رامين جهانبلگو:

فقدان احساس مسووليت شکست روشنفکری را به دنبال دارد

·         بشريت مفهوم و معنايی است که همواره در حال شدن و گرديدن است و روشنفکر نقش بسيار مهمی در اين عرصه دارد، چون روشنفکر کسی است که درخانه جهان شمولی بشريت زندگی می کند اگر چه ريشه در زبان خاص و سرزمين خاص دارد، روشنفکری به معنای بحث و گفت و گو هست و روشنفکر کسی است که با ديگری و از ديگری سخن می گويد، روشنفکر در يک دنيای افسون زدا و تقدس زدا قدم بر می دارد و روشنفکر مدرن بودن خود يک تجربه پديدار شناختی است.

 

 خبرگزاری کار ايران

رامين جهانبگلو گفت : روشنفکر اگر چه از درون جامعه است اما می تواند گاهی خلاف جهت حرکت توده گام بردارد.

به گزارش خبرنگار "ايلنا"، رامين جهانبگلو در دوازدهمين اردوی سالانه دفتر تحکيم وحدت که در مجتمع آموزشی و تحقيقاتی عصر انقلاب برگزار شد و در سخنانی با عنوان" روشنفکری جهان شمول و جايگاه روشنفکری در فضای امروز کشور"، گفت : آنچه بشريت امروز به عنوان بشر متمدن به آن احترام می گذارد همين جهان شموليت است در جامعه ای که سنت حاکم است جايی برای سنت بشری نيست. بشريت مفهوم و معنايی است که همواره در حال شدن و گرديدن است و روشنفکر نقش بسيار مهمی در اين عرصه دارد، چون روشنفکر کسی است که درخانه جهان شمولی بشريت زندگی می کند اگر چه ريشه در زبان خاص و سرزمين خاص دارد، روشنفکری به معنای بحث و گفت و گو هست و روشنفکر کسی است که با ديگری و از ديگری سخن می گويد، روشنفکر در يک دنيای افسون زدا و تقدس زدا قدم بر می دارد و روشنفکر مدرن بودن خود يک تجربه پديدار شناختی است.

وی با بيان اينکه بيزای از اصول جهان شمول مدرن به معنای بيزاری از عقل است، افزود: فضای روشنفکری نمی تواند فضای سنتی و بسته ای باشد بلکه فضای روشنفکری بايد فضای مدرن و عقلی باشد.

جهانبلگو با اشاره به اينکه روشنفکر مسووليت انتخاب کردن دارد؛ تصريح کرد: روشنفکر مسووليت انتخاب کردن دارد و روشنفکری احساس مسووليت به همراه دارد و مبارزه روشنفکری مبارزه با قدرت های نامريی و تسلط يافته در جامعه است که همزيستی قلمرو عمومی را به خطر می اندازد وظيفه روشنفکری مبارزه با تاريخ قلابی است و در مقابل جامعه ای که به خواب رفته می ايستد و جلوی تاريخ سازی را می گيرد.

وی با يادآوری اينکه روشنفکر بايد يک تبعيد گاه هستی شناختی برای خود تعريف کند،گفت : اين تبعيد گاه يک ضرورت هستی شناختی برای اوست روشنفکر علی رغم اينکه از جامعه است و لی می تواند خلاف توده ها گام بردارد.

جهانبگلو در ادامه افزود : روشنفکر اگر چه از درون جامعه است اما می تواند گاهی خلاف جهت حرکت توده گام بردارد به عنوان به ضرورت قابله روشنفکر با فضای لمپنيسم اشاره می کنم که اين لمپنيسم فضای عمومی را به خطر می اندازد و در جايی که لمپنيسم ما را از ناممکن ها دور می کند، روشنفکری دقيقا خلاف لمپنيسم حرکت می کند و ناممکن ها را برای ما مطرح می کند.

وی همچنين با اشاره به اينکه در جايی که ما با شکست روشنفکری مواجه هستيم به اين دليل است که عدم احساس مسووليت به وجود آمده است، گفت : حس عمومی و عقل سليم از دست رفته است، فقدان اين حس مشترک انسان ها باعث عدم احساس مسووليت می شود که هدف لمپنيسم است که بهترين زمينه را برای نظام های توتاليتر فراهم می کند .

جهانبگلو خاطر نشان کرد: تاريخ روشنفکری از سويی به فراموشی سپردن سنت ها و ازسوی ديگر مبارزه با فراموشی است.

وی با اشاره به اين که ايرانيان دچار عدم اعتماد نسبت به خود و ديگران هستند، گفت : دليل اين بی اعتمادی فقدان امنيت دائمی در اين کشور است .

وی در پاسخ به سوالی مبنی براينکه هر کس که ادعای روشنفکری کرد، الزاما روشنفکر نيست ، گفت : برخی افراد در روزنامه با لحن لمپنيسم می نويسند اين افراد ادعای روشنفکری هم دارند ولی روشنفکر نيستند، مردم که احمق نيستند فرق ميان قالب های روشنفکری و لمپنيسم را می مانند. آدم لمپن نمی تواند جهانی شود چون دنيای بسيار بسته ای دارد اگر غير از اين بود نمی توانست لمپن باشد.

وی در پاسخ به سوال ديگری،اظهار داشت : ما در يک وضعيت برزخی هستيم از يک سنتی بريديم و مدرن هم نشديم در اين وضعيت سه راه بيشتر نداريم، اول پذيرش سنت، دوم پذيرش مدرن شدن و با راه حل سومی که برای شما مطرح است و آن ارتباط و گفت و گوی بين سنت و مدرنيته است، من از شما سوال می کنم جايگاه اين ارتباط و گفت و گو کجاست؟ به نظرم روشنفکری دينی نتوانسته اين کار را انجام دهد از شما سوال می کنم جايگاه اين ارتباط و گفت و گو کجاست؟ به نظرم روشنفکری دينی نتوانسته اين کار را انجام دهد بايد توجه کرد در چه چار چوبی بايد اين کار را کرد من شخصا معتقدم چار چوب ما بايد چار چوب فلسفه مدرن باشد، اگر با چار چوب دينی و الهی بخواهيد وارد اين عرصه شويد نمی توانيد موفق شويد.