقاشي کلاسيک ايراني را مقايسه مي کند؛ تفاوت ها و تشابه هاي دو شاخه­ي هنر در ايران را.

در" آوازِ خط و خوابِ ديگري" رمان بدون شرح- شرح حال نسل خاکستري، اثر مهدي استعدادي شاد مورد بررسي قرار مي گيرد. در اين جستار چنين مي خوانيم: بدون شرح - شرح حال نسل خاكستر‌ي سرگذشت نسلي است كه هم زخم خوش‌باوري‌ي گذشته را بر شانه دارد و هم سنگيني‌ي سرگرداني‌ي اكنون را. نسلي كه مي‌خواست قهرمان هستي‌ي خويش‌ باشد؛ قهرمانان‌اش‌ را گم كرد. مي‌خواست جهاني ديگر بسازد؛ جهان را ويرانه يافت. مي‌خواست عشق را معنا كند؛ از وحشتِ مرگِ عشق درهم شكست. نسلي كه آرمان برگزيد، آرمان از دست داد، تازيانه خورد، به‌خاك افتاد، معصوميت آفريد، معصوميت شكست. نسلي كه تنها ماند، تنهايي ساخت، ستيز كرد، زخم خورد، آزادي خواست، آزادي كشت. نسلي كه چنان به بي‌قراري دنبالِ معناي خويش‌ دويد، كه ساختار هستي‌اش‌ به هزارتويي بي روزن تبديل شد.

در جستار"در سايه­ي گناه همه­گاني" بهروز شيدا نگاهي دارد به جهان رمان هاي سوء قصد به ذات همايوني محمدرضا جولايي و تالار آينه­ي امير حسن چهل تن.

در "زير آسمان سرگرداني" بهروز شيدا نگاهي دارد به انسان در ادبيات سوئد در سال­هاي پاياني قرن نوزدهم و سال هاي آغازين قرن بيستم.

در "يک حادثه از دو سکو" بهرو. شيدا تعمقي مي­کند بر دو نوع شاهنامه­خواني.

"برگ‌ريزانِ باغِ چشمِ برادر" نگاهي ست به پايان يك عمر اثر داريوش‌ كارگر: "پايان يك عمرداريوش‌ كارگر تصوير جواني‌ي از دست رفته است؛ تصوير آرمان‌ها و ستيزها؛ عشق‌ها و كودكي‌ها؛ تصوير هستي‌ي آرماني در ”شب” بلند ”ميهن”؛ تصوير خونيني كه در ساختارها و متن‌ها جاري است."

در "گشتي کوتاه با او" بهروز شيدا، شعر مهدي اخوان ثالث را در متن تاريخ مورد بررسي قرار مي دهد. از کودتاي 28 مرداد 32 تا سال هاي 41-49 که: اكنون تناقض‌هاي او تناقض‌هاي خسته مردي است كه گاه سر در گريبان دارد و گاه مي‌انديشد هم‌دلي با ره‌روان را بايد شعري سرود؛ سرگرداني كه گاه فالي مي‌گيرد: ”ز قانون عرب درمان مجو، درياب اشاراتم\نجات قوم خود را من شعاري ديگر دارم\...\بهين آزادگر مزدشت، ميوه‌ي مزدك و زردشت\كه عالم را ز پيغامش‌ رهاي ديگري دارم”. او نويد مي‌دهد كه از تنهايي و اندوه دل خواهد كند اگر ياران شهري در خور بيارايند: ”دلم خواهد كه ديگر چون شما و با شما باشم\ ...\ و تا حماسه ي سياهکل که تاثيري مستقيم بر شعر بسياري از شاعران گذاشت." زمانه‌ي شوق‌زده و حماسه‌ساز اما در شعر مهدي اخوان ثالث پژواكي نيافت. او خسته‌تر از آن بود كه صدايي دل‌مشغول‌اش‌ كند؛ كوچه‌گردي بود كه در خويش‌ سفر مي‌كرد: ”سحرگاهان كه خاك از ماه و از مِه\نم نِزم و دَمِ مهتاب مي‌خورد\دلم گهوارة غمهاي عالم\از مشرق تا به مغرب تاب مي‌خورد”."

 در "تراژدي‌هاي ناتمام در قابِ قدرت" بهروز شيدانگاهي دار به هزار خانه‌ي خواب و اختناق و خاكستر و خاك اثر عتيق رحيمي

در مقاله "اخلاق‌الاشراف" بهروز شيدا نگاهي دارد به حضور پاك خوني و مالكيت و مذهب در پنج رمان پاورقي‌گونه‌ي پس‌ از انقلاب.

 

 در جستار پاياني کتاب "پايانِ سخن شنو كه ما را چه رسيد" بهروز شيدا نگاهي مي کند به جهان قصه‌هاي صادق چوبك

از بهروز شيدا تاکنون يازده کتاب منتشر شده است.

کتاب هايي که  نشر باران از بهروز شيدا منتشر کرده است بدين شرح است:

 

در سوک آبي­ي آب­ها / جستارهاي ادبي

از تلخي­ي فراق تا تقدس تکليف (نگاهي به جاپاي عناصر فرهنگِ ايراني بر چهارده رمان پس از انقلاب)/ يک پژوهش

گم­شده در فاصله­ي دو اندوه/ مجموعه مقاله

کابوس بلند تيز دندان / ويراستاري­ي کتاب زندان (کتاب نخست، خاطرات)

تراژدي­هاي ناتمام در قاب قدرت (خوانش­ها و پژوهش­ها)