يک نظرسنجی در ايران:

۷۵ درصد موافق مذاکره با آمريکا

امير نامدار

BBC

منابع رسمی خبری جمهوری اسلامی ايران گزارش داده اند که نزديک به ۷۵ درصد مردم در يک نظرسنجی در تهران، موافق مذاکره با آمريکا و تنها ۱۷.۵ درصد آنها مخالف آغاز اين مذاکرات هستند.

خبرگزاری ايرنا، روز يکشنبه ۲۲ سپتامبر، اين آمارها را به نقل از سه موسسه پژوهشی شامل "موسسه پژوهش های اجتماعی و فرهنگی خرد" ، "موسسه ملی پژوهش افکار عمومی" و "پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی جهاد دانشگاهی" که نظرسنجی مذکور را در مناطق بيست گانه تهران و در ميان شهروندان بالای پانزده سال انجام داده اند، منتشر کرد.

طبق نتايج اين نظرسنجی، همچنين ۶۴.۵ درصد پاسخگويان موافق برقراری رابطه با آمريکا و تنها ۲۴ درصد (کمتر از يک چهارم) مخالف برقراری چنين رابطه ای هستند.

از نکات مهم اين نظرسنجی، توجه پرسش شوندگان به تمايز بين دولت فعلی آمريکا و کشور آمريکا است. اين تمايزی است که به عقيده ناظران هيات حاکمه ايران از درک آن غافل بوده است.

به بيان ديگر، در عين اينکه اکثريت قاطع پرسش شوندگان موافق مذاکره و برقراری رابطه با آمريکا هستند، ۷۰.۴ درصد آنها دولت آمريکا را قابل اعتماد نمی دانند و ۶۲ درصد آنها نيز آمريکا را در ادعای مبارزه با تروريسم صادق ندانسته اند.

اما بخشی ديگر، نتايج نشان می دهد ۷۴.۷ درصد پاسخگويان با اين نظر موافق بوده اند که "وقتی می شود با گفتگو و مذاکره جلوی بعضی از دشمنی ها و تهديدهای آمريکا را گرفت، چرا اين کار را نکنيم؟"

شرايط حساس

اين نخستين بار نيست که موسسات پژوهشی ايران به نظرسنجی از مردم در مورد روابط ايران و آمريکا می پردازند اما شايد بتوان گفت که نظرسنجی اخير بزرگترين مورد از اين نوع در سال های اخير بوده و نتايج آن در شرايطی بسيار حساس منتشر شده است.

حساسيت شرايط موجود از اينجا ناشی می شود که سطح تيرگی روابط دو کشور در طول بيش از دو دهه ای که از قطع روابط آنها می گذرد، تا کنون به اين حد افزايش نيافته بود.

رييس جمهور آمريکا ايران را جزو "محور شرارت" معرفی کرده و برخی مقام های کاخ سفيد ايران را تهديد به حمله نظامی می کنند.

از سوی ديگر، در ايران، ضمن اينکه رهبر جمهوری اسلامی بارها مخالفت صريح خود را با برقراری رابطه يا حتی مذاکره اعلام کرده، قوه قضائيه نيز هرگونه حمايت يا حتی سخن گفتن حمايت آميز از مذاکره با آمريکا و يا برقراری رابطه با اين کشور را جرم قلمداد کرده و تهديد کرده که موافقان برقراری رابطه را محاکمه کند.

دليل طرح موضوع

در چنين شرايطی اين سوال اساسی مطرح می شود که هدف از انتشار نتايج چنين نظرسنجی که معمولا محرمانه نگه داشته می شود چيست؟

ويژگی عمده اين نظرسنجی در اين است که اثبات می کند اکثريت مطلق پرسش شوندگان موضعی کاملا متفاوت از موضع رهبر جمهوری اسلامی که سياست خارجی اين کشور را تعيين می کند، دارند.

در عين حال اکثريت پرسش شوندگان از ديد قوه قضائيه قابل پيگرد قانونی هستند زيرا آنها موافق برقراری روابط با آمريکا هستند.

به عقيده ناظران، اگر بپذيريم که انتشار نتايج اين نظرسنجی با نظر مثبت هيات حاکمه جمهوری اسلامی منتشر شده است، مفهوم آن اين است که مقام های جمهوری اسلامی تهديدهای آمريکا را جدی گرفته و در حال زمينه سازی داخلی برای طرح موضوع مذاکره و احيانا رابطه با آمريکا هستند.

امريکا اکنون حضور و نفوذی گسترده در منطقه دارد و تنها همسايه ايران که هنوز به دوست و متحد آمريکا تبديل نشده، عراق است.

ناظران می افزايند در صورت توفيق آمريکا در اجرای اهدافش در عراق، يعنی تغيير حکومت عراق، ايران به تنها کشور مخالف آمريکا در منطقه تبديل خواهد شد و ممکن است مقام های جمهوری اسلامی متوجه هزينه هايی که از چنين وضعی می تواند ناشی شود شده باشند.

در همين حال، گروهی ديگر از ناظران معتقدند مقام های ايران به ويژه محافظه کاران، تهديدهای آمريکا را جدی گرفته اند اما همچنان مخالف برقراری روابط دوستانه با واشنگتن هستند، در نتيجه تنها مايلند با انجام پاره ای مذاکرات سطح پايين، تهديدهای آمريکا را به حداقل برسانند