به فاصله دو ماه
۶۰ روزنامه و هفته نامه در عراق منتشر شده است
رأی ملت ( صوت الشعب )
با گذشت ۳۵ سال از خفقان سياسی و سرکوب مطبوعات در
عراق ، اکنون عراقیها احساس آزادی کامل برای
انتشار روزنامه يا هر نوع نشريه ديگری میکنند بطوری که
با گذشت فقط دو ماه از سقوط رژيم صدام ۶۰ روزنامه و هفتهنامه در اين
کشور متولد شده است و هر روز شاهد تولد يک نشريه ديگر میشويم. پيشبينی
میشود تا پايان ماه جاری تعداد روزنامه های
عراق به عدد ۱۰۰ برسد. در اين زمينه روزنامه الشرق الاوسط تأکيد میکند
اگرچه در حال حاضر يک نوع هرج و مرج بر مطبوعات عراق حاکم است اما رفته رفته
نشريات استخواندار با مخاطبان معين مشخص میشوند.
اين روزنامه مینويسد هر روز در عراق شاهد تولد يک تشکل
ناشناخته سياسی میشويم و اين تشکل ها برای
اينکه بتوانند برای خود موقعيتی در جامعه عراق ايجاد کنند، دست به انتشار نشريه میزنند.
شکل ظاهری بيشتر نشريات فعلی عراق نشان میدهد که آنها
با عجله چاپ میشوند و از نظر امور فنی در سطح پائينی قرار
دارند. تعداد صفحات بيشتر اين نشريات در رقم ۸ ثابت مانده و از لحاظ حروفچينی و
ارائه مطالب اشکالات فراوان دارند. تکنولوژی مطبوعات در زمانی که صدام حسين بر
عراق حاکم بود چندان پيشرفتی نداشت و رژيم گذشته عراق کمترين بودجه را
به اين امر اختصاص میداد. وسائل ارتباطی و
اينترنت در عراق ممنوع بوده و بيشتر دستاندرکاران
مطبوعات با تحولات اين حرفه در جهان خارج آشنائی نداشتهاند. اندک
تجيهزات موجود فقط در حوزه وزارت تبليغات به رهبری محمدسعيد الصحاف منحصر بوده و
بطورکلی چيزی بنام نشريه مستقل در روزگار وی وجود خارجی نداشته است. با سقوط صدام
اين مقدار ناچيز لوازم و تجهيزات چاپ روزنامه در عراق نيز به غارت رفت و عملا
امکانات دولتی چاپ نشريه در حال حاضر در آن کشور وجود ندارد، به همين دليل انتشار
نشريه اکنون در دست احزاب مختلف يا بخش خصوصی افتاده است که نويد شکلگيری
يک بازار خوب و ثابت برای خود میدهد.
معروفترين نشرياتی
که درزمان فعلی منتشر میشود، میتوان
از روزنامه " التآخی " ( به معنی ايجاد برادری ) وابسته به حزب دموکرات
کردستان عراق به رهبری مسعود بارزانی نام برد. فعاليت اين روزنامه برای اولين بار
در سال ۱۹۶۷ آغاز شد ، در آن زمان اين نشريه دوبار مورد تعرض و توقيف قرار گرفت که
بار دوم در سال ۱۹۷۴ بود و از آن زمان به بعد بطور محدود و مخفيانه در شمال عراق
منتشر میشد. " الاتحاد " نشريه معروف
ديگری است که در حال حاضر در عراق منتشر میشود. اين
نشريه به حزب اتحاديه ميهنی کردستان عراق به رهبری جلال طالبانی تعلق دارد. اين
نشريه برای اولين بار در سال ۱۹۹۲ به شکل هفتهنامه فقط در
کردستان عراق منتشر شد. نسخههای کردی اين
دو نشريه که اکنون به شکل بسيار وسيعی در کردستان عراق توزيع میگردد،
از نظر کيفيت و مضمون نسبت به نسخههای عربی آن
که در بغداد و ديگر شهرهای بزرگ عراق توزيع میشود به مراتب
بالاتر است. اين دو نشريه به مهمترين ديدگاههای حزبی خود
میپردازند و از پرداختن به ساير امور جامعه
عراق پرهيز میکنند. نشريه سوم از نظر معروفيت به حزب
کمونيست عراق تعلق دارد که نام " طريق الشعب " را بر بالای صفحه اول خود
دارد.
در اين ميان امريکائیها بيکار
ننشسته و با تشويق مطبوعاتچیهای روزگار
صدام و تأمين مالی آنها اقدام به انتشار دو نشريه بنامهای "
الصباح " و " سومر " نمودهاند. روزنامه
الصباح در بغداد و سومر در کويت چاپ میگردد و هردو
نسبت به ساير نشريات ديگر عراق از کيفيت خوبی برخوردار میباشند. اکنون
در عراق شايع شده است که اين دو نشريه در آينده نزديک مهمترين سازمان مطبوعاتی
عراق را بوجود خواهند آورد و در زمينه وسايل ارتباط جمعی و شبکههای
تبليغاتی توسعه بنيادی خواهند يافت. امريکائیها از هماکنون
در حال خريد تجهيزات لازم و پيشرفته برای اين نشريات هستند و مايل هستند در جهت
برنامههای تبليغی خود و ايجاد ارتباط با ملت عراق
، اين نشريات از دامنه وسيع انتشار برخوردار شوند. اين روزنامهها
و بسياری از نشريات ديگر عراق موضوعاتی در جهت شستشوی آثار فکری و تبليغاتی رژيم
بعث و چگونگی به قدرت رسيدن صدام حسين برمیگزينند.
اطلاعرسانی درباره مسائل امنيتی و اخباری که
نيروهای امريکائی مايلند به سمع ملت عراق برسد ، در اين نشريات چاپ میگردد.
از سوی ديگر دو گروه مستقل سياسی در عراق به زودی
دو نشريه روانه بازار مطبوعات عراق خواهند کرد. گروه اول بنام " جامعه
آزاديخواهان مستقل " به رهبری عدنان پاچهچی وزير خارجه
سابق عراق میباشند که روزنامه " النهضۀ " را با
مديريت جلال ماشطه از روزنامه نگاران قديمی عراق که اخيرا از تبعيدگاه خود در
روسيه به عراق بازگشته است را منتشر خواهند کرد. جلال ماشطه در حال تکميل کادر
هيئت تحريريه خود میباشد که گفته میشود
به مراحل پايانی خود رسيده و روزنامه آنها تا پايان ماه جاری ( ژولای ) چاپ خواهد
شد. جلال ماشطه به روزنامه الشرق الاوسط گفته است روزنامه آنها در ابتدا رنگی ،۸
صفحهای و در دورههای بعدی ۲۴
صفحهای خواهد شد. اين روزنامه اگرچه به جامعه
آزاديخواهان تعلق دارد اما سخنگوی حزبی نخواهد بود و برای هرکسی که بخواهد به
حقيقت تعهد داشته باشد ، آغوش خود را باز خواهد گذاشت. عطا عبدالوهاب مدير عامل
مؤسسه مطبوعاتی " النهضۀ " ضمن اينکه نظرات همکار خود را تأييد میکند،
میگويد: روزنامه آنها درهای خود را به روی
همه باز خواهد گذاشت و در بدو امر تلاش دارد با همه رهبران احزاب موجود در عراق
مصاحبه کرده ، ديدگاههای آنان را برای آشنائی
ملت با آنها ،منتقل کند. اين روزنامه قرار است کادری ۶۰ نفره در همه زمينهها
استخدام کند. مسئولان آن به دنبال انسانهای آزادهای
میگردند که از خصوصيات چاپلوسانه ، مزورانه و
کتمان کننده حقايق و تهماندههای
فکری رژيم پيشين بدور باشند. ماشطه میگويد، مهمترين
نقطه توجه آنها در نشريه، امنيت ، زندگی مردم و حقوق اساسی آنها خواهد بود اما
اخبار ويژه خود را نيز منتشر خواهد کرد. او اضافه میکند در کنار
روزنامه گروه وی تلاش دارد يک شبکه راديوئی بر روی موج اف. ام راهاندازی
کند، با اين توضيح که در عراق فعلی راهاندازی نشريه
، راديو يا تلويزيون آزاد است و نياز به اخذ مجوز ندارد.
اما گروه دوم به فخری کريم روزنامهنگار
عراقی و صاحب انتشارات " المدی " تعلق دارد که به مدت ده سال در سوريه
فعاليت فرهنگی داشته و اخيرا به کشور خود بازگشته است. اسم نشريه وی هنوز بطور قطع
تعيين نشده است اما ممکن است ميان دو نام " المدی السياسی " و "
البلاد " يکی را برگزيند. فخری کريم? با دوستان مطبوعاتی خود که در ميان آنها
افراد مشهوری ديده میشوند و برای مدتهای
طويل در خارج از عراق به کار فرهنگی مشغول بودهاند، اين
نشريه را منتشر خواهد کرد. نشريه آنها هفتهنامه خواهد
بود و در ۱۶ صفحه تا سه هفته ديگر به بازار روانه میگردد. اين
نشريه خط دموکراتيک ? ملی را برای خود انتخاب کرده و تلاش دارد بحث " عقلانيت
" را در ميان مردم عراق رواج دهد. افراد اين هفتهنامه مايل
هستند نشريه خود را محلی برای تکثر و تنوع آراء و افکار قرار دهند و برنامههائی
برای مصاحبه با همه رهبران احزاب سياسی عراق در نظر گرفتهاند.
