سرمقاله لوموند
بحران در ايران
خطا خواهد بود که اين را به جنگي ميان محافظه کاراني که يکي
از گرايش سخت سر و ديگري از گرايش معتدل تر اسلامي سخن مي گويند , محدود کنيم .
شکاف اجتماعي : محافظه کاران به ارتشي از شبه نظاميان برخاسته از لمپن پرولتاريا
در شهرهاي بزرگ متکي هستند . اصلاح طلبان به « ايران آگاه » . در زمينه اقتصادي :
محافظه کاران قدرت خود را بر ثروت بي
پايان بنيادهايي که با حرص و آز تحت کنترل خود دارند , مستقر کرده اند .
برگردان : سيامند
تا چند هفته ديگر جمهوري اسلامي ,
بيست و پنجمين سالگرد خود را جشن مي گيرد . بدون شکوه و افتخار . چرا که رژيمي است
در بن بست . رژيمي که درگير مشکلات بيشمار است و به نظر مي رسد در پاسخگويي به
مطالبات 60 ميليون جمعيتي , که حدود 70% آنها زير 30 سال سن دارند هر چه ناتوان تر
. جمعيتي که خواهان دمکراسي است , خواهان آزادي بيان براي به عرصه آوردن تمامي
قابليت هاي خود است – و اين قابليت ها بيشمارند - , جمعيتي که در عين حفظ فرديت
غني و ويژه ي خود خواهان برقراري رابطه با جهان خارج است . اما کشور , يک بار ديگر
در اوج بحران سياسي است .
علت , قدرتي دوسر نهادينه شده در
قوانين است , که دو سر آن همچنان درگير جنگي آشکار با يکديگرند . از سويي , رئيس
جمهور محمد خاتمي و مجلس , که از مشروعيتي برخاسته از دو پيروزي بر محافظه کاران
در سالهاي 1997 و 2000 سود مي برند . از سوي ديگر , قدرت « روحاني » , يعني
نهادهايي که در اختيار رهبر انقلاب , آيت الله علي خامنه اي هستند . نهادهايي که
از قوه قضائيه گرفته تا برگزار کنندگان انتخابات را در بر مي گيرد , که قدرت فلج
کامل رياست جمهوري و پارلمان را در اختيار دارند . خطا خواهد بود که اين را به
جنگي ميان محافظه کاراني که يکي از گرايش سخت سر و ديگري از گرايش معتدل تر اسلامي
سخن مي گويند , محدود کنيم . شکاف اجتماعي : محافظه کاران به ارتشي از شبه نظاميان
برخاسته از لمپن پرولتاريا در شهرهاي بزرگ متکي هستند . اصلاح طلبان به « ايران
آگاه » . در زمينه اقتصادي : محافظه کاران قدرت خود را بر ثروت بي پايان بنيادهايي که با حرص و آز تحت
کنترل خود دارند , مستقر کرده اند .
در آستانه انتخابات فوريه ( اسفند
ماه ) , يکي از مراکز قدرت محافظه کاران , شوراي نگهبان قانون اساسي , صلاحيت بيش
از 45% از کانديداها را باطل نموده , که اين رقم شامل ۸۰ نفر از نمايندگان اصلاح
طلب حاضر در مجلس نيز هست . به نظر مي رسد اين تصميم کودتايي براي حذف کامل جناح
اصلاح طلب از محدوده قدرت است . رئيس جمهور خاتمي , و همينطور دولت تهديد به
استعفا کرده اند . چيزي که ريسک ورود کشور به دوران آشوب و فلج کامل را بدنبال
دارد . رهبر انقلاب درمقابل « کم آورد » , و به شوراي نگهبان دستور داد که در
تصميماتش تجديد نظر کند .
اين اختلافات هر چه بيشتر نشانگر
بن بستي نهادينه با نتايجي هر چه ناهنجار تر است . فرانسه که اين هفته ميزبان سفر
رسمي يکي از عاليرتبه ترين مقامات ايران در زمينه امنيت ملي , حسن روحاني بود , در
اين زمينه تجربياتي دارد . ژاک شيراک به او يادآوري کرد که تهران بايد معاهدات
مربوط به انرژي اتمي « را بدون کم و کاست اجرا کند » . زيرا منابع نزديک به آژانس
بين الملي انرژي اتمي ( AIEA ) زنگ خطر را به صدا
درآورده اند , برخلاف توافق به دست آمده در ماه اکتبر , در نمايش عمومي که
نمايندگي سه جانبه اروپايي مشتمل بر نمايندگان انگليس –فرانسه – آلمان , ايران
همچنان به مونتاژ دستگاه هاي غني سازي اورانيوم براي اهداف نظامي ادامه مي دهد .
وقتي به تهران مي رويم با چه کسي بايد بنشينيم و امضا کنيم ؟ اين اصل مشکل است .
مشکل رژيمي که نه تنها به بلوغ در داخل کشور نمي رسد , بلکه قادر به عادي سازي
روابطش با جهان خارج هم نيست .
لوموند – شنبه 16 ژانويه 2004
برگردان : سيامند
