ليلا زاناي عزيز , شجاع باش
نامه اي از شيرين عبادي و دانيل ميتران خطاب
به ليلا زانا
لوموند 10 مارس 2004
ليلا زاناي عزيز ,
ماه مارس سال جاري سالگردي تلخ براي تو و دوستان توست . ده سال شد که تو در
زنداني . سال 1994 , شعبه شماره 1 دادگاه امنيت حکومتي آنکارا به گناه دفاع از حقوق فرهنگي هموطنان
کردت , به گناه دفاع از صلح , به گناه اينکه دوستي و برادري ميان کرد و ترک در
ترکيه را هدف خود قرار دادي محکومت نمود .
از زندان اولوجانلار , با نامه هايت
به ما يادآوري مي کني که محصور ماندن ميان چهارديواري زندان , عطش تو براي جهاني
بهتر , جايي که در آن زنان , در عين « عدالت و برابري » فعالانه در ساختن صلح و
دمکراسي شرکت دارند , بررعايت تمام آزاديها نظارت مي کنند , را فروننشانده است .
دوست عزيز ,
براي نوشتن به تو نيازي به تمرکز و تفکر زيادي نداشتيم . شجاعت و محق بودن
آرمانهايي که تو به دفاع از آنها برخاسته
اي , قلب و انديشه ي ما را در نوشتن اين خطوط رهنمون بود ؛ براي اينکه به تو
بگوييم جايت ميان ما خالي است . جايت کنار
مهدي ( که يازده سال از عمرش را در زندانهاي ترکيه گذرانده ) خالي است , که
فرزندانت روناهي و روکان جاي خالي ات را
احساس مي کنند , که مردماني که تو را به نمايندگي خود در پارلمان برگزيدند , و
دفاع از حقوق فرهنگ کهن هزاران ساله ي خود را به تو سپردند , کمبودت را حس مي کنند
. همانطور که آزادي کمبود تو , ليلا , را احساس مي کند .
به تعويق انداختن جلسه ي دادگاه شما براي يازدهمين بار , دادگاهي که يک سال
قبل شروع شد , و پس از ده بار که تو و همکارانِ نماينده ات , دستبند به دست و در
محاصره ي نيروهاي امنيتي , مي بايست محاکمه شويد و هر بار يکي پس از ديگري به
تعويق افتاده بود , ما را عميقا نگران کرد .
تقاضاي آزادي شما توسط وکلايتان به شيوه اي سيستماتيک و بدون ارائه هيچ انگيزه
اي با زيرپا نهادن قوانين داخلي کشور و همينطور پايمال کردن کنوانسيون اروپايي
حقوق بشر رد شده اند .
و امروز شما همچنان در بند هستيد .
ليلاي عزيز ,
در شرايطي که عاليترين نمايندگان سياسي اروپا معتقدند که کشور تو همچون يک عضو
واقعي و برابر حقوق حائز شرايط ورود به اتحاديه ي اروپاست , چرا که اصلاحات زيادي
براي جلب رضايت و هماهنگي با معيارهاي کپنهاک انجام داده است , دوستان تو , شگفت
زده از اين افتضاح اند : محاکمه ي سياسي
اي که شما موضوع آن هستيد , نشانگر کامل تضاد و تناقضي است که گردانندگان کشور تو
با آن مواجهند .
در چشم انداز اکتبر 2004 , تاريخي که گردانندگان کشور تو براي آغاز مذاکرات
ورود به اتحاديه ي اروپا در نظر دارند . درست در حالي که مسئولين سياسي تمايل خود
به گذار به دمکراسي و گشايش را به نمايش مي گذارند , دستگاه قضايي ترک , از مقاومت
در جهت خلاف دست نمي کشد .
از همين روست که اصلاحات اعلام شده در جايي که به حقوق ملت کرد برمي گردد ,
تنها کلماتي بر کاعذ هستند و بس . حق پخش و توزيع برنامه هاي کردي از راديو و
تلويزيون , در هزارتوي تصميمات اداري و حقوقي به فراموشي سپرده مي شود .
حق حفظ و اشاعه ي فرهنگ کرد ( بطور مثال نام گذاري کردي بر فرزندان ) در اثر
ممنوعيت هاي زباني , محدود و محدود تر مي شوند .
مدارسي که مي بايست از حق تدريس زبان کردي برخوردار باشند , مواجه با چنان
موانع اداري اي مي شوند که حتي مانع گشودن درب آنها مي شود .
و بالاخره , مدافعين حقوق بشر آن زمان که تحت تعقيب دادگاه ها و محاکم حقوقي
نيستند , تحت سرکوب و فشارند . مسئولين کشور تو , ليلاي عزيز , آيا واقعا شهامت
کافي براي عملي کردن اصلاحاتي که به آن متعهد شده اند را خواهند داشت ؟
البته , روحيات طي يک شبانه روز تغيير نخواهد کرد . استقرار و احترام به
دمکراسي و تمامي آزاديها در ميان تمام ملل نياز به خواستي بي همتاو قدرتمند
مسئولين حکومتي دارد , آما در کنار خواست
, مي بايست شهامت , صراحت و قاطعيت نيز داشت .
ليلاي عزيز , دوست گرامي , روزها و سالها از پي هم مي گذرند , و تو همچنان در
بندي . تا چند سال ديگر ؟
۱۲ مارس , مي بايست که دوازدهمين جلسه ي دادگاه شما برگزار شود . به همين
مناسبت ما همه ي مدافعين حقوق بشر , نمايندگان پارلمان اروپا و نمايندگان سازمان
ملل را فرا مي خوانيم , که همراه با ما قاطعانه خواهان آزادي تو و همکاران تو شوند
, تا راهي براي استقرار دمکراسي و صلح هموار گردد .
شيرين عبادي , وکيل ايراني , برنده جايزه نوبل صلح 2003
دانيل ميتران , رئيس بنياد فرانسه آزادي
برگردان : سيامند
